Geloof het of niet, het verwijderen van groenten die afsterven speelt een belangrijke rol bij het gezond en vitaal houden van je tuin.
Het draagt weliswaar bij aan een nette en verzorgde uitstraling, maar het verwijderen van tomatenplanten (en andere groenten) nadat ze zijn afgestorven voorkomt ook dat ziekten en plagen je tuin overnemen.
Hoe dat precies zit? Ontdek het hieronder!
Waarom tomatenplanten verwijderen?
Het laten liggen van rottende tomatenplanten in de grond zorgt voor een hele reeks toekomstige problemen. Ze worden een broedplaats voor schimmels die meeldauw, bladvlekkenziekte, phytophthora en andere infecties veroorzaken.
Niet alleen raken deze planten besmet en ongeschikt voor compost, maar ook de omringende grond wordt aangetast. Dat betekent dat alles wat je het volgende jaar plant, risico loopt om door een schimmelinfectie te worden getroffen.
Dit geldt vooral voor phytophthora, waarvan de sporen één of twee jaar in de grond kunnen overleven. (1)
Bovendien vormen afstervende tomatenplanten voedsel en schuilplaatsen voor plagen die overwinteren en zodra het weer opwarmt, richten ze ravage aan in je hele tuin.
Bladluizen, aaltjes, tomatenrupsen en talloze andere plagen voeden zich graag met rottende vruchten en bladeren. Nog erger is dat ze vaak eitjes leggen die als poppen overwinteren en de oogst van het volgende jaar vernietigen.
Hoe je ze verwijdert
Zoals je ziet, is het cruciaal om stervende tomatenplanten te verwijderen, maar je moet voorzichtig zijn met de manier waarop je dit doet.
Dat betekent dat je geen rottende vruchten, bladeren of ander afstervend plantenmateriaal op je composthoop mag gooien.
Maar waarom niet? Is dat niet precies wat je hoort te doen zodra je de groenteresten hebt verwijderd?
Nou ja – voor de meeste planten wel. Sterker nog, je kunt tomatenplanten ook composteren als je de composttemperatuur tussen de 55 en 77 °C weet te houden.
Tomatenplanten hebben echter vaker last van ziekten – vooral phytophthora – dus je moet heel voorzichtig zijn bij het composteren ervan. Je moet je compost extreem heet krijgen en lang genoeg vasthouden om alle ziekteverwekkers te doden.
Als je dat niet kunt bereiken, is het het beste om al je planten te inspecteren op tekenen van schimmelziekten en ze niet op de composthoop te gooien als je iets verdachts ziet.
Dat komt omdat de afgewerkte compost die ziekteverwekkers zal overdragen op je andere planten, waardoor ze besmet raken nog voordat hun groeiseizoen goed en wel is begonnen.
Hetzelfde geldt voor rotte tomatenvruchten. Hun zaden kunnen in je compost ontkiemen en nieuwe planten vormen. Dat lijkt in eerste instantie misschien niet zo erg, maar zodra die tomaten je andere groenten gaan verstikken, ga je ze als onkruid zien.
De hitte in compost vernietigt de zaden meestal niet, en daardoor krijg je veel ‘vrijwillige planten’ – onverwachte zaailingen – verspreid door je tuin.
3 manieren om tomatenplanten en -vruchten te verwijderen
Dus, wat doe je met tomatenplanten als je ze niet op de composthoop kunt gooien?
Het belangrijkste is om ze zo ver mogelijk van je tuin weg te houden. Toch voelt het weggooien ervan bij het restafval als verspilling, omdat het recyclen van keukenresten beter is voor het klimaat en het milieu.
Hier zijn drie opties: de ‘graven en begraven’-methode, ze naar een lokale of commerciële composteerplek brengen, of ze verbranden.
1. Graven en begraven
Je vraagt je misschien af waarom ik de ‘graven en begraven’-methode noem, terwijl ik net zei dat composteren van tomaten niet de beste keuze is.
Dat komt omdat je deze planten niet in je groentebed begraaft, maar elders, bijvoorbeeld in de buurt van bomen die blij zijn met de extra voedingsstoffen.
Deze methode is ideaal voor het composteren van planten omdat je geen composthoop nodig hebt. Je graaft simpelweg een diep gat (of greppel) en begraaft er het plantenmateriaal in.
Het zal na verloop van tijd afbreken en de grond en omliggende planten verrijken met mineralen.
Uiteraard moet je dit nooit doen met zieke planten. Die stuur je beter naar een composteercentrum of verbrand je.
2. Composteercentrum
Hoe komt het dat je zieke planten wel naar een gemeentelijke composteerplek kunt sturen, maar ze zelf niet kunt composteren?
Omdat composthopen daar voldoende hitte genereren om alle sporen en zaden te doden, waardoor de compost veilig te gebruiken is. (2) Iets wat je met een thuishoop meestal niet bereikt.
Natuurlijk kun je er ook andere composteerbare materialen naartoe brengen, zoals bladeren, takken en ander tuinafval, als je zelf geen composthoop hebt.
Let er wel op dat je alles in speciale composteerbare afvalzakken stopt. Zo verminder je afval dat anders op de stortplaats belandt en de uitstoot van broeikasgassen verhoogt.
3. Verbranden
Je laatste optie is om de besmette planten te verbranden, mits dit in jouw regio is toegestaan. Vuur vernietigt sporen en zaden, waardoor ze vrijwel geen kans meer hebben om je tuin opnieuw te besmetten.
Je kunt de as zelfs gebruiken in je tuin, of je gooit het gewoon weg. Dat hangt ervan af of je het zekere voor het onzekere wilt nemen of het restproduct nuttig wilt gebruiken.
Je kunt het bijvoorbeeld gebruiken in potten en kijken hoe de planten reageren. Zo loop je niet het risico dat je hele tuin besmet raakt. Zorg er wel voor dat deze ‘proefplanten’ apart staan van je andere planten en groenten.
Wat je ook doet, zorg er in ieder geval voor dat je die tomatenplanten uitgraaft zodra ze afsterven en ze op een van deze manieren verwijdert.
Referenties
- My Tomato Plants All Got Early Blight; Will My Soil Be Safe to Use again Next Spring? (2020). UMaine Cooperative Extension: Garden and Yard.
- Proper Disposal for Blighted Tomato and Potato Plants (2009). City of Madison.