Er is geen struik zoals de hortensia. Je kunt maandenlang genieten van haar prachtige bolvormige bloemen, ze trekken talloze nuttige insecten aan, en je kunt zelfs de kleur van de bloemen veranderen als je dat wilt.
Hortensia’s zijn bovendien gemakkelijk te verzorgen en zien er met een beetje aandacht op hun best uit.
Als je winterharde variëteiten in je tuin hebt, zijn er een aantal dingen die je nu kunt doen om ze te beschermen tegen de koude wintermaanden en ze voor te bereiden op een overvloedige bloei in het voorjaar.
Laten we beginnen!
3 belangrijke herfstklussen voor hortensia’s
Deze drie taken helpen je om je hortensiastruiken voor te bereiden op de winter en ze veilig te houden tot de lente.
1. Bescherming tegen vorst
Vooral de smooth, panicle en veel klimmende hortensia’s doorgaans beter bestand tegen kou dan andere soorten.
Maar als je in een koud klimaat woont, is het belangrijk om je struiken te beschermen tegen strenge vorst. Wikkel ze in jute of gebruik stro, bladeren of dennetakken als isolatie.
2. Mulchen

Hortensia’s houden van goed doorlatende, maar toch vochtige grond. Als de herfst onverwacht droog is, kun je mulch aanbrengen om het vocht in de bodem beter vast te houden.
Breng een laag van 5 tot 10 centimeter organisch mulchmateriaal aan. Zo hoef je minder vaak water te geven. Let er wel op dat de mulch niet direct tegen de stengels ligt, want de vochtige omstandigheden kunnen daar wortel- of stengelrot veroorzaken.
Mulch helpt bovendien de grond te isoleren en houdt de wortels warm tijdens de winter, waardoor de kans op vorstschade kleiner wordt.
Daarnaast voorkomt een mulchlaag dat onkruid opschiet, wat je werk in de tuin aanzienlijk vermindert.
3. De grond zuurder maken
De laatste klus in de herfst betreft de blauwe hortensia’s: het verzuren van de grond.
Je kunt de kleur van sommige hortensia’s beïnvloeden door de zuurgraad van de bodem aan te passen. In neutrale tot alkalische grond kleuren de bloemen paars, roze of rood, terwijl ze in zure grond een blauwe tint krijgen.
Veel tuiniers maken de fout om pas in het voorjaar te beginnen met het verzuren van de grond, maar dat proces kost tijd.
Voeg in de herfst zwavel toe aan de bodem; de micro-organismen breken deze in de loop van de winter langzaam af, waardoor de pH tegen het volgende groeiseizoen daalt. (1)
Door dit in de herfst te doen, heb je bovendien tijd om de grond te testen en indien nodig extra zwavel toe te voegen.
2 herfstklussen die je beter kunt vermijden
Hoewel veel mensen aanraden om hortensia’s in de herfst te snoeien of te bemesten, zijn dit juist taken die je beter niet kunt uitvoeren.
Hier is waarom:
1. Bemesten

Sommige tuiniers raden aan om hortensia’s in de herfst te bemesten, maar dat is sterk af te raden.
Bemesting kan de plant stimuleren om nieuw blad en jonge scheuten te vormen die geen tijd meer hebben om af te harden. Deze tere groei is zeer gevoelig voor vorstschade en kan afsterven zodra het hard vriest, waardoor ook de rest van de struik risico loopt.
Veel beginnende tuiniers maken zich zorgen als ze zien dat de bladeren in de herfst geel worden of verwelken, en willen dan bijmesten om de plant te “helpen”.
Maar wees gerust: dit is volkomen normaal. Het is een teken dat de plant in rust gaat en zich voorbereidt op de winter. In het voorjaar loopt ze vanzelf weer prachtig uit.
Een ander probleem bij bemesten, in welk seizoen dan ook, is het gebruik van de verkeerde meststof. Kies altijd voor een evenwichtige voeding, of eentje met meer fosfor en minder stikstof. Te veel stikstof stimuleert bladgroei ten koste van bloemen.
2. Snoeien
Soorten zoals eikenbladhortensia, klimhortensia, berghortensia en boerenhortensia moet je niet in de herfst snoeien.
Deze planten bloeien op oud hout en vormen hun bloemknoppen al vóór de winter. Als je ze nu terugsnoeit, verwijder je de knoppen en zul je in het volgende seizoen weinig tot geen bloemen hebben.
Snoei deze soorten direct na de bloei in de zomer.
Voor smooth en panicle hortensia’s geldt een uitzondering: die kun je licht snoeien in de herfst, maar doe dit vroeg, voordat de eerste vorst inzet.
Later snoeien kan leiden tot nieuwe groei die niet sterk genoeg is om de winter te overleven. Deze gevoelige scheuten sterven vaak af, waardoor de struik kwetsbaar wordt voor vorstschade.
Bovendien bieden ongesnoeide hortensia’s in de winter beschutting aan insecten en kleine dieren, en beschermen ze de plant zelf tegen bevriezing.
Snoei daarom pas in het late winterseizoen of vroege voorjaar – dan zijn zowel jij als je hortensia tevreden.
Referenties
- Hoidal, N. & Klodd, A. (2021). Does Your Soil Have a High pH? Fall Is the Best Time to Amend It. University of Minnesota Extension: Fruit and Vegetable News.