Wist je dat tomaten beter groeien met wat vrienden erbij? Als je andere planten in de buurt van je tomaten zet, kunnen ze op verschillende manieren profiteren: van het weren van plagen tot het verbeteren van de smaak en zelfs de groei van je tomaten.
In de tuinwereld noemen we deze methode “combinatieteelt”; het klinkt simpel, maar er komt meer bij kijken dan je denkt.
Ben jij een tomatenkweker en bang dat plagen, ziektes of andere problemen je oogst verpesten? Kijk dan eens naar deze 9 geweldige tomaten combinatieplanten die je helpen deze problemen te voorkomen.
Laten we kijken hoe je het meeste uit deze methode haalt.
De betekenis en voordelen van combinatieteelt
Wat is het verhaal achter combinatieteelt? Deze methode wordt al honderden jaren gebruikt en het principe is om bepaalde plantensoorten naast elkaar te kweken zodat ze elkaars groei stimuleren.
Hier zijn 6 voordelen van deze tuintechniek:
- Plagen bestrijden: Eén van de lastigste dingen voor tuiniers zijn plagen. Sommige planten weren plagen, terwijl andere dienen als lokplanten.
- Onkruidbeheer: Lage plantensoorten kunnen de groei van onkruid beperken.
- Beschutting: Hogere planten die van volle zon houden, kunnen schaduw geven aan soorten die niet tegen fel licht kunnen.
- Verbetering van de bodem: Als twee planten niet dezelfde voedingsstoffen nodig hebben, ontstaat er een soort evenwicht in de bodem.
- Smaakverbetering: Volgens tuinders kunnen sommige planten de smaak van hun buren verbeteren.
- Meer oogst: Door combinatieteelt kun je je opbrengst verhogen. Sommige planten kunnen zelfs dienen als klimrek voor hun rankende buren.
Er zijn een paar dingen om op te letten bij deze methode. Er is namelijk niet veel wetenschappelijk bewijs voor bovenstaande voordelen. Daarom zijn er tuinders die denken dat het allemaal niet werkt en tijdverspilling is.
Toch heb ik uit ervaring geleerd dat deze manier juist wél kan werken – en veel andere tuiniers zijn het met me eens. Het geheim is de juiste planten kiezen.
Zet één of meer van de 9 planten uit dit artikel in je moestuin en je zult versteld staan.
Laten we de planten eens van dichterbij bekijken.
- Knoflook
We beginnen met ouderwetse knoflook. Deze wortelgroente en zijn familieleden (zoals ui, prei en sjalot) hebben een sterke geur, die volgens velen plagen op afstand houdt.
Bladluizen, spint en snijrupsen zijn grote bedreigingen voor tomaten, maar als je knoflook in de buurt plant, kun je hun aantal verminderen. Knoflook zal plagen niet helemaal oplossen, maar wel flink verminderen.
Nog een voordeel van knoflook is dat het de bodemkwaliteit verbetert. Deze groente zorgt voor een beter voedingsstoffenevenwicht.
Minder plagen, een gezondere bodem én twee lekkere ingrediënten in de keuken – waarom zou je het niet proberen?
- Bernagie
Tomaten én andere groenten profiteren van komkommerkruid op twee manieren. Ten eerste weert dit kruid de beruchte tomatenrupsen, die in één keer je hele oogst kunnen opeten.
Ten tweede trekt komkommerkruid nuttige insecten en bestuivers aan. Dit is niet direct nodig voor tomaten (ze zijn zelfbestuivend), maar wel voor bijvoorbeeld aubergines en komkommers.
En het staat nog mooi ook, want bernagie bloeit met prachtige blauwe bloemen.
- Klimkers
Klimkers is een uitstekende combinatieplant voor tomaten, omdat het een lokplant is: plagen komen liever op deze bloemen af dan op je tomaten.
Je kunt Klimkerseten, maar veel tuinders zetten deze plant vooral vanwege de plaagwerende werking.
Hoe werkt het? Plagen zoals bladluizen kiezen liever voor de bladeren van klimkers dan voor die van je tomaten.
Let wel op dat je voldoende ruimte laat tussen deze planten, want de wortels van klimkers groeien diep en kunnen de groei van tomatenwortels remmen.
- Sla
Misschien verbaast het je om sla in dit lijstje te zien staan. Sla en tomaat verbeteren elkaars gezondheid niet direct en sla weert ook geen plagen, maar hun groeigedrag levert wél voordelen op.
Sla is een lage plant en bedekt de bodem rond de tomaten, waardoor de aarde koel blijft en vocht vasthoudt.
Tomaten groeien juist hoog en beschermen de sla tegen de felle zon, zodat de bladeren niet verbranden.
- Afrikaantjes
Ik gebruikte vroeger nooit afrikaantjes bij tomaten, tot ik las dat ze tomaten beschermen tegen kaswitte vliegen.
Ik had last van witte vlieg die mijn oogst verpestte, dus was bang voor mijn tomaten. Gelukkig werkte dit trucje goed: afrikaantjes houden witte vlieg op afstand!
Sommige tuinders zeggen ook dat afrikaantjes trips en tomatenrupsen weren. Dat heb ik deels gemerkt: het hielp bij trips, maar niet zoveel als ik hoopte.
Dus: last van witte vlieg? Zet afrikaantjes bij je tomaten. Problemen met tomatenrupsen of trips? Dan is knoflook waarschijnlijk een betere keuze.
- Asperge
Heb je last van wortelknobbelaaltjes? Dan kan asperge helpen: als je asperge bij tomaten plant, houd je deze plaag weg.
Volgens onderzoek naar plantenaftreksels (waaronder asperge) is dit een effectieve en voordelige manier om aaltjes te bestrijden.
Het mooie is: solanine in tomatenplanten zou weer aspergekevers weren.
Nog een pluspunt: beide groenten worden op verschillende momenten geoogst, dus ze concurreren niet om licht of voedingsstoffen.
- Zwartoogboon
Veel tuinders hebben last van de groene stinkwants. Het vervelende is dat deze niet alleen tomaten aantast, maar ook andere peulvruchten. Zwartoogenbonen (cowpeas) zouden deze plaag op afstand houden.
Net als klimkers zijn cowpeas lokplanten: de stinkwantsen gaan liever op deze peulvruchten zitten dan op je tomaten.
Let op: stinkwantsen kunnen goed vliegen. Plant cowpeas daarom een paar meter van je tomaten vandaan, voor de zekerheid.
Heb je last van deze plaag? Controleer je tuin regelmatig, want een uitbraak kan je oogst verpesten.
- Wortels
Deze is wat controversieel. Wortels houden geen plagen weg bij tomaten, maar verbeteren wél de groeicondities, en dat is minstens zo fijn.
Wortels zorgen voor betere bodemstructuur en meer luchtigheid. Hierdoor nemen de tomatenwortels water en voeding beter op.
Tomaten zorgen op hun beurt voor wat schaduw voor de wortels, zodat ze minder snel verbranden.
Sommige mensen zeggen dat wortels kleiner blijven als ze bij tomaten staan. Dat hoeft niet waar te zijn: als je grond niet te zwaar is, groeien de wortels gewoon goed – óók naast tomaten.
- Basilicum
Basilicum en tomaat: een hemelse combinatie! En dan heb ik het niet alleen over het eten. Plant je ze samen, dan houdt basilicum witte vlieg en trips bij je tomaten weg.
Het mooiste is nog: basilicum zou de smaak van tomaten verbeteren doordat ze voedingsstoffen delen in de bodem. Niet iedereen is het daarover eens, maar kwaad kan het zeker niet!
We hebben nu de voordelen gezien van combinatieteelt bij tomaten. Als je het goed doet en je tomaten combineert met deze groenten en kruiden, los je plagen en bodemproblemen op, benut je de ruimte optimaal, verbeter je de smaak en creëer je perfecte groeiomstandigheden.
Veel succes en tuinplezier!