Bernagie, ook bekend als Borago officinalis, is een eenjarige bloeiende plant die stervormige bloemen en behaarde bladeren produceert. Deze plant komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en kan zich daardoor goed aanpassen aan droge omstandigheden.
Er zijn veel redenen om bernagie te kweken: het trekt bestuivers aan, houdt plagen op afstand, kan gebruikt worden in heerlijke gerechten en heeft ook geneeskrachtige eigenschappen. De levendige blauwe bloemen, het gemakkelijke onderhoud en de rol als begeleidende plant maken het tot een uitstekende aanvulling voor elke tuin.
Als je overweegt om bernagie te kweken, lees dan verder om meer redenen te ontdekken waarom je dit zou moeten doen.
1. Mooi om te zien
Met zijn levendige paarse en blauwe bloemen kan bernagie je tuin echt opfleuren. Nog een voordeel is dat ze een relatief lange bloeiperiode hebben, waardoor ze je tuin langer versieren dan veel andere bloemen.
Het bossige en weelderige groene blad verhoogt de sierwaarde en maakt bernagie tot een prachtige toevoeging aan bloembedden, borders of potten. Je kunt hem ook planten rond bomen, fruitstruiken of in kruidentuinen.
2. Trekt bestuivers aan
Wij zijn niet de enigen die van bernagie houden – bijen, vlinders en andere nuttige insecten zijn er ook dol op. Ze worden sterk aangetrokken door de overvloed aan nectar en de met pollen gevulde bloemen.
Omdat de bloemen langer blijven bloeien dan die van veel andere planten, blijven bijen en vlinders ook langer in je tuin. Dit bevordert een betere oogst van fruit en groenten en draagt bij aan een productief en gezond tuinecosysteem.
3. Je kunt het eten
Dit is misschien wel de leukste reden!
Bernagie is een eetbaar kruid dat je kunt gebruiken in heerlijke gerechten. Zowel de bladeren als de bloemen zijn rauw of gekookt te eten. Ze kunnen als garnering dienen of toegevoegd worden aan drankjes.
Gebruik de bladeren en bloemen in salades, soepen, cocktails of vries ze zelfs in ijsblokjes. Bernagiebladeren worden vaak gebruikt om een verfrissende kruidenthee te maken.
Daarnaast wordt bernagie traditioneel ingezet vanwege de geneeskrachtige eigenschappen. Het bevat gamma-linoleenzuur – een omega-6 vetzuur dat ontstekingen kan verminderen. Het kan ook helpen bij astma, atopische dermatitis en reumatoïde artritis.
De thee wordt vaak gedronken om te ontspannen, ademhalingsproblemen te verlichten en het algemene welzijn te ondersteunen.
Enkele recepten met bernagie zijn:
• Komkommersalade met bernagiebloemen
• Bernagieblad-, erwten- en muntsoep
• Pasta met bernagie
• Bernagiecocktail
4. Het zaait zichzelf uit
Hoewel bernagie een eenjarige plant is, kan hij jarenlang terugkomen door zijn vermogen tot zelfuitzaaiing. Eenmaal gevestigd laat de plant zaden vallen die het volgende seizoen weer kiemen.
Na succesvolle kieming groeit en ontwikkelt de plant zich opnieuw. Aan het eind van het seizoen produceert hij weer zaden die nieuwe planten voortbrengen.
Met bernagie hoef je dus niet elk jaar opnieuw tijd, energie of geld te besteden aan het zaaien.
5. Kan gebruikt worden als mulch
Als je mulch gebruikt, zou je zeker bernagie moeten kweken. Bernagie kan voedingsstoffen zoals kalium opnemen en opslaan, waardoor het ideaal is om als mulch te gebruiken.
De grote bladeren kunnen geoogst worden en rond de basis van andere planten worden gelegd. Bij afbraak geven ze waardevolle voedingsstoffen af die de bodem vruchtbaarder en gezonder maken.
Organische mulch helpt ook om vocht vast te houden en onkruidgroei te onderdrukken. Als je geen bernagie kweekt, kun je ook grasresten gebruiken, maar bernagie is bijzonder voedzaam.
6. Verbetering van de bodemstructuur
Bernagie heeft een bijzonder wortelstelsel dat gemakkelijk in de bodem doordringt en zo de beluchting verbetert. Als je compacte grond hebt, is dit dus een uitstekende keuze.
Omdat bernagie zichzelf uitzaait en zelfs in compacte grond kan groeien, is het ideaal om kale plekken in de tuin te bedekken.
7. Werkt als lokgewas
Sommige planten functioneren als lokgewas – ze trekken plagen aan om waardevolle gewassen te beschermen.
Bernagie kan bijvoorbeeld bladluizen aantrekken, die anders tomaten, komkommers, bonen, spruitjes en andere groenten zouden aantasten. Zo beschermt het de planten die je echt wilt behouden.
8. Te gebruiken voor meststoffen
Je kunt bernagie gebruiken om je eigen vloeibare meststoffen te maken. De bladeren en bloemen bevatten veel voedingsstoffen zoals kalium en calcium, die essentieel zijn voor plantengroei.
Je kunt gehakte bernagie mengen met andere tuinkruiden om een soort “onkruidenthee” te maken, of hem apart gebruiken.
9. Uitstekend voor compost
Bernagie is een waardevolle toevoeging aan je composthoop. Dankzij de overvloedige bladeren en het snelle afbraakproces is het een uitstekende “groene” component.
Het toevoegen van bernagiemateriaal helpt het koolstof-stikstofgehalte in balans te brengen en versnelt de afbraak, wat leidt tot voedingsrijke compost die de bodemstructuur en plantengroei verbetert.
10. Houdt plagen op afstand
Als je last hebt van plagen in de tuin, kweek dan bernagie. De plant bevat stoffen die een geur verspreiden waar veel plagen zoals kool- en tomatenrupsen niet van houden.
Door bernagie in de buurt van gevoelige planten te zetten, kun je plagen op een natuurlijke manier weren zonder chemische bestrijdingsmiddelen.
11. Kippen zijn er dol op
Waar tuinplagen bernagie vermijden, zijn kippen er juist gek op!
De bladeren en bloemen zijn niet alleen veilig, maar ook voedzaam voor kippen. Ze verbeteren de kwaliteit van de veren en verhogen de eierproductie.
12. Trekt veel vogels aan
Als je van vogels houdt, is bernagie een uitstekende keuze. De kleurrijke bloemen, de zaden en de overvloedige nectar werken als een magneet.
Vooral vinken zijn er dol op. Met bernagie creëer je een vogelvriendelijke tuin.
13. Goede combinatieplant
Omdat bernagie zowel bestuivers aantrekt als plagen weert, is het een uitstekende begeleidende plant.
Het kan de groei en smaak van naburige planten verbeteren. Bernagie is een goede partner voor tomaten, kool, komkommers, aardbeien, pompoenen, bonen en fruitbomen.
14. Het is makkelijk te kweken
Tot slot is bernagie ongelooflijk eenvoudig te kweken. Het is een sterke en veerkrachtige plant die in verschillende omstandigheden gedijt.
Of je nu een zonnige tuin hebt of slechts een balkon met potten, bernagie past zich makkelijk aan. Het onderhoud is minimaal en de groei is krachtig.
Eenmaal gevestigd, zaait de plant zichzelf uit, zodat hij jaar na jaar terugkomt zonder veel moeite van jouw kant.
Referenties:
1. Kapoor R, Huang YS. Gamma linolenic acid: an antiinflammatory omega-6 fatty acid. Curr Pharm Biotechnol. 2006 Dec;7(6):531-4. doi: 10.2174/138920106779116874. PMID: 17168669.
2. Arm JP, Boyce JA, Wang L, Chhay H, Zahid M, Patil V, Govindarajulu U, Ivester P, Weaver KL, Sergeant S, Israel E, Chilton FH. Impact of botanical oils on polyunsaturated fatty acid metabolism and leukotriene generation in mild asthmatics. Lipids Health Dis. 2013 Oct 2;12:141. doi: 10.1186/1476-511X-12-141. PMID: 24088297; PMCID: PMC3851449.
3. Reed GW, Leung K, Rossetti RG, Vanbuskirk S, Sharp JT, Zurier RB. Treatment of rheumatoid arthritis with marine and botanical oils: an 18-month, randomized, and double-blind trial. Evid Based Complement Alternat Med. 2014;2014:857456. doi: 10.1155/2014/857456. Epub 2014 Mar 19. PMID: 24803948; PMCID: PMC3977504.