Als je op zoek bent naar een manier om je gezondheid een boost te geven én je maaltijden meer pit te geven, hoef je alleen maar wat gember in huis te halen. Gember is een beroemde plant die al eeuwenlang wordt gebruikt voor zowel medicinale als culinaire doeleinden.
Niet alleen kan gember helpen om je bloedsuikerspiegel te verlagen, je hersenfunctie te verbeteren en hartziekten te voorkomen, maar het helpt ook bij gewichtsverlies en het verzachten van verkoudheidsklachten. Het mooiste is: je kunt deze superfood heel makkelijk zelf kweken, gewoon in je tuin of zelfs in je keuken!
Gelukkig is gember kweken tegenwoordig heel eenvoudig. Met een beetje zorg en aandacht heb je altijd een voorraad verse gember voor je favoriete gerechten.
Lees verder en ontdek alles over het kweken van gember!
Wat is gember
Gember, oftewel Zingiber officinale, is een kruidachtige, meerjarige plant die wordt gekweekt vanwege de bekende gemberwortels of wortelstokken. De wortelstok is eigenlijk een ondergronds deel van de stengel, en wordt meestal zo’n 12 cm lang.
De plant maakt lange, smalle bladeren en dunne schijnstengels. Tijdens de bloeiperiode kun je ook lichtgele bloemen zien verschijnen.
Deze pittige plant komt oorspronkelijk uit Zuid-Azië, maar is inmiddels wereldwijd verkrijgbaar. Hij hoort bij de Zingiberaceae familie, samen met galanga en kurkuma. Gember wordt vrijwel altijd gekweekt en zelden nog in het wild gevonden.
Voordelen van gember
Gember werd meer dan 5000 jaar geleden al medicinaal gebruikt in India en China. Tegenwoordig zijn er tal van wetenschappelijke studies die aantonen dat gember echt veel voordelen voor onze gezondheid heeft.
Zo kan het je bloedsuiker verlagen en hartziekten helpen voorkomen. In een studie uit 2015 bleek dat 2 gram gemberpoeder per dag het nuchtere bloedsuikergehalte met 12% liet dalen.
Gember kan ook helpen bij de spijsvertering, misselijkheid verminderen, verkoudheid behandelen, de hersenfunctie verbeteren en zelfs kanker helpen voorkomen – allemaal dankzij gingerol, een stofje dat zorgt voor de karakteristieke geur en smaak. Onderzoek toont aan dat gingerol krachtige ontstekingsremmende en antioxidante eigenschappen heeft.
Gember toevoegen aan je dieet kan gewichtsverlies bevorderen, onder andere doordat het je calorieverbranding verhoogt of ontstekingen vermindert.
Daarnaast staat gember bekend om zijn unieke smaak en wordt het veel gebruikt in de keuken. Je kunt er gembersap en -koekjes mee maken, het toevoegen aan maaltijden, sauzen, jam en meer.
Hoe plant je gember
Nu is het tijd om te planten!
Laten we bekijken hoe je gezonde wortelstokken kiest die uitgroeien tot sterke gemberplanten, en waar en hoe je je nieuwe plant het beste kunt neerzetten.
Kies gezonde wortelstokken
Voordat je gaat planten is het belangrijk dat je goede wortelstokken uitzoekt. Je kunt deze kopen bij een tuincentrum of online. Zorg dat de wortelstokken niet behandeld zijn met groeiremmer, want dan zullen ze geen scheuten vormen.
Kijk of er kleine knobbeltjes (ogen) aan de wortelstok zitten, net als bij aardappels. Uit deze groeiknoppen ontwikkelt zich de gemberplant.
Vind de perfecte plek
Gember groeit het best onder warme, vochtige omstandigheden. In koudere klimaten kan de plant in de volle zon, maar bij hogere temperaturen is halfschaduw beter.
De ideale temperatuur ligt tussen de 18 en 29 graden Celsius, maar gember kan temperaturen aan tussen de 13 en 35 graden. De plant doet het het best bij een jaarlijkse neerslag tussen 1.400 en 3.000 mm.
Gember houdt van voedzame, goed doorlatende grond. Gebruik eventueel regelmatig mest als de grond niet vruchtbaar genoeg is. De ideale pH ligt tussen 6 en 7.
Planten
De beste tijd om gember te planten in een gematigd klimaat is aan het eind van de winter. Kweek je de plant binnen? Dan kan het eigenlijk het hele jaar door.
Snijd de wortelstokken in kleinere stukjes, elk met minstens 2 of 3 knoppen. Laat de stukjes drogen zodat de snijwond kan genezen.
Zorg voor voldoende aarde (vruchtbaar en goed doorlatend) en een geschikte pot als je binnen kweekt. Hoge, smalle potten zijn ideaal, omdat de wortels dan lekker diep kunnen groeien.
Plant de stukjes gember met de knobbels naar boven, zo’n 5 cm diep en minstens 15 cm uit elkaar. Zet je pot eventueel op een warmtemat, of gewoon op een zonnige vensterbank als het daar warm genoeg is.
Gember planten in warme klimaatregio’s
In (sub)tropische gebieden kun je gember gewoon in de volle grond planten. Hij groeit goed in halfschaduw onder hoge bomen. Zorg voor vruchtbare grond voor de beste oogst.
Gember is perfect voor een boomcirkel, bostuin of tropisch polycultuursysteem. Hij groeit graag naast bomen zoals noten- of fruitbomen. Goede buren zijn galanga, kurkuma, orchideeën en hibiscus.
Hoe gember verzorgen
Gember verzorgen is vrij makkelijk. Binnen is het zelfs eenvoudiger, omdat je alles goed kunt regelen.
Deze planten groeien het liefst bij temperaturen tussen de 22 en 25 graden en houden van een hoge luchtvochtigheid. Gebruik een luchtbevochtiger of zet de plant in een vochtige ruimte, zoals de keuken of badkamer.
Zorg er wel voor dat de plant ’s ochtends wat zon krijgt. Geef water als de aarde droog aanvoelt – meestal één keer per week diep water geven. Gember houdt niet van natte voeten!
Je kunt tijdens het groeiseizoen elke maand wat mest met weinig stikstof geven om de groei te stimuleren.
Gember kweken in warme streken
Woon je in een warm klimaat? Dan is gember buiten kweken helemaal makkelijk. Plant hem op de juiste plek en de plant groeit bijna vanzelf.
Geef in droge periodes diep water, en voeg mest toe als de grond niet vruchtbaar is.
Buiten groeit gember het beste in een boomcirkel.
Hoe gember oogsten
Gember heeft ongeveer 10 maanden nodig om volledig rijp te zijn, en zo’n 4 maanden tot gedeeltelijke rijpheid. Kun je niet wachten? Dan kun je ook eerder oogsten, maar de smaak is dan milder.
Oogst voorzichtig kleine stukjes zodat de rest kan blijven groeien. De onrijpe gember is groen en smaakt minder sterk dan de rijpe variant.
Heb je in de winter geplant? Dan kun je in de herfst oogsten. Je kunt ook de stengels gebruiken om zoetigheid te maken. Wacht bij voorkeur tot het loof afsterft om de wortels te oogsten.
Wil je volgend jaar weer gember planten? Bewaar dan stukjes met knoppen voor het nieuwe seizoen.
Hoe gebruik je gember
Gember kun je op allerlei manieren gebruiken: vers, gedroogd, gemalen, als olie, sap en meer.
Maak er gemberkoek, -cake, -soep, smoothies, thee en nog veel meer van. Mijn favoriet zijn ‘gingershots’, boordevol vitamines en mineralen.
Wil je niet meteen alles gebruiken? Laat gember dan een paar dagen op een zonnige vensterbank drogen, of gebruik een droogoven of gewone oven. Bewaar de plakjes droog of maal ze tot poeder.
Ik hoop dat je iets aan dit artikel hebt gehad.
Tot de volgende keer!
Bronnen
- Khandouzi et al., (2015). The Effects of Ginger on Fasting Blood Sugar, Hemoglobin A1c, Apolipoprotein B, Apolipoprotein A-I and Malondialdehyde in Type 2 Diabetic Patients. National Center For Biotechnology Information.
- Venkatakrishnan et al., (2019). Extensive review of popular functional foods and nutraceuticals against obesity and its related complications with a special focus on randomized clinical trials. Royal Society Of Chemistry.