Een kas beginnen lijkt een logische stap na een buitentuin, vooral als je in de winter iets heerlijks wilt eten.
Toch kan dit proces overweldigend zijn, zeker als je helemaal nieuw bent in de wereld van tuinieren.
Hier zijn enkele tips die je kunnen helpen om je kas op te starten en een overvloedige oogst uit je gewassen te halen, van de benodigde gereedschappen en de beste planten tot het handhaven van de juiste temperatuur en luchtvochtigheid.
Laten we beginnen!
1. Gereedschap dat je nodig hebt
Het eerste waar ik het over wil hebben, zijn de gereedschappen en accessoires die je nodig hebt bij het starten van een kas.
Het goede nieuws is dat je je budget niet hoeft te overschrijden om alles goed op te zetten. Je hebt geen vernevelingssystemen nodig (tenzij je die echt wilt) die een fortuin kosten.
Begin klein en bouw van daaruit verder.
Hier zijn de basisbenodigdheden die elke kas nodig heeft:
• Kweekpotjes, trays en grotere containers.
• Planken. Ze besparen veel ruimte, helpen je alles netjes te houden en zijn vooral handig in kleinere kassen.
• Ventilatoren. Deze zijn essentieel in elke kas, vooral in plastic kassen. Ze verlagen de luchtvochtigheid, verminderen het risico op schimmelziekten en plagen, en houden je planten gezond. Je kunt ook grote ventilatoren gebruiken om je kas in de zomer koel te houden.
• Groeilampen. Kunstlicht is cruciaal voor een goede plantengroei omdat het ervoor zorgt dat je planten in de winter genoeg licht krijgen, waardoor je het groeiseizoen verlengt.
• Thermometer. Als je geen verwarmers in je kas hebt (of alleen warmtematten gebruikt) kan het handig zijn om een thermometer te hebben om alles in de gaten te houden.
Zo kun je je planten op de juiste temperatuur houden en je opbrengst maximaliseren.
2. Gemakkelijke planten voor kas-beginners
Het goede nieuws is dat je vrijwel alles in een kas kunt telen, maar sommige planten doen het beter dan andere.
Makkelijke planten om in de kas te kweken zijn bladgroenten, wortelgewassen (uien, radijsjes, aardappelen, wortels), erwten, aardbeien, knoflook, champignons enzovoort.
Houd je van komkommers, paprika’s, asperges, courgettes of aubergines? Die kun je ook prima in de kas kweken.
Deze groenten zijn zelfs ideaal voor de kas, al zijn sommige wat veeleisender, bijvoorbeeld omdat ze meer water, snoeiwerk of een rek nodig hebben.
3. Zaden opkweken
Een kas is de perfecte omgeving om zaden op te kweken, omdat je de temperatuur en luchtvochtigheid kunt regelen op een manier die buiten niet mogelijk is.
Dit geeft je een voorsprong in het groeiseizoen of de mogelijkheid om het hele jaar door de groenten die je lekker vindt te telen.
Bij het zaaien moet je sommige zaden eerst weken, koelen of pellen, afhankelijk van de soort.
Daarna kun je ze in een kweektray zaaien en licht bedekken met aarde.
Hier zijn enkele basisregels die handig zijn bij het starten:
• Maak een lijst van alles wat je wilt planten en begin bescheiden. Later kun je uitbreiden als je meer ervaring hebt.
• Gebruik kweektrays, potten en grotere containers met drainagegaten. Zo kun je planten verpotten naarmate ze groeien en ze langer of zelfs het hele jaar in je kas houden.
• Kies voor een hoogwaardige zaai- en potgrondmix en steriliseer deze om ziekten en plagen te voorkomen.
• Maak je eigen grondmengsel eventueel rijker met wormencompost of organische plantenvoeding. Bij commerciële grond staat de info vaak al op de zak.
• Pas de watergift per plant aan voor het beste resultaat.
• Zorg dat je klimaat geschikt is voor de gewassen die je kiest, dat maakt het makkelijker om de kas goed te beheren.
• Zet je kas op een plek met veel zonlicht of gebruik groeilampen als aanvulling.
• Vergeet bestuivers niet of bestuif zelf met de hand, anders krijg je geen vruchten.
4. Temperatuur en luchtvochtigheid regelen
Alleen al door een kas te bouwen, creëer je binnen hogere temperaturen dan buiten, maar soms is dat niet genoeg.
Je moet weten wat er in je kas gebeurt, zeker als je het groeiseizoen wilt verlengen in de winter of je planten wilt helpen de zomerse hitte te doorstaan.
Investeer in een kachel om een optimale temperatuur dag en nacht aan te houden. Dit helpt je planten in leven te houden wanneer het kouder wordt en verlengt je groeiseizoen.
Kachels zijn ook handig om stekken te laten wortelen of zaden te laten kiemen in koudere maanden, of gebruik warmtematten om energie te besparen.
In de zomer kun je in droge en hete klimaten een verdampingskoeler gebruiken. Dit apparaat houdt de temperatuur lager en verhoogt de luchtvochtigheid door verdampt water terug te geven aan de lucht.
Luchtvochtigheid regelen
Te hoge luchtvochtigheid is een van de meest voorkomende problemen in kassen. Omdat het een gesloten systeem is, blijft vocht uit de grond, van bladeren of uit de lucht hangen.
Dit kan leiden tot condens op bladeren en zo het risico op schimmelziekten vergroten.
• Zorg voor een goed ventilatiesysteem en eventueel verwarming om de lucht droger te maken.
• Zet planten verder uit elkaar zodat de lucht beter kan circuleren en gebruik vloeren die goed draineren.
• Geef water in de ochtend zodat de planten kunnen opdrogen voor de nacht.
• Kies, indien mogelijk, voor glazen kassen met steile daken die de luchtvochtigheid beter afvoeren. In plastic kassen kun je bevochtigingsmiddelen gebruiken om condens op bladeren te verminderen.
5. Licht
Een kas kan je helpen met veel, maar niet met de lengte van de dag.
In de zomer is dit geen probleem, maar in de winter krijgen planten vaak te weinig licht.
Gebruik dan kunstlicht om de dagen langer te maken. Deze lampen werken goed voor kieming, groei en bloei, maar verbruiken wel energie. Kies daarom energiebesparende lampen en gebruik ze alleen als aanvulling op natuurlijk licht.
Groenten hebben 6 tot 8 uur direct licht per dag nodig, dus zorg dat ze dat krijgen, anders blijft de oogst achter.
6. Water geven
Het goede nieuws is dat je niet elke plant apart water hoeft te geven, tenzij je een heel kleine kas hebt. Er bestaan veel irrigatiesystemen voor kassen, maar een druppelirrigatie is mijn favoriet.
Dit systeem verspilt geen water, voorkomt overbewatering en verlaagt de luchtvochtigheid.
Misschien heb je meer dan één systeem nodig, afhankelijk van hoeveel verschillende planten je hebt. Niet alle groenten hebben evenveel water nodig, dus sluit alleen planten met vergelijkbare behoeften aan.
Stel je systeem zo in dat het ’s ochtends water geeft, zodat planten kunnen drinken en opdrogen voordat de nacht valt. Dit verkleint de kans op schimmelziekten.
Geef je liever met de hand water? Doe dit altijd aan de voet van de plant en vermijd de bladeren. Zo bespaar je water en voorkom je dat de luchtvochtigheid stijgt.
7. Ongediertebestrijding
Vochtige kassen zijn broedplaatsen voor ongedierte. Veel voorkomende plagen zijn bladluizen, trips en muggenlarven.
Het beste is om ze te voorkomen door de luchtvochtigheid laag te houden, maar als ze toch verschijnen, moet je snel ingrijpen.
Bij kleine aantallen kun je ze met de hand verwijderen of wegspoelen met een sterke waterstraal. Bij grotere aantallen kun je horticulturele oliën of pesticiden gebruiken.
Of je introduceert nuttige insecten zoals lieveheersbeestjes of sluipwespen die het werk voor je doen.
Daarnaast kun je ook kruiden gebruiken die plagen op afstand houden door middel van combinatieteelt.
Ik hoop dat deze tips je helpen om je kas snel op te starten. Het verschilt niet zoveel van buitentuinieren, behalve dat je extra moet letten op de luchtvochtigheid en slimme manieren moet vinden om je planten gezond te houden.