Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik heb dat herfstgevoel nog niet helemaal te pakken. Toch zie ik buiten al bladeren van de bomen vallen en buren die druk bezig zijn om ze op te ruimen.
Dit najaar pak ik het anders aan. Ik ga de bladeren niet harken, of beter gezegd: ik ga ze een beetje bewerken en gewoon in mijn tuin laten liggen.
Waarom? Omdat ze de bodem verrijken, onkruid tegengaan, dieren ondersteunen en nog veel meer.
Dit zijn allemaal dingen waar ik voorstander van ben – en dan heb ik het nog niet eens gehad over het geld dat je ermee kunt besparen.
Hier is alles wat je moet weten over het laten liggen van bladeren in je tuin!
Laten we beginnen!
Ze brengen voedingsstoffen terug in de bodem
Bladeren zijn een uitstekende bron van kalium, calcium en magnesium, en kunnen zelfs de beste meststoffen evenaren (en overtreffen) als je dezelfde hoeveelheden gebruikt.
Het mooiste aan bladeren is dat ze deel uitmaken van de natuurlijke kringloop. Ze zijn gratis en je kunt er je tuin mee voeden zonder ook maar iets uit te geven.
Afgevallen blad trekt nuttige regenwormen en microben aan die het afbreken en de bodem verrijken met voedingsstoffen. Deze kleine dieren verbeteren de vruchtbaarheid van de bodem simpelweg door hun voortdurende activiteit.
Niemand bemest bossen, en toch groeien ze vanzelf omdat afgevallen bladeren hun werk doen.
We kunnen dus meer bereiken door minder te doen en bladeren gewoon te laten liggen.
Verbeter de bodemstructuur en onderdruk onkruid
Bladeren die op de grond vallen, vormen een dikke mulchlaag die zonlicht blokkeert en zo voorkomt dat onkruidzaden ontkiemen. In tegenstelling tot veel groenten- en bloemzaden hebben onkruiden juist licht nodig om te kiemen.
Deze bladmulch reguleert de bodemtemperatuur, isoleert de wortels en zorgt ervoor dat de grond meer vocht vasthoudt, wat in de winter van pas komt.
Tijdens het afbraakproces verbeteren bladeren de bodemstructuur door zanderige en poreuze grond beter water vast te laten houden.
Bladmulch kan ook bodemverdichting verminderen, maar dit effect merk je pas echt na langere tijd, vooral bij sterk verdichte bodems.
En niet te vergeten: mulch kopen in een tuincentrum kan duur zijn, terwijl bladmulch gratis voor het oprapen ligt.
Ondersteun de natuur
Afgevallen bladeren zijn een grote hulp voor dieren, die ze gebruiken als nest- en slaapmateriaal. Veel reptielen, zoals kikkers en padden, overwinteren onder de bladeren.
Ook slakken vinden er een schuilplaats en voedselbron. Hoewel we deze plagen vaak haten om de schade die ze aanrichten, helpen ze wel met het afbreken van bladeren en het verrijken van de bodem.
Daarnaast bieden bladeren een winterverblijf voor rupsen en insectenpoppen, die op hun beurt een belangrijke voedselbron zijn voor vogels.
Het kan misschien klein lijken, maar door bladeren in je tuin te laten liggen, bevorder je de biodiversiteit, help je inheemse soorten en creëer je een gezond ecosysteem dat weinig hulp van jou nodig heeft.
De natuur doet zelf al genoeg – jij plukt daar later de vruchten van.
Hoe je bladeren in je tuin kunt laten liggen
Natuurlijk kun je de bladeren gewoon laten liggen, maar er zijn betere manieren om hun voordelen te benutten.
Een van die manieren is bladmulch maken, en dat is heel eenvoudig. Zo doe je dat:
Maaien
Met de grasmaaier over gevallen bladeren rijden lijkt misschien tegenstrijdig, omdat het meer rommel maakt.
Toch breekt het de bladeren in kleine stukjes en versnelt het de afbraak, zodat de voedingsstoffen sneller vrijkomen en hun werk doen.
Wacht wel tot de bladeren grotendeels droog zijn voordat je ze maait of met een versnipperaar bewerkt.
Let op dat je niet te veel mulch gebruikt, want dan kan de bodem te vochtig worden, waardoor gras en planten gaan rotten.
Als je planten buiten overwinteren, kun je 7-15 cm mulch gebruiken, maar in de lente moet je het meeste weer verwijderen.
De beste aanpak is 2-5 cm mulch in je tuin aan te brengen. Dat is genoeg om je planten gezond te houden.
Bladeren als laag in de tuin
Je kunt bladeren ook verspreiden als aparte laag in je tuin of verhoogde bedden, en rond bomen of struiken.
Deze mulch breekt snel af, voedt de bodem en houdt onkruid tegen. Vergeet niet de bladeren eerst te versnipperen en niet meer dan 2-5 cm tegelijk aan te brengen.
Herstel uitgeputte grond
Bladmulch kan precies datgene zijn wat je bodem nodig heeft om verloren voedingsstoffen aan te vullen.
Je kunt bladeren direct gebruiken of ze apart composteren om bladhumus te maken, die snel afbreekt en de bodem voedt.
Bouw een schuilplaats voor dieren
Een schuilplaats bouwen voor insecten en kleine dieren die in je tuin overwinteren kan een leuke activiteit zijn met het gezin.
Verzamel bladeren, gevallen takken, twijgen, grasresten en alles wat je nog meer in de tuin vindt.
Andere manieren om bladeren te gebruiken
Als je bomen hebt geplant die schitterende herfstkleuren geven, moet je ook omgaan met het bladverlies. Maar dat kan je veel geld besparen.
Hoe? Door de bladeren om te zetten in compost en geen meststoffen meer te hoeven kopen.
Composteren
Droge bladeren zijn een uitstekende bron van bruin materiaal voor je composthoop. Gooi ze erop, roer goed door en voeg eventueel wat water toe.
Binnen de kortste keren verandert de hoop in zwarte aarde waar je planten dol op zullen zijn.
Heb je te veel bladeren voor één compostronde? Bewaar ze dan in een doos in je schuur of garage en voeg ze in de winter beetje bij beetje toe aan je compost.
Tip: versnipper de bladeren eerst, dan gaat het composteringsproces nog sneller!
Compost-ophaaldienst
Heb je geen behoefte aan compost of weet je niet wat je met je bladeren moet doen? Dan kun je ze in zakken doen en meegeven met een ophaaldienst.
Zo komen ze terecht bij een composteerinstallatie in plaats van op de vuilnisbelt. Controleer wel altijd of de dienst het blad ook echt composteert.
Bronnen:
- Dillion, D. (2021). Leaf Mulch – Free Soil Amendment for Your Lawn & Garden. NCSU Cooperative Extension.
- Bolles, B. (2015). How Did Those Weeds Get in My Landscape?. UF IFAS Extension.
- Jourgholami, M. et al. (2021). Efficiency of Leaf Litter Mulch in the Restoration of Soil Physiochemical Properties and Enzyme Activities in Temporary Skid Roads in Mixed High Forests. CATENA.