Misschien ben jij zo iemand die het tenenkrommend vindt als het woord “kwetsbaarheid” ter sprake komt.
Misschien maakt de gedachte om je kwetsbaar op te stellen je al misselijk en beeld je je in dat je handen vasthoudt terwijl je bij het kampvuur zit en huilt omdat je beste vriend niet hetzelfde voor jou voelt, of zoiets.
Nou, ik vertel je hierbij dat kwetsbaarheid veel simpeler is, veel alledaagser en toch veel sterker dan alle vooroordelen en slappe ideeën die je er misschien bij hebt.
Geef me toch even de kans; lees onderstaande lijst door en laat me weten of er iets op jou van toepassing is:
- Je praat vaak over saaie onderwerpen omdat die “veilig” en oppervlakkig zijn en je niet het risico hoeft te lopen om iemand te beledigen of op te ruien.
- Je zit vast aan een baan of levensstijl waar je niet echt van geniet omdat andere mensen altijd zeiden dat dat een goed idee was en je niemand tegen het zere been wilde stoten en je ze niet teleur wilde stellen.
- Je sport en verzorgt jezelf niet zoals dat eigenlijk had gekund omdat je niet te veel wilde opvallen.
- Je goed kleden geeft je een ongemakkelijk gevoel.
- Je vindt dat glimlachen naar vreemden je een griezel maakt.
- Het idee dat je iemand openlijk mee uit vraagt beangstigt je omdat er een mogelijkheid bestaat dat je wordt afgewezen.
Dit zijn allemaal symptomen van een groter probleem: je niet kwetsbaar kunnen opstellen.
Velen van ons hebben niet geleerd om onze emoties openlijk te uiten. Welke reden dit ook heeft – misschien onze thuissituatie, misschien een jeugdtrauma, misschien hebben onze ouders ook nooit hun emoties geuit – we zijn opgegroeid met een diepgewortelde gewoonte om onze emoties te onderdrukken en op te kroppen.
Wees Niet controversieel. Wees niet uniek. Doe niks “geks” of “doms” of “egoïstisch”.
Ik was net zo. Ik ben mijn hele jeugd doodsbang geweest dat iemand me misschien niet aardig zou vinden.
De gedachte dat iemand en hekel aan me zou hebben alleen al, man of vrouw, zorgde er vroeger voor dat ik niet kon slapen.
Dit had tot gevolg dat ieder gedeelte van mijn leven draaide om het tevreden stellen van anderen, het verborgen houden van mijn gebreken, het uitwissen van mijn sporen, anderen de schuld te geven.
Dit klinkt misschien oversentimenteel en modern, maar vertrouw me maar dat het dit niet is.
Een band met anderen ontwikkelen door kwetsbaar te zijn, in tegenstelling tot overcompenserend gedrag en ervoor proberen te zorgen dat iedereen je aardig vindt, zal leiden tot de beste interacties en relaties in je leven.
Kwetsbaarheid is een belangrijk concept in al mijn geschreven werk, van daten en relaties tot het vinden van een carrière die je leuk vindt, tot het ontwikkelen van relaties met de mensen om je heen – alles.
Het is waarschijnlijk ook een van de meest onbegrepen concepten waar ik over schrijf. Daarom probeer ik dat nu recht te zetten.
Maak je geen zorgen, ik zal je niet dwingen om met mij bij het kampvuur te gaan zitten en liedjes te zingen over hoe geweldig we allemaal zijn vanbinnen… hoewel, misschien is dit soms net zo ongemakkelijk.
Maar ik beloof je dit: uiteindelijk zal het het waard zijn. Vertrouw me daar maar op.
WAT KWETSBAARHEID ECHT IS
Veel mensen – zeker degenen die hun hele leven emoties verborgen hebben geprobeerd te houden – vinden het erg moeilijk om echt te weten wat kwetsbaarheid inhoudt.
Dit is begrijpelijk. Veel gedragingen die aan de oppervlakte misschien op kwetsbaarheid lijken zijn eigenlijk ontzettend manipulatief en/of aanhankelijk; dat wil zeggen, het tegenovergestelde van kwetsbaar zijn.
We komen daar later op terug, maar allereerst wil ik duidelijk maken wat oprechte kwetsbaarheid is:
Kwetsbaarheid is bewust ervoor kiezen om je emoties en verlangens NIET voor anderen geheim te houden.
Zo zit het gewoon. Je uit gewoon openlijk je gedachten, gevoelens, verlangens en overtuigingen, ongeacht wat anderen misschien van je vinden.
Dit kan zo simpel zijn als iemand een compliment geven over hoe goed ze eruitzien, een aantrekkelijke vreemde benaderen, duidelijke en sterke grenzen afspreken of de liefde aan iemand verklaren.
Het kan betekenen dat je jezelf blootstelt aan afwijzing, je een grap maakt die misschien niet grappig is, je een mening deelt die anderen misschien zal beledigen, je aan een tafel gaat zitten met vreemden, je iemand vertelt dat je hen aantrekkelijk vindt.
Kwetsbaarheid oefenen is echt zo simpel als het gewoon te doen. Maar zelfs als kwetsbaarder zijn simpel is, is het nog altijd niet eenvoudig.
De reden hiervoor is dat deze dingen vereisen dat je emotioneel gezien je nek uitsteekt. Het is riskant en kwetsbaar zijn heeft vaak echte gevolgen.
Maar de sleutel om je echt kwetsbaar op te stellen is dat je bereid bent om de gevolgen koste wat kost te accepteren.
Je zal sommige mensen beledigen. Sommigen zullen op je afknappen. Je raakt wellicht een vriend, een klant of een romantische partner kwijt.
Kwetsbaarheid is echter de weg naar echte menselijke connectie. Zoals Robert Glover in No More Mr. Nice Guy zei: “Mensen vallen op elkaars ruwe randjes.”
Laat die ruwe randjes zien. Probeer niet meer perfect te zijn. Stel je ware ik bloot en deel jezelf zonder remming. Accepteer de afwijzingen en hobbels en ga verder, want je staat erboven.
VOORBEELDEN VAN ECHTE KWETSBAARHEID
Ik wil echt benadrukken hoe echte kwetsbaarheid eruitziet, dus zal ik hieronder wat meer concrete voorbeelden geven. Hopelijk zal dit je helpen om de fijnheden – en de schoonheid – van kwetsbaar zijn te zien.
Toegeven dat je iets helemaal niet kunt – Denk er maar eens over na: als iemand duidelijk slecht is in iets – of het nou hun golfswing of belangrijke zakelijke onderhandelingen zijn – niets is tenenkrommender dan wanneer ze openlijk opscheppen over hoe goed ze dit allemaal kunnen.
Aan de andere kant, als iemand openlijk toegeeft dat ze ergens heel erg slecht in zijn, zul je waarschijnlijk meer respect voor ze hebben (zolang ze er niet te veel in doordraaien, natuurlijk).
Als je slecht bent in de liefde, vertel dit dan aan een vriend en vraag om feedback om erachter te komen hoe je dit op kunt lossen.
Als je niet goed kunt socialiseren met je collega’s en je denkt dat dit je prestaties op werk beïnvloedt, vertel een aantal collega’s dan dat je het moeilijk hebt en kijk of ze wat advies voor je hebben.
Het punt is dat je je niet anders voordoet dan je bent. Je accepteert wie je bent, inclusief je gebreken. Mensen zullen dit als zelfverzekerd gedrag beschouwen en zullen je ook zo benaderen.
Verantwoordelijkheid nemen in plaats van anderen de schuld te geven – We kennen allemaal iemand die altijd anderen (of ieder ander) de schuld lijkt te geven van hun eigen problemen:
- De man die zijn “leugenachtige heks van een ex” de schuld geeft van zijn huidige relatieproblemen. Hij zou beter af zijn als hij gewoon erkende dat die relatie niets is geworden, dat hij soms ook een slechte partner was en dat hij dan daaraan gaat werken.
- De collega die steeds zijn doelen op kantoor niet bereikt en de cultuur op kantoor daar de schuld van geeft, of de economie, of eigenlijk alles behalve zijn incompetentie. Geef gewoon toe wanneer je hulp nodig hebt met iets en vind iemand die je kan helpen groeien.
- De vrouw die alle mannen – niet slechts eentje, maar alle mannen – de schuld geeft van haar belabberde liefdesleven. Een algemene regel als je erachter probeert te komen of de halve bevolking hetzelfde probleem ervaartof het aan jezelf ligt, nou, dan heb ik slecht nieuws voor je: ik heb zitten peinzen en de kans is erg groot dat het aan jou ligt. Begin dus bij jezelf.
De reden waarom verantwoordelijkheid voor je eigen problemen nemen zo krachtig is, is omdat je de oplossing zelf in handen hebt. Als je anderen de schuld geeft, overhandig je de mensen om je heen de controle en – SPOILER ALERT – je kunt geen controle uitoefenen over iedereen en alles om je heen.
Je huidige belabberde situatie is misschien niet jouw schuld, maar opstaan en zeggen dat je de situatie aan gaat pakken, is een enorm sterke zet. Een krachtige zet.
Het bewijst dat je je niet uit het veld laat slaan door externe druk om er op een bepaalde manier uit te zien of je op een bepaalde manier te gedragen of te voelen – dat je in plaats daarvan de werkelijkheid accepteert en je roeit met de riemen die je hebt.
En het is een perfect voorbeeld van je kwetsbaar opstellen omdat je zegt “Ik heb een probleem, ik ben niet perfect, maar dat is oké. Ik kan het aan.”
Tegen iemand zeggen dat ze kwetsende/ongevoelige dingen zeggen – Deze lijkt voor veel mensen misschien een overduidelijk voorbeeld van kwetsbaarheid, maar het komt eigenlijk niet zo vaak voor als je denkt.
Velen van ons proberen om een olifantenhoofd te ontwikkelen en gewoon te grijnzen en het te incasseren als mensen onze zwakke plekken onder vuur nemen of ze zich gewoon als een klootzak gedragen.
Het is misschien zo simpel als iemand die je een steek onder water geeft of grapjes over je maakt of iemand die een beetje te ver gaat.
Of misschien is het hoe ongevoelig je partner (die trouwens misschien niet doorheeft dat hij ongevoelig is) soms is.
Of het kan de seksistische/racistische klootzak aan de bar zijn die zijn mond maar niet houdt.
Hen op hun plaats zetten als ze echt over de schreef gaan, maakt je kwetsbaar. Je laat weten wat je voelt en wat je van de ander vindt. Dit is riskant. Het kan uit de hand lopen.
Sommige mensen zullen dit persoonlijker opvatten dan anderen. En sommigen zullen misschien geïrriteerd raken dat je “onrust stookt”, of zoiets.
Maar als je weet waar je voor staat en je daarvoor opkomt, is dat een krachtige vorm van kwetsbaarheid.
Let wel op dat er een verschil is tussen iemand op zijn plaats zetten omdat hij wreed of schadelijk is en iemand op zijn plaats zetten omdat je het niet met hem eens bent.
Dat laatste is onzinnig en maakt het alleen maar erger, niet beter.
Iemand laten weten dat je hen waardeert/bewondert/respecteert/liefhebt – Dit is misschien de meest ultieme vorm van kwetsbaarheid en het is waarschijnlijk ook de makkelijkste om te verknoeien (hier kom ik later op terug).
Dit geldt voor het laten weten dat je een ander schattig vindt, tot je vrienden laten weten dat je echt bewondert wie ze zijn, tot respect en liefde aan je ouders te geven en ja, zelfs iemand de oneindige liefde te verklaren.
Al deze dingen vereisen dat je je kwetsbaar opstelt, want je weet nooit helemaal hoe een ander over je denkt.
Dit kan namelijk betekenen dat zij misschien niet hetzelfde voor jou voelen en dit kan de relatie uit balans halen en de dynamiek van de relatie veranderen, enzovoorts.
Maar voordat je naar buiten rent en de oneindige liefde aan de volgende knappe vreemde verklaart, moeten we het eerst hebben over de vage grens tussen kwetsbaarheid en emotionele psychopathie.
WAT KWETSBAARHEID NIET IS
Veel mensen zullen dit dus lezen en nog steeds niet duidelijk weten wat kwetsbaarheid nou eigenlijk inhoudt.
Normaal gesproken manifesteert de verwarring zich op een van de volgende twee manieren: 1) kwetsbaarheid gebruiken als “strategie” om ervoor te zorgen dat mensen je aardig/aantrekkelijk vinden en dat je met je naar bed gaan/je geld geven, etc., of 2) emotioneel braaksel gebruiken om kwetsbaar te zijn.
Laten we deze allebei ter sprake brengen:
KWETSBAARHEID IS GEEN “STRATEGIE”
Een gebruikelijk probleem waar mensen tegenaan lopen is dat ze kwetsbaarheid als een andere strategie beschouwen die ze kunnen “loslaten” op andere mensen om hun mening op een bepaalde manier te kunnen beïnvloeden.
Ze denken, “Oh, oké, Mark zegt dat ik gewoon iets moet vertellen wat ik normaal nooit aan mensen vertel en dan zullen ze me aardig vinden/me opslag geven/met me naar bed willen/kinderen met me willen/etc.”
Helemaal verkeerd.
Als je iemand vertelt hoe je je voelde toen je hond overleedt, of over de moeizame relatie met je vader, of hoe je echt een betere band met een vriend ontwikkelde toen jullie samen op wandelvakantie gingen… maar je doet dit slechts om ervoor te zorgen dat de ander je aardiger gaat vinden – dat is dus geen kwetsbaarheid. Het is manipulatie.
Het probleem is in dit geval dat het niet oprecht is en daarom is er geen sprake van kwetsbaarheid.
Niet alleen blijf je je nep en gemaakt voordoen, je misbruikt nu een aantal van je dierbaarste herinneringen om ervoor te zorgen dat iemand je aardig vindt of zelfs om ze in bed te krijgen.
Gefeliciteerd. Je bent nu officieel wanhopig.
Oprechte kwetsbaarheid gaat niet om wat je doet, het draait er allemaal om waarom je dit doet. Het is de bedoeling achter je gedrag die je echt kwetsbaar maakt of niet.
Maak je een grapje omdat je die grappig vindt (dan ben je kwetsbaar) of omdat je wilt dat anderen in de lach schieten en je grappig vinden (dan ben je aanhankelijk)?
Vertel je iemand op wie je valt over je sullige hobby’s om alleen maar te delen wat je leuk vindt (dan ben je kwetsbaar) of doe je het om je “gevoelige kant” te laten zien (dan ben je manipulatief)?
Begin je je eigen bedrijf omdat je je andere baan spuugzat bent en je iets echt wilt uitproberen (dan ben je kwetsbaar) of omdat je een boek hebt gelezen waarin stond dat je alleen maar succesvol kan zijn als je een eigen bedrijf hebt en je indruk op anderen wilt maken (dan is dat echt droevig, man)?
Het doel is om er niet kwetsbaarder uit te zien, maar om jezelf zo oprecht mogelijk te uiten.
EMOTIONEEL BRAAKSEL EN KWETSBAARHEID
Het andere probleem waar mensen tegenaan lopen is dat ze emotioneel braaksel gebruiken om kwetsbaar te zijn.
Emotioneel braaksel is wanneer je opeens een ongepaste hoeveelheid emoties en privé verhalen loslaat in een gesprek, vaak tot afgrijzen van degene die naar je luistert.
Emotioneel braaksel is lastig, want het is aan de ene kant oprecht kwetsbaar, maar aan de andere kant is het afstotend en onaantrekkelijk.
Je bent in feite eerlijk en authentiek over hoe behoeftig en zielig je bent. En of het nou verborgen of overduidelijk is, aanhankelijkheid is nooit aantrekkelijk.
Daarom krijg ik veel e-mails met, “Ik was kwetsbaar, ik ging door over hoeveel ik van mijn ex hield en de ander knapte op me af. Waarom?”
Het moeilijke van emotioneel braaksel is dat als je erg behoeftig bent, het op toch op de een of andere manier naar buiten moet komen als je er ooit korte metten mee wilt maken. Dit is wat ik de pijnlijke periode noem.
Ik heb een paar keer bij een aantal verschillende mensen emotioneel gebraakt over mijn ex en in de meeste gevallen hadden mensen medelijden met me en de vrouwen knapten op me af.
De fout die mensen maken met emotioneel braaksel is dat ze verwachten dat dit braken alleen opeens hun problemen zal oplossen. Maar het doel van het braken is om je bewust te maken van je problemen, zodat je deze kunt oplossen.
Toen ik maar door bleef gaan over wat een leugenachtig persoon mijn ex was, repareerde die woede mijn behoeftigheid niet. Het deed me echter wel inzien hoe boos en hatelijk ik onbewust was geworden.
Als we gevangen zitten in onze gedachten, is het makkelijk om te geloven dat onze gedachten en gevoelens terecht zijn.
Pas als we die gedachten en gevoelens aan het licht brengen, realiseren we ons hoe ver we van het pad zijn geraakt en het staat ons toe om onszelf in de toekomst weer opnieuw aan te passen.
En dat merkte ik. Door mijn woede merkte ik dat ik helemaal niet zo “over haar heen” was als ik eerst dacht. Rond deze periode begon ik met therapie en het hielp me om me te realiseren dat mijn woede jegens mijn ex nog dieper ging en ook met mijn gezinsproblemen te maken had.
Uiteindelijk, nadat ik meer had gereflecteerd en ik weer een beetje tot rust was gekomen, kon ik me realiseren dat ik mijn ex eigenlijk met een onredelijk aantal verwachtingen had opgezadeld en ik ook niet zo’n goede partner ben geweest.
Dit heeft het probleem op een effectieve manier opgelost en grotendeels de woede die ik jegens haar en vrouwen in het algemeen voelde. Maar het was moeilijk en pijnlijk om dit te bereiken.
Het emotionele braaksel gaf me het bewustzijn om aan mijn genezing te beginnen, maar niet de genezing zelf.
Uiteindelijk ben je verantwoordelijk voor je eigen gedachten en gevoelens en dat je hieraan werkt. Zo niet, dan zul je gewoon boos en gefrustreerd blijven en zal iedereen die je tegenkomt op je afknappen.
DE KRACHT VAN KWETSBAARHEID
Als je goed hebt opgelet, heb je gemerkt dat echte, oprechte kwetsbaarheid een kracht vertegenwoordig – een diepe en subtiele kracht.
Iemand die zichzelf kwetsbaar kan opstellen en zijn zwakke kanten durft bloot te stellen, zonder in acht te nemen wat anderen misschien zullen denken, zegt tegen de wereld, “Het kan me niet schelen wat je van me vindt; dit is wie ik ben en ik weiger om me anders voor te doen.”
Je moet achteruit te werk gaan: om veerkrachtiger, formidabeler te worden, moet je eerst je gebreken en zwakke kanten blootleggen. Zodoende verliezen ze de macht die ze over je hebben en kun je je leven eerlijker en met betere bedoelingen leiden.
Jezelf openstellen voor kwetsbaarheid, jezelf trainen om je comfortabel te voelen bij je emoties, bij je tekortkomingen en bij het ongeremd uiten van jezelf gebeurt niet een-twee-drie. Het is een proces. En soms een vreselijk proces.
Maar ik kan je ervan verzekeren dat als je eraan werkt – als je de moeilijke gesprekken niet uit de weg gaat; als je jezelf op een eerlijke manier uit, zelfs als je dit riskant vindt; als je iedereen zegt dat je “zo bent” en je “weigert om je anders voor te doen” – zul je een nieuwe diepgang in je relaties vinden.
En je zal eruit komen als iemand die zich niet schaamt voor zijn tekortkomingen en voor wie hij is.
