Een verzorgde voortuin doet veel voor de uitstraling van je huis. Een mooie tuin voegt echt iets toe aan je woning. Maar wat als sommige van die sierstruiken in je tuin niet alleen mooi, maar ook eetbaar zouden zijn?
Als je interesse hebt in het zelf kweken van voedsel met de ruimte die je al hebt, is het zeker de moeite waard om eens te overwegen om een aantal sierplanten te vervangen door eetbare varianten. Ze zijn minstens zo decoratief, met als extra voordeel dat ze ook fruit leveren. Hieronder vind je handige tips en suggesties om de juiste eetbare struiken te kiezen voor jouw tuin.
Waar je op moet letten voordat je eetbare struiken kiest:
Wat zijn de omstandigheden van de plek waar je wilt planten? Krijgt het perceel volle zon of juist veel schaduw? Ligt het laag, waar water zich verzamelt? Heb je te maken met kleigrond? Het is belangrijk om van tevoren goed te weten waar je de struiken wilt plaatsen, zodat je planten kunt kiezen die passen bij de specifieke omstandigheden van die plek. Bepaal ook in welke winterhardheidszone je je bevindt.
Wat is het doel van de struik? Wil je bijvoorbeeld buxus voor je huis vervangen? Zoek je een haag voor privacy? Of wil je een lelijk zicht — zoals een airco-unit — verbergen? Verschillende struiken hebben uiteenlopende groeivormen, dus weet goed wat je zoekt voordat je iets uitkiest.
Zodra je weet wat de omstandigheden zijn en welk doel je met de struiken hebt, kun je gericht op zoek naar eetbare soorten die daarbij passen. En wees niet bang om sierplanten te combineren met eetbare exemplaren. Blauwe bessen met een achtergrond van groenblijvers kunnen bijvoorbeeld een prachtig contrast vormen. Bekijk de onderstaande suggesties voor inspiratie!
1. Blauwe bessen
Blauwe bessen kunnen lastig zijn om te kweken. De truc zit hem in het aanpassen van de grond. Volgens The Old Farmer’s Almanac hebben blauwe bessen een zure bodem nodig, met een pH tussen de 4 en 5. Ze geven de voorkeur aan luchtige, goed doorlatende aarde. Er zijn drie groeitypes: highbush (1,8 tot 3,7 meter hoog), lowbush (ongeveer 30 cm, als bodembedekker) en hybriden (vaak 0,6 tot 1,2 meter hoog). Blauwe bessen kunnen dus dienstdoen als haag, als basisstruik of als bodembedekker. Vergeet niet dat je meerdere rassen moet planten voor een goede kruisbestuiving en dus een betere oogst. Blueberry Croft Farm and Nursery raadt de ‘Little Giant’ aan, een hybride die 1,2 meter hoog wordt en heerlijke bessen geeft die perfect zijn voor het bakken.
2. Frambozen en bramen
Frambozen en bramen zijn ideaal als je een informele haag zoekt. Ze verdragen verschillende omstandigheden en grondsoorten en hebben geen kruisbestuiving nodig zoals blauwe bessen. Volgens de National Gardening Association dragen frambozen en bramen al fruit in hun tweede jaar, en zijn ze volledig productief vanaf het derde jaar. Een nadeel is dat de uitlopers zich snel verspreiden, wat wat extra werk kan opleveren. Ze hebben soms ook een ondersteuningsstructuur nodig. Kies bij voorkeur voor soorten, zoals zwarte frambozen, die minder snel woekeren.
3. Aalbessen (Ribes-soorten)
De National Gardening Association beveelt aalbessen aan als waardevolle aanvulling op je tuin. Ze zijn winterhard tot bepaalde temperaturen en verkrijgbaar in zwarte, rode en witte varianten. Ze worden gemiddeld 1,5 meter hoog en breed en hebben een gelijkmatige groei, waardoor ze geschikt zijn als basisstruik, haag of om iets onaantrekkelijks zoals een elektriciteitskastje of airco te verbergen. En een groot pluspunt: volgens Tenth Acre Farm blijven aalbessen ook in de schaduw erg productief. Een van de beste toepassingen is het maken van huisgemaakte jam.
4. Rozen (voor hun rozenbottels)
Rozenbottels — de vruchten van de roos — worden vaak gebruikt voor jam, thee en cosmetische producten zoals crèmes en lotions. Aangezien rozen al populair zijn in veel tuinen, is het mooi meegenomen dat ze ook eet- en bruikbaar zijn. De bekendste soort voor grote bottels is Rosa rugosa. Toch waarschuwt One Acre Farm voor het gebruik van deze soort, omdat die niet inheems is in de VS en zich invasief kan gedragen. Overweeg daarom andere soorten zoals Rosa carolina en Rosa virginiana. Een nadeel is dat de bottels lastig te oogsten zijn vanwege de doornen. Daarnaast zijn rozen gevoelig voor ziektes zoals meeldauw en zwarte vlekken, aldus de Missouri Botanical Garden. Maar als je al rozen kweekt, waarom dan niet kiezen voor rassen die ook nuttig fruit geven?
5. Nanking-kers (Prunus tomentosa)
De Nanking-kers is een forse struik. Volgens de Missouri Botanical Garden wordt deze tussen de 1,8 en 3 meter hoog én breed. Toch zijn ze gelijkmatig van vorm, prachtig om te zien en uitermate geschikt als haag. In het voorjaar bloeit de struik met opvallende witte bloemen, gevolgd door een overvloed aan kleine rode vruchten die perfect zijn voor jam of gelei. De struik is bovendien winterhard.