We houden allemaal van sla in onze broodjes en salades, maar wat doe je als deze groente ineens niet meer lekker smaakt?
Bittere sla valt meteen op in je Caesar salade. Het is niet zoals rucola, waarmee je juist een pittige smaak aan je gerechten toevoegt.
Dit artikel geeft je de meest voorkomende oorzaken van bittere sla én hoe je voorkomt dat je sla haar zoete smaak verliest.
Nu je wat basisinformatie over de slaplant hebt, is het tijd om te kijken naar de dingen die sla bitter kunnen maken.
5 oorzaken van bittere sla
Je wilt niet weten hoe vaak ik vragen heb gekregen als: “Waarom is mijn sla bitter?” “Kan ik bittere sla nog eten?” “Is er een manier om de zoete smaak van mijn sla terug te krijgen?” enzovoort.
Daarom heb ik een lijst gemaakt met de belangrijkste oorzaken van bittere sla, zodat je weet wat je moet vermijden en hoe je je groente beschermt tegen slechte omstandigheden.
1. Warm weer
Gewone sla is een groente voor het koelere seizoen, en een van de belangrijkste oorzaken van bittere sla is de zomerhitte. De plant heeft veel zon nodig, maar de hete middagzon maakt de sla bitter.
De reden dat sla bitter wordt bij warm weer is doorschieten. Doorsschieten betekent dat de plant volwassen wordt; de plant gaat bloemen en zaad maken, wat een natuurlijk proces is, maar het verandert de smaak van de sla.
Oplossing: Oogst je sla in de vroege ochtend vóór de middagzon, dan blijft de smaak zoet en voorkom je bittere bladeren.
2. Oude planten
Sla is meestal een eenjarige plant, maar hij kan niet het hele jaar door bladeren produceren. Kropsla is na ongeveer twee maanden oogstrijp (soms al na anderhalve maand).
Losbladige sla kan ongeveer drie maanden eetbare bladeren geven, maar je moet goed opletten zodra de plant ouder wordt dan twee maanden.
Oude planten schieten door en maken meer sap, waardoor de smaak bitter wordt. Door vaker te oogsten kun je dit voorkomen.
Zie je veel wit sap als je buitenste bladeren verwijdert? Oogst dan de hele plant, want hij wordt alleen maar bitterder.
3. Te weinig water
Slaplanten hebben veel water nodig om hun zoete smaak te ontwikkelen. De aarde moet altijd een beetje vochtig zijn, dus maak een vast gietpatroon en houd je daaraan.
Worden de bladeren bruin? Dan heeft de plant dringend water nodig.
4. Slechte voeding
Sla groeit snel, dus zorg voor de juiste voedingsstoffen voor optimale groei, en dus ook voor smaak.
Bemest je sla voor de zoetste bladeren. Gebruik geen stikstofrijke mest, want die zorgt juist voor bittere smaak. Kies een meststof met meer fosfor en kalium.
5. Astergeelziekte
De laatste boosdoener van bittere sla is een ziekte genaamd astergeelziekte. Je herkent deze infectie aan misvormde bladeren: de buitenste bladeren blijven klein, de binnenste bladeren krijgen een vale kleur of roze/beige vlekken.
Er is geen remedie voor deze infectie. Haal zieke planten direct weg en zet ze apart. Je kunt ook kiezen voor een resistente variëteit als je het risico niet wilt nemen.
Hoe voorkom je bittere sla?
Gebaseerd op de oorzaken van bittere sla, hebben we een korte lijst gemaakt met preventieve tips.
Dit deel leert je hoe je je slaplant behandelt om zoete bladeren te oogsten in plaats van bittere.
Zonbescherming
Sla houdt van licht, maar ook van koelte. Bescherm de plant dus tegen de hete middagzon met bijvoorbeeld schaduwdoek.
Sla heeft minstens vijf uur direct zonlicht nodig, en dat haalt hij prima in de ochtend als het nog koel is.
Mulchen
Mulch houdt de bodem vochtig én warm. Laat je hierdoor niet afschrikken, het is juist heel nuttig!
Gebruik organisch materiaal zoals grasmaaisel, stro, houtsnippers, of wat je maar wilt. Grasmaaisel is volledig natuurlijk, onderdrukt onkruid, en houdt vocht vast – precies wat je sla nodig heeft.
Elke plant in je moestuin profiteert van mulchen: je sla, bieten, wortels en pastinaken zullen het waarderen.
Oogstmoment
Het moment van oogsten is heel belangrijk; je sla heeft tijd nodig om te herstellen na de hitte.
Laat de plant ’s nachts tot rust komen, geef ruim water en je voorkomt een bittere smaak.
Weet je dat het binnenkort gaat regenen? Oogst je sla dan na een lekkere regenbui. Niets werkt beter dan een plensbui!
Is bittere sla veilig om te eten?
Maak je geen zorgen: bittere sla is niet giftig. Het is misschien niet zo lekker omdat hij niet meer knapperig en zoet is, maar je hoeft hem niet weg te gooien.
Maak er bijvoorbeeld een gezonde salade van met kip, tomaat, ei, geraspte wortel en kaas, met een yoghurt-dressing om de bittere smaak te maskeren.
Liever geen bittere salade? Kook er een soep of stoofpotje van.
Hoe zorg je dat je sla niet bitter is?
Koud water
Leg je sla na het oogsten direct in een schaal koud water. Is de sla bitter, voeg dan wat baking soda toe. Laat de bladeren ongeveer tien minuten weken, spoel daarna de baking soda af met koud water en laat de sla weer even in het koude water staan.
Na een paar minuten spoel je de bladeren nogmaals af en kun je ze op een bord leggen of gebruiken in je sandwich.
Let op: baking soda helpt om de sla schoon te maken, maar het is het koude water dat de bitterheid vermindert.
Koel je sla
Vaak leggen we de sla na het wassen een paar uur in de koelkast – dat helpt ook tegen de bittere smaak (maar je tanden kunnen wel schrikken van de kou).
Hoe langer je sla in koud water ligt, hoe minder bitter hij zal smaken. IJsblokjes toevoegen kan ook.
Wat doe je met bittere sla?
Wil je de bittere sla niet eten en heb je geen tijd voor een koud bad? Dan zijn er nog andere manieren om bittere sla te gebruiken.
Laat bloemen groeien
Is je sla oud en schiet hij al door? Laat hem gewoon zijn natuurlijke cyclus afmaken en laat de bloemen staan. Die geven zaadjes voor het volgende seizoen.
Zo hoef je je niet te ergeren aan bittere sla op tafel!
Maak compost
Heb je echt geen zin in bittere sla, gooi hem dan op de composthoop. Houd het compost vochtig en rijk aan stikstof, en je hebt binnenkort verse mest voor je tuin.
Voer het aan de dieren
Heb je dieren? Die zullen je bittere sla met plezier opeten – ze merken het niet eens!
Soorten sla
Er zijn veel verschillende soorten sla die je maaltijden lekkerder én mooier maken. Deze worden onderverdeeld in vier groepen:
Botersla
Er zijn twee soorten botersla: bibb en Boston (of buttercrunch). De bladeren zijn meestal licht of donkergroen en vormen ronde kroppen.
Botersla is gezond en heeft een mildzoete smaak die bij alles past. De zoetste die ik ooit heb geproefd is ‘Tom Thumb’. Botersla zit vol antioxidanten en vitamines A, C en K, en bevat meer ijzer dan andere slasoorten (combineer met vitamine C voor een betere opname).
IJsbergsla
De bekendste is de ijsbergsla. Deze sla vormt kroppen met lichtgroene bladeren en gele of witte binnenkant. IJsbergsla is lang houdbaar en knapperig en zoet. Hij bevat iets minder vitamines en ijzer dan botersla.
Romeinse sla
Romeinse sla heeft losse bladeren en geen echte krop. De bladeren zijn heldergroen met een witte middennerf. Sommige soorten hebben paarse of rode bladeren.
Romeinse sla is wat bitterder van smaak en zit vol vitamines A en K, calcium, ijzer en antioxidanten.
Losbladige Sla
Deze sla kan beter tegen hitte dan kroppen. De bekendste soort is Oakleaf, die zowel donkergroen als rood kan zijn. Babybladeren zijn heerlijk zacht en zoet, maar oudere bladeren kunnen bitter worden.
Ook deze sla zit boordevol vitamines A en K.
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen bittere sla en gewone sla?
Het verschil is vooral de smaak. Sla wordt bitter als hij doorschiet, bijvoorbeeld door hitte of ouderdom. Sommige rassen zijn ook bitterder van zichzelf.
Waar komt het woord ‘sla’ vandaan?
Het woord ‘sla’ komt van het Oudfranse ‘laitues’ (meervoud van ‘laitue’), wat ‘melkachtig’ betekent. In het Latijn is dat ‘lactuca’, afgeleid van ‘lac’ (melk).
Wat zijn de voordelen van bittere sla eten?
Sla, of hij nu zoet of bitter is, zit vol met vitamines A, C, K, ijzer, calcium en magnesium. Vitamine K en calcium zijn goed voor botten en tanden, A voor je ogen, C voor je weerstand, ijzer voor zuurstoftransport en magnesium voor spierherstel.
Afronding
Nu je weet hoe gezond deze groente is, is het eten van bittere sla misschien niet zo’n probleem meer.
Maar als je, net als ik, niet van bittere groenten houdt (behalve als ze zoals rucola van nature bitter zijn), weet je nu hoe je de zoete smaak terug kunt krijgen.
Is het je toch te veel moeite? Gooi je bittere sla dan lekker op de composthoop of geef het aan je dieren!
We hopen dat je het met plezier hebt gelezen en tot de volgende keer!