Veel planten hebben bepaalde hoeveelheden stikstof, fosfor en kalium nodig. Dit zijn essentiële macronutriënten voor hun groei, wortelontwikkeling, bloei, enzovoort.
Fosfor, het basiselement waar dit artikel om draait, beïnvloedt de bloei en vruchtzetting, een goede plantengroei, fotosynthese en meer. Het is dan ook niet verrassend dat veel plantensoorten extra hoeveelheden van dit mineraal nodig hebben.
Daarom delen wij vijf uitstekende recepten om zelf fosfor-mest te maken, met daarbij welke planten dit het hardst nodig hebben, en welke signalen kunnen wijzen op een tekort aan dit nutriënt bij jouw groene vrienden.
We geven ook tips en trucs om het fosforgehalte in de bodem snel aan te vullen als uit een bodemanalyse blijkt dat dit mineraal ernstig ontbreekt.
Laten we beginnen!
5 recepten voor zelfgemaakte fosfor-mest
De beste bronnen van fosfor zijn beslist beendermeel en fosforrijke compost, maar je kunt ook mest, bananen en eierschalen gebruiken om het fosforgehalte in je potgrond te verhogen.
We moeten er wel bij zeggen dat kamerplanten doorgaans niet veel extra fosfor nodig hebben, omdat er in grond en evenwichtige potgrond vaak al voldoende aanwezig is.
Maar als je bijvoorbeeld een jonge kolibrieplant (hummingbird bush) hebt, die veel fosfor vraagt, kun je gerust wat extra toevoegen om de wortelgroei te stimuleren.
Beendermeel-mest
Beendermeel is een van de rijkste bronnen van fosfor, en je kunt dierlijke botten gebruiken om het zelf te maken in plaats van ze weg te gooien.
Stap 1. Maak de botten schoon van vlees en kraakbeen. Dit doe je door de botten minstens 6 uur te koken. Kip- en kalkoenschenkelbotten hebben zo’n 6 uur nodig, dikkere botten nog langer.
Stap 2. Sla de botten een beetje kapot en droog ze in een voedseldroger. Je kunt ze ook eerst blenden en dan drogen, maar dat kan rommelig zijn.
Stap 3. Maal de gedroogde botten tot poeder. Lukt het niet fijn genoeg in een blender, gebruik dan een vijzel en stamper.
Dit beendermeel kun je aan compost toevoegen, door de aarde werken, of mengen in potgrond.
Bananenmest
Bananenschil is ontzettend rijk aan kalium, maar bevat ook wat fosfor, waardoor het een uitstekende bloemenbooster is.
Je kunt de schillen in de zon laten drogen tot ze zwart zijn, of in de oven, daarna blenden en het poeder als langzaamwerkende mest gebruiken.
Je kunt ook een soort ‘bananenthee’ maken door de schillen in lauw water te laten weken. Zorg dat alle stukken onder water staan, anders gaan ze rotten.
Laat de bananenschil een week in het water zitten. Verdun een kopje bananenschilthee in een emmer (ca. 4 liter) water en giet of spray dit over je planten.
Eierschaalmest
Voor eierschaalmest is het belangrijk om de schalen schoon te maken en te drogen. Dit kan in de oven op 200°C gedurende 2 minuten om eventuele bacteriën zoals salmonella te doden.
Je kunt de schaal ook een dag in de zon leggen. Daarna blend je de droge schalen tot poeder.
Dit eierschalenpoeder kun je op verschillende manieren gebruiken. Meng het bijvoorbeeld met wat azijn of citroensap om calcium beter opneembaar te maken voor je planten, of voeg het toe aan compost om het calcium- en fosforgehalte te verhogen.
Je kunt het poeder ook mengen met kokend water, afdekken en dagelijks roeren gedurende een week. Daarna kun je je planten met de oplossing water geven.
Mest
Dierlijke mest is een uitstekende bron van stikstof, maar koeien- en konijnenmest bevatten vaak ook veel fosfor.
Als je hieraan kunt komen, voeg het dan toe aan je composthoop of direct aan de grond voordat je gaat planten.
Werk de mest bij voorkeur in het najaar of de vroege winter door de aarde als je in een warm klimaat woont, zodat het kan afbreken en de voedingsstoffen vrijkomen zonder dat de wortels verbranden.
Je kunt mest laten ‘rijpen’ door het buiten op te slaan, of mengen met koolstofrijke materialen zoals stro of karton. De zon zorgt voor het verhitten, en na 3 tot 6 maanden is het gebruiksklaar, afhankelijk van het klimaat.
Fosforrijke compost
Je kunt alle bovenstaande ingrediënten combineren om je eigen fosforrijke compost te maken voor bijvoorbeeld een monkey flower of andere bloeiende planten of struiken in je tuin.
Als je geen tijd hebt om bananenschillen of eierschalen te drogen en te verwerken, kun je ze gewoon toevoegen aan je composthoop.
Botten moet je wel eerst drogen en malen, maar het poeder kun je gerust direct over de compost strooien.
Andere fosforrijke ingrediënten voor compost zijn paddenstoelen en granen.
Voeg al deze ingrediënten toe aan de hoop, samen met stikstof- en koolstofrijke materialen zoals mest, koffiedik, stro, bladeren, grasresten, enzovoorts.
Maak het vochtig, keer het regelmatig om, en na 3 tot 6 maanden heb je fosforrijke compost.
Welke planten hebben veel fosfor nodig?
Alle planten hebben fosfor nodig voor een goede groei en ontwikkeling, maar soorten zoals peulvruchten, sla en fruitbomen vragen bovengemiddeld veel van dit nutriënt.
Ook bloemen zoals de shampoo-ginger lelie profiteren van veel fosfor, omdat dit mineraal de bloei en vruchtzetting stimuleert.
Bladplanten en kamerplanten hebben doorgaans minder fosfor nodig, tenzij de grond echt een tekort heeft.
Geef je deze planten toch veel fosfor, dan kunnen ze zelfs sterven. Een teveel maakt het voor de plant onmogelijk om andere voedingsstoffen zoals zink, koper en calcium op te nemen.
Tekenen van een fosfortekort bij je plant
Hoe weet je of je plant extra fosfor nodig heeft?
Een van de eerste symptomen is verkleuring van het blad. Eerst zijn de oudere bladeren aan de beurt; ze worden donkerder, blauwgroen, of juist bleek bij ernstig tekort.
Een ander veelvoorkomend symptoom is een rode of paarse verkleuring, veroorzaakt door de aanmaak van anthocyanen (paars pigment). Jonge blaadjes blijven vaak klein en onderontwikkeld.
Ook kan een tekort aan fosfor leiden tot een gebrek aan zijscheuten; de wortels groeien dan onevenredig ten opzichte van de bovengrondse delen.
Een snelle manier om fosfor aan te vullen
Zie je symptomen van fosfortekort, test dan eerst de bodem.
Is er daadwerkelijk een tekort, dan kun je het beste een snelwerkende fosfor-meststof of fosfaatgesteente toevoegen.
Zelfgemaakte meststoffen werken meestal langzaam of zijn niet sterk genoeg, dus zijn niet geschikt om snel tekorten aan te vullen.
Wel zijn ze zeer geschikt als preventieve maatregel, om te voorkomen dat het tekort ontstaat.
Voeg bij voorkeur voor het planten van bloemen, fruit of groente al fosforrijke meststoffen toe, maar test altijd eerst je bodem. Misschien is extra fosfor helemaal niet nodig. De aanbevolen hoeveelheid is 35-50 ppm, dus houdt het fosforgehalte daartussen.
Afronding
Dit artikel besprak vijf uitstekende recepten voor zelfgemaakte fosformest. Je kunt ze los gebruiken, of combineren met andere zelfgemaakte meststoffen met stikstof of kalium voor een complete voeding.
Let er wel op dat veel planten helemaal niet veel fosfor nodig hebben, of dat de grond al voldoende bevat. Gebruik dus nooit zonder reden extra fosfor, en test altijd eerst je bodem.
Mogelijke symptomen van tekort zijn verkleurde bladeren (donker, blauwgroen, bleek of rood-paars) bij oude bladeren, kleine en zwakke jonge bladeren, en weinig zijscheuten.
In dat geval zijn zelfgemaakte meststoffen meestal niet krachtig genoeg. Gelukkig kun je dan fosfaatgesteente of andere commercieel verkrijgbare meststoffen gebruiken.
Succes en tot de volgende keer!