Een unieke tuin creëren lukt alleen als je bijzondere planten toevoegt. Zulke planten vinden is niet eenvoudig, maar als je op zoek bent naar iets echt speciaals, ben je hier aan het juiste adres.
Maak kennis met de bijzondere protea, een plant die vaak in boeketten wordt verwerkt, maar zelden in tuinen te zien is.
De bloemen bestaan uit kegelvormige bloemhoofden die in clusters groeien en zijn ware blikvangers in elke tuin.
Proteaplanten zijn echter geen makkelijke planten om te onderhouden. Ze hebben specifieke zorg nodig om gezond en mooi te blijven.
Geen zorgen, daarvoor ben ik er! Ik laat je stap voor stap zien hoe je proteaplanten kunt kweken – van het kiezen van de juiste variëteit tot het oplossen van veelvoorkomende problemen.
Laten we beginnen.
Meer over proteaplanten
De protea is een geslacht dat bestaat uit bloeiende, groenblijvende vaste planten. Wat deze planten zo bijzonder maakt, zijn niet alleen hun prachtige bloemen, maar ook hun sterke en veerkrachtige karakter.
De bloemen blijven lang mooi en de plant past zich goed aan verschillende omstandigheden aan. Wat protea’s extra fascinerend maakt, is dat ze behoren tot de oudste bloeiende planten ter wereld.
Er zijn bronnen die erop wijzen dat protea’s al meer dan 300 miljoen jaar bestaan.
De bloemen van de protea bevatten veel nectar, wat de plant de bijnaam ‘suikerstruik’ opleverde. De meeste soorten komen oorspronkelijk uit Zuid-Afrika en groeien daar als struik of kleine boom.
De grootte van proteaplanten varieert sterk per soort: sommige worden slechts ongeveer 1 meter hoog, terwijl andere tot wel 7,5 meter kunnen reiken.
Ook het blad is indrukwekkend: stevig, leerachtig en soms naaldvormig of juist ovaal. De kleuren lopen uiteen van felgroen tot blauwachtig of grijsgroen.
Hoewel rode protea’s het bekendst zijn, bestaan er ook soorten met roze, witte, gele of oranje bloemen.
De bloemgrootte varieert eveneens sterk: kleine soorten van 1 meter hoog kunnen bloemen van ongeveer 12 centimeter doorsnee hebben, terwijl de koninginnenprotea (King protea) bloemen van wel 60 centimeter kan produceren.
Soorten om uit te kiezen
Het geslacht Protea biedt een grote verscheidenheid aan soorten, en het kiezen van de juiste kan lastig zijn. Ze zijn allemaal adembenemend mooi, maar hieronder vind je enkele van de populairste soorten die je tuin omtoveren tot een levendig paradijs.
• Pixie: Een hybride soort die tot 1,5 meter hoog wordt en een compacte groeivorm heeft. Ze bloeit lang en produceert prachtige bloemen met roze schutbladen met gele bases en donkere harten. De diepgroene bladeren maken haar ook perfect geschikt voor potten.
• Cream Mink: Deze soort heeft betoverende crèmekleurige schutbladen met lichtbruine punten. Wanneer de bloemen volledig openstaan, onthullen ze een zachte, donzige binnenkant in crème- en bruintinten, alsof ze met bont bedekt zijn. Deze grotere variëteit kan onder optimale omstandigheden tot 6 meter hoog worden.
• Australis Passion: De naam zegt het al: deze protea straalt passie uit. De buitenste schutbladen zijn groen met een overgang naar wit en felroze. De donkere bloemharten en zilvergroene bladeren maken het geheel nog eleganter. Deze soort wordt ongeveer 2,5 meter hoog en is populair in bloemstukken.
• King protea: De bekendste én mijn persoonlijke favoriet. Ze heeft indrukwekkend grote, komvormige bloemen met schutbladen in tinten van groen, roze, wit, rood en zilver. De King protea kan tot 1,5 meter hoog worden en is perfect voor tuinen die bestuivers willen aantrekken.
Hoe je protea’s plant
Zoals eerder genoemd zijn protea’s kieskeurig wat hun groeiomstandigheden betreft, en het lastigste deel is het vinden van de juiste plek.
Kies een standplaats met veel zon en goed doorlatende grond.
Vermijd lage delen in de tuin waar de luchtstroom beperkt is, want protea’s hebben een goede ventilatie nodig. Zandige of rotsachtige, licht zure grond is ideaal. Vaak zul je je tuingrond moeten verbeteren voor je gaat planten.
Graaf een plantgat dat twee keer zo breed en anderhalf keer zo diep is als de wortelkluit.
Zet de plant erin en vul het gat tot aan de bovenkant van de kluit met aarde. Geef regelmatig water totdat de plant nieuwe bladeren aanmaakt en verminder daarna de watergift tot ongeveer één keer per week.
Een complete kweekgids
Het kan een uitdaging zijn om de ideale omstandigheden voor je protea te creëren, maar de beloning is een overvloed aan spectaculaire bloemen.
Hier is wat je moet weten om je protea’s gezond en gelukkig te houden.
Lichtbehoefte
Protea’s houden van direct zonlicht. Sommige soorten verdragen halfschaduw, maar voor een rijke bloei is een zonnige plek het beste.
De enige uitzondering geldt voor extreem hete klimaten, waar de temperatuur boven de 38 graden Celsius kan komen. In dat geval kan het blad verbranden en is een plek met middagzonwering beter.
Water geven
Pas geplante protea’s hebben vaker water nodig tot ze volledig zijn aangeslagen.
Het duurt meestal ongeveer twee jaar voordat ze goed geworteld zijn. Houd de grond in die tijd licht vochtig, maar voorkom dat ze te nat staat, want overbewatering kan dodelijk zijn.
Volwassen planten hebben daarna weinig water nodig en kunnen goed tegen droge omstandigheden.
Ideale grondsoort
Goede drainage is cruciaal. Protea’s groeien het best in voedselarme, zandige of stenige grond die lijkt op mediterrane bodems.
Ze verdragen een lage pH, maar doen het slecht in alkalische grond en ook neutrale grond is niet ideaal. Als je grond veel klei of slib bevat, meng er dan grind, puimsteen of steen door en vermijd compost of te vruchtbare materialen.
Temperatuur en luchtvochtigheid
Protea’s gedijen bij temperaturen tussen ongeveer 4 en 35 graden Celsius.
Sommige soorten kunnen korte tijd temperaturen tot -4 graden verdragen, maar in het algemeen zijn ze niet vorstbestendig. Breng ze dus naar binnen of bescherm ze als het kouder wordt dan -1 graad.
De luchtvochtigheid is doorgaans geen probleem, behalve als het om snijbloemen gaat die je binnen wilt houden – die moeten droger staan.
Bemesting
Protea’s hebben nauwelijks extra voeding nodig. In feite kan meststof die rijk is aan fosfor de plant schaden.
Ze verkiezen arme grond, maar mocht je extra voeding willen geven, gebruik dan een meststof met een lage fosforconcentratie.
Verzorgingstips
Snoei je protea’s na de bloeiperiode.
Wil je vooral bloemen snijden, snoei dan licht. Verwijder alleen de takken die dat jaar hebben gebloeid, want de andere zullen het volgende seizoen bloeien.
Laat aan elke gesnoeide tak minstens 10 centimeter gezond hout over.
Protea’s in potten kweken
Een ander voordeel van protea’s is dat ze uitstekend in potten kunnen groeien. Kies een kleipot met goed doorlatende grond en plaats de plant op een zonnige plek.
Omdat ze niet goed tegen ingesloten wortels kunnen, is het belangrijk om ze jaarlijks te verpotten in een iets grotere pot.
Hoewel ze goed tegen droogte kunnen, hebben potproteas iets meer aandacht nodig. Geef ze daarom wekelijks water.
Hoe je protea’s vermeerdert
Als je meer protea’s in je tuin wilt, kun je ze vermeerderen met stekken of zaden.
Vermeerdering met stekken
Neem stekken tussen april en december van een gezonde plant. Snijd altijd de toppen van de takken af en bewaar ze koel.
Verwijder de onderste bladeren, doop het afgesneden uiteinde in wortelhormoon en plant de stekken in kweekzakken met een mengsel van turf en zand.
Vernevel de stekken meerdere keren per dag. Na ongeveer zes weken ontwikkelen zich nieuwe wortels en kunnen de jonge planten worden overgezet in zure, goed doorlatende grond.
Vermeerdering met zaden
Je kunt proteazaden kopen, maar ook zelf verzamelen van bestaande planten.
Laat de bloemen aan de plant drogen – dit duurt ongeveer een jaar – voordat je de zaden verzamelt.
Bewaar de zaden koel en droog tot het moment van zaaien.
Wanneer het warmer wordt, kun je ze over de grond strooien en licht inharken, of in rijen zaaien en dun afdekken met aarde.
Veelvoorkomende problemen
Protea’s zijn niet erg gevoelig voor ongedierte, maar ze kunnen wel last krijgen van schimmelziekten.
Bladvlekkenziekte en takrot kunnen ernstige schade veroorzaken, vooral bij jonge planten. Behandel ze met een fungicide en steriliseer de grond als het probleem aanhoudt.
Wortelrot ontstaat meestal door te veel water. Als je vergeling of verschrompeling opmerkt, verminder dan de watergift.
Omdat protea’s gevoelig zijn voor fosfor, kan bladverkleuring wijzen op een te hoog fosforgehalte. Test in dat geval de grond.
Protea’s geven je tuin een bijzondere uitstraling en voegen kleur en karakter toe. Als je onze verzorgingstips opvolgt, zal je protea gezond groeien en elk seizoen opnieuw schitterend bloeien.