Tijd doorbrengen in de natuur heeft talloze voordelen voor lichaam en geest. Het kan je helpen fit te blijven en slechts een uurtje werk kan al voldoende cardio zijn.
Maar de mentale voordelen zijn ongeëvenaard, zeker nu steeds meer onderzoek dit ondersteunt.
Zelfs artsen beginnen een boswandeling voor te schrijven als middel tegen stress, angst en depressie.
Maar waarom werkt het?
Het onderzoek en de meningen van experts hieronder vertellen je alles wat je moet weten over de mentale en cognitieve voordelen van tijd doorbrengen in de natuur en onthullen een geheim dat bekendstaat als bostherapie.
Cognitieve voordelen van tijd doorbrengen in de natuur

Tijd buiten doorbrengen heeft veel voordelen. Onderzoekers volgden hun proefpersonen 4 tot 8 jaar en ontdekten aanwijzingen dat het vergroten van het aantal parken en groene ruimten in stedelijke gebieden het sterfterisico enigszins kan verminderen. (1)
Natuurlijk is meer onderzoek nodig, maar er zijn al talloze getuigenissen van hoe natuur en tuinieren mensen hebben geholpen om beter met verschillende aandoeningen om te gaan. En een positief algemeen mentaal welzijn verlaagt het sterfterisico. (2)
Er is veel bewijs dat onze hersenen profiteren van meer tijd in de natuur.
Een simpele wandeling in het park of bos kan de cognitieve functies op veel niveaus verbeteren: cognitieve ontwikkeling van kinderen, zelfbeheersing, aandacht, werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit. (3)
En er zijn veel ideeën waarom natuur ons helpt. Eén theorie suggereert dat we een aangeboren verlangen hebben om dicht bij de natuur te zijn omdat we eruit geëvolueerd zijn. Een andere theorie zegt dat het komt doordat het stress verlaagt. En een derde idee stelt dat het simpelweg ons concentratievermogen herstelt. (4)
Daarnaast besteden mensen die meer tijd in de natuur doorbrengen minder tijd aan piekeren – het blijven hangen in negatieve gedachten. (5)
Daarom hebben wandelen in de natuur en tuinieren veel gezondheidsvoordelen. Zelfs het in een kamer zijn met een paar planten, het zien van bomen, het horen van vogelgezang of het kijken naar een documentaire over natuur blijkt al positieve effecten te hebben op de mentale gezondheid. (6)
En we leven nu in een tijd waarin we steeds meer tijd voor een scherm doorbrengen, wat stress en angst verhoogt, slaapproblemen veroorzaakt en het risico op hart- en vaatziekten, obesitas en depressie vergroot. (7)
Maar het idee dat we rust en kalmte vinden in de natuur is niet bijzonder vreemd. We zijn niet geboren om in kamers zonder ramen omringd door schermen te leven.
Bostherapie
Bostherapie (of “bosbaden”, vertaald uit het Japanse shinrin-yoku) is een logische uitbreiding van meer tijd buiten doorbrengen.
Er zijn enkele studies die de voordelen van deze aanpak aantonen. Eén studie vond dat het de cortisolspiegels verlaagt. (8)
Ander onderzoek liet zien dat bostherapie positieve effecten heeft op een eiwit dat helpt de bloedsuikerspiegel te reguleren. (9)
Deze praktijk heeft veel potentie. Het kan onze algehele gezondheid verbeteren, maar ook helpen bij een steeds groter probleem in de moderne wereld – burn-out.
Je moet echter regelmatig aan bostherapie doen om effect te zien. Scott Bea, PsyD in Cleveland zegt dat het is als een pianoles. Als je daarna nooit meer speelt, maakt de les weinig verschil.
Hij stelt de volgende methode voor:
• Zit comfortabel en let op je ademhaling.
• Merk geuren, geluiden, gedachten, gevoelens en alles wat je afleidt van je ademhaling op.
• Als deze prikkels verschijnen, probeer dan te zien dat ze je aandacht weghalen en richt je opnieuw op je ademhaling.
Dit is echter niet de enige vorm van bostherapie. Je kunt ook bos- of nordic walking proberen, aromatherapie, enzovoort, en kijken welke methode het beste werkt. Soms kan het opnemen van alle geluiden en geuren net zoveel doen als meditatie.
Deze sessies geven je de kans om op te laden, je concentratievermogen te herstellen en de energie te krijgen die je nodig hebt om terug te keren naar het dagelijks leven.
Groen voor iedereen

Maar je hebt geen bosbadgids nodig – of zelfs een levensgroot bos – om de voordelen van dit proces te ervaren.
Zoals eerder onderzoek liet zien, kan zelfs het kijken naar een klein boompje of tijd doorbrengen in het park talloze voordelen hebben voor je mentale gezondheid.
Alles wat je nodig hebt zijn twee dingen: het gevoel dat je even loskomt van je dagelijks leven en een natuurlijk element dat je aandacht vasthoudt.
Je hoeft dus niet naar Yellowstone Park te gaan om al deze voordelen te ervaren. Je kunt dat doen vlak voor je appartement of in de dichtstbijzijnde groene ruimte.
Maar steden planten gewoon niet genoeg bomen, ofwel omdat het te duur is of omdat er geen ruimte is. Wat dan te doen? Je kunt je eigen kleine stadstuin beginnen of je omringen met kamerplanten.
De sleutel is om natuur te integreren in je dagelijks leven, of dat nu een wandeling in het park is, een hike in een nabijgelegen bos of tuinieren.
En dat betekent ook dat groene ruimten naar gemeenschappen met lage inkomens moeten worden gebracht, want zij hebben er het meeste baat bij. Nog een park toevoegen aan een rijke buurt maakt weinig verschil, maar groen brengen waar het ontbreekt kan een wereld van verschil betekenen. (10)
Dus maak van tijd tot tijd een wandeling in het bos en versterk je mentale gezondheid op de best mogelijke manier.
Referenties:
- Hajna, S., Nafilyan, V., & Cummins, S. (2023). Associations between Residential Greenspace Exposure and Mortality in 4 645 581 Adults Living in London, UK: A Longitudinal Study. The Lancet Planetary Health.
- Martin-Maria, N. et. al. (2016). Positive Affect Is Inversely Associated with Mortality in Individuals without Depression. Frontiers in Psychology.
- Schertz, K. E. & Berman, M. G. (2019). Understanding Nature and Its Cognitive Benefits. Current Directions in Psychological Science.
- Capaldi, C. A., Passmore, H-A., Nisbet, E. K., Zelenski, J. M., & Dopko, R. L. (2015). Flourishing in Nature: A Review of the Benefits of Connecting with Nature and Its Application as a Wellbeing Intervention. International Journal of Wellbeing.
- Bratman, G. N., Hamilton, J. P., Hahn, K. S., & Gross, J. J. (2015). Nature Experience Reduces Rumination and Subgenual Prefrontal Cortex Activation. Proceedings of the National Academy of Sciences.
- How Connecting with Nature Benefits Our Mental Health (2021). Mental Health and Nature.
- Nakshine, V. S., Thute, P., Khatib, M. N., Sarkar, B. (2022). Increased Screen Time as a Cause of Declining Physical, Psychological Health, and Sleep Patterns: A Literary Review. Cureus.
- Park, B-J. et. al. (2007). Physiological Effects of Shinrin-yoku (Taking in the Atmosphere of the Forest) – Using Salivary Cortisol and Cerebral Activity as Indicators. Journal of Physiological Anthropology.
- Li, Q., et. al. (2011). Acute effects of walking in forest environments on cardiovascular and metabolic parameters. European Journal of Applied Physiology.
- Rigolon, A., Browning, M. H. E. M., McAnirlin, O., Youn, H. (V.). (2021). Green Space and Health Equity: A Systematic Review on the Potential of Green Space to Reduce Health Disparities. International Journal of Environmental Research and Public Health.