Elke tuinier weet dat de sleutel tot gezonde en sterke plantengroei een goede meststof is. Toch kunnen hoogwaardige meststoffen behoorlijk duur zijn, zeker als je een grote tuin hebt die bemest moet worden!
Maar wist je dat je je eigen organisch materiaal kunt maken dat alle essentiële voedingsstoffen bevat die je planten nodig hebben?
Zo niet, laat me je dan kennis laten maken met vermicomposteren.
Vermicomposteren lijkt sterk op gewoon composteren – alleen in dit geval doen wormen al het werk voor je. Wormen – jakkes! Maar luister, ze kunnen ontzettend nuttig zijn. Je hoeft niet meer te beluchten, te keren of de temperatuur te beheren, want dat doen zij allemaal voor jou.
Lees verder om te ontdekken waarom elke tuinier een wormenbak nodig heeft en hoe je er zelf eentje kunt maken.
Maak kennis met vermicomposteren
Vermicomposteren, vaak ook wormencomposteren genoemd, is een composteerproces waarbij speciale wormen organisch afval afbreken. Deze wormen, ook wel rode mestwormen genoemd, eten organisch materiaal en zetten dit om in een voedingsrijke compost.
Deze natuurlijke meststof is zeer gunstig voor planten en kan worden gebruikt om de bodemkwaliteit en beluchting te verbeteren, de groei te stimuleren en de algehele gezondheid van je tuin te verrijken. Ook verhoogt het de microbiële activiteit in de bodem.
Er bestaat ook een vloeibare vorm van vermicompost, genaamd “wormthee” – dit kan als natuurlijk insecticide worden gebruikt wanneer het op de bladeren van planten wordt gesproeid.
Vermicompost heeft veel voordelen, waaronder tijd en geld besparen die anders zouden worden uitgegeven aan commerciële meststoffen.
Uit onderzoek blijkt dat vermicomposteren een veelbelovende techniek is voor het beheren van terrestrische onkruiden [1].
Hoe maak je een wormenbak
Een wormenbak opzetten is helemaal niet moeilijk – zelfs als beginnende tuinier zul je er geen grote problemen mee hebben.
Er zijn veel kant-en-klare sets verkrijgbaar, maar je kunt er ook zelf een maken.
Hier vind je de gedetailleerde instructies.
Benodigdheden
• Boormachine
• Twee kopjes gewone aarde
• Compostwormen (Eisenia fetida) of rode wormen (Lumbricus rubellus)
• Golfkarton en krantenpapier
• Houten opbergkist of rechthoekige plastic bak met deksel
Eerste stap
Zoek een plek in de tuin die niet de hele dag direct zonlicht krijgt. Gebruik je boormachine om twee rijen ventilatiegaten langs de randen van de bak te maken.
Zorg ervoor dat de gaten kleiner zijn dan ¼ inch in diameter zodat de wormen niet ontsnappen. Houd drie tot vier inch afstand tussen de gaten.
Tweede stap
Scheur krantenpapier in stroken – vermijd tijdschriften en printpapier omdat deze kleurstoffen en bleekmiddelen kunnen bevatten die schadelijk zijn.
Snijd ook het golfkarton in stukken van drie tot vier inch lang. Maak de krantenstroken vochtig tot ze aanvoelen als een natte spons en knijp het overtollige water eruit.
Derde stap
Begin nu met het aanbrengen van lagen. Voeg vier tot zes inch krantenpapier toe aan de bak, daarna een laag kartonstukjes en twee tot vier kopjes gewone tuinaarde.
Daarna voeg je de wormen toe en bedek je ze met een laag vochtig papier. Sluit de deksel en wacht tot de magie begint!
Hoe zorg je voor een wormenbak
Vermicomposteren is beter omdat het minder onderhoud vergt dan traditioneel composteren. Allereerst moet je ervoor zorgen dat de binnenkant van de bak vochtig blijft. Dit doe je door met een plantenspuit te benevelen.
Als de inhoud te nat wordt, kun je simpelweg wat droog krantenpapier toevoegen.
Volgens Sherman zijn regenwormen gevoelig voor licht en kan zelfs korte blootstelling leiden tot verlamming of de dood. Daarom kan het kiezen voor ondoorzichtige, donkere bakken je een hoop problemen besparen [2].
Je kunt je bak binnen zetten als je je geen zorgen wilt maken over het weer (een garage of schuur is prima). Buitenbakken moeten op een schaduwrijke plek worden gehouden.
De wormen voeden
Het juiste voedsel gebruiken is ook erg belangrijk. Je kunt bijvoorbeeld verschillende soorten mest toevoegen, maar sommige moeten eerst voorgecomposteerd, van urine ontdaan en uitgelekt worden als ze vloeibaar zijn.
De hoeveelheid voedsel hangt af van hoeveel wormen je hebt. Elke dag eet een worm ongeveer de helft van zijn eigen gewicht. Heb je dus 4 pond wormen, dan moet je ze 2 pond per dag voeren, oftewel 14 pond per week.
Goede voeding voor wormen:
• Theebladeren
• Sla
• Fruit (vermijd citrus)
• Havermout
• Gekookte pasta
• Koffiedik
• Pompoen
• Zacht brood
• Gesneden groenten
Vermijd het gebruik van:
• Zuivel
• Olie
• Suiker
• Zoute of bewerkte voeding
• Zaden
• Vlees
• Azijn
Hoe oogsten
Een van de nadelen van wormencompost is het oogsten. Toch wordt het met wat oefening kinderspel.
Zodra de inhoud zwart begint te worden, is het tijd om te oogsten (dit gebeurt meestal na ongeveer twee maanden). Om de wormen hongeriger te maken, voeg je enkele dagen geen vers voedsel toe.
Daarna leg je iets waar wormen dol op zijn aan één kant van de bak. Ze zullen zich naar deze voedselbron verplaatsen, zodat je het materiaal aan de andere kant kunt uitscheppen – dit duurt een paar dagen.
Mocht je per ongeluk wat wormen meenemen, leg ze dan snel terug. Sorteer het materiaal en gebruik het waar je maar wilt!
Referenties:
- Devi, C., & Khwairakpam, M. (2022). Resource recovery and value addition of terrestrial weeds through vermicomposting. In Advanced Organic Waste Management (pp. 155-175). Elsevier.
- Sherman, R. (2003). Raising Earthworms Successfully. North Carolina Cooperative Extension Service.