Ik weet zeker dat je het met me eens bent als ik zeg dat tuinieren een vrij dure bezigheid is zodra het groeiseizoen begint. Jaar na jaar geld uitgeven aan groentezaden doet ons afvragen of er geen goedkopere manier is.
Ik heb goed nieuws! Je kunt de zaden van de planten die je net hebt geoogst bewaren. Dit zal je misschien verbazen, maar deze methode werkt zelfs perfect bij tomatenplanten.
Het vereist geen speciale vaardigheden of apparatuur en je kunt het doen, zelfs als dit je eerste tomatenoogst was.
Deze methode bespaart je niet alleen geld, maar levert ook gezondere en robuustere tomatenplanten op voor het volgende seizoen. En je weet wat dat betekent: een overvloed aan vlezige en sappige tomaten waar niemand weerstand aan kan bieden!
Hier is hoe je tomatenzaden bewaart!
De zaden kiezen die je wilt bewaren
Je kunt niet zomaar elke tomaat nemen en beginnen met het bewaren van zaden. Deze groenten zijn er in twee soorten: open bestoven en hybride.
De term hybride verwijst naar tomaten die het resultaat zijn van het kruisen van twee soorten om een geheel nieuwe plant te krijgen. Voorbeelden hiervan zijn de bekende rassen Better Boy en Early Girl.
Het belangrijkste om te begrijpen over hybride rassen is dat je niet dezelfde plant terugkrijgt als die waarvan je de zaden neemt.
Wat je kunt krijgen, is ofwel een kloon van één van de ouderplanten of een volledig nieuwe plant met een nieuwe mutatie. Geen enkele tuinier wil dit risico nemen, en dat is precies de reden waarom we de zaden alleen van open bestoven rassen willen bewaren.
Deze rassen zijn afhankelijk van bestuivers en sommige kunnen zelfs zelfbestuivend zijn. Zodra je zaden van deze rassen bewaart, krijg je planten die precies hetzelfde zijn, of in elk geval dezelfde eigenschappen behouden.
De beste voorbeelden zijn erfstukrassen. Deze planten worden van generatie op generatie doorgegeven en je kunt geen fout maken als je één van deze rassen kiest.
Nu is de belangrijkste vraag hoe je deze twee soorten tomatenplanten van elkaar onderscheidt. Laten we eens kijken.
Hybride versus open bestoven tomaten
Helaas kun je niet alleen door naar de plant te kijken bepalen welk type tomaat je hebt. Het enige dat je kan helpen, is het zaadpakket.
Zaadbedrijven vermelden het planttype meestal. Doen ze dat niet, dan is de eenvoudigste manier om dit te achterhalen de website van het zaadbedrijf bezoeken. Eerlijk gezegd heb ik tot nu toe nog geen enkel pakketje zonder label gezien.
Enkele van de meest populaire hybriden zijn Sun Gold, Supertasty en Midnight Snack, terwijl Cherokee Purple en Black Krim tot de bekendste erfstukken behoren.
Hoe je de zaden bewaart
Als je ervaring hebt met het bewaren van de zaden van courgette, komkommers of paprika’s, weet je waarschijnlijk dat je de zaden er gewoon uit kunt halen en laten drogen.
Bij tomaten werkt die techniek helaas niet. De essentiële stap is het verwijderen van de geleiachtige coating. Deze stof zit rond de zaden en als je die niet verwijdert, verklein je de kans op succesvolle kieming het volgende jaar.
In de natuur, wanneer een tomaat op de grond valt, verrot en ontbindt die geleiachtige coating, net als de plant zelf. De zaden doorlopen dan een natuurlijk proces.
Omdat wij de zaden in een gecontroleerde omgeving bewaren, kunnen we dit proces niet overslaan. De coating verdwijnt namelijk niet vanzelf.
Dus hoe doe je dit? De enige manier is de zaden laten fermenteren. Maak je geen zorgen, het is minder ingewikkeld dan het klinkt.
Hoe je de zaden fermenteert
Het fermentatieproces van zaden bestaat uit drie stappen, laten we die afzonderlijk bekijken.
Kies de beste tomaat
Begin met het selecteren van de perfecte plant; de zaden moeten levensvatbaar en sterk zijn. Wat betekent dat? Kies een grote en rijpe tomaat; zoek de gezondste plant uit, maar zorg ervoor dat het geen hybride is!
Zodra je de beste vrucht hebt gekozen, wordt alles eenvoudiger. De gezondste planten hebben namelijk de beste genetica, zodat je toekomstige planten deze eigenschappen behouden.
Maak een fermentatiepot
De volgende stap is de vrucht doormidden snijden, zodat je de zaden en de geleiachtige laag eromheen goed kunt zien.
Haal nu alles eruit; de makkelijkste manier is om het eruit te scheppen met een lepel. Doe de zaden samen met de omliggende substantie in een weckpot.
Laat geen zaden in de vrucht achter; gooi de rest van de tomaat niet weg, maar geniet van de heerlijke smaak.
Dek de pot af; kaasdoek of keukenpapier werken hier uitstekend voor. Bevestig het met een elastiekje. Technisch gezien kun je de pot openlaten, maar fruitvliegjes zouden dan kunnen komen, en dat willen we absoluut vermijden.
We gebruiken poreuze materialen als deksel omdat het fermentatieproces een goede luchtcirculatie nodig heeft.
Zet de pot op een warme plek met helder, indirect licht. Een onaangename geur zal zich binnen enkele dagen verspreiden, dus bewaar de pot in een ruimte waar weinig verkeer is. Haal het deksel er de komende dagen niet af.
Het afbreken van de coating duurt meestal ongeveer een week. Daarna zie je een laag wit of groen schimmel op de zaden. Het lijkt misschien alsof er iets mis is, maar dit is precies wat we willen bereiken.
Wassen en spoelen
Wit of groen zijn het signaal dat je alles eruit moet halen en goed moet wassen en spoelen.
Het proces is eenvoudig: giet wat water in de pot en schud voorzichtig. Hier komt het magische moment. De gezonde, vitale tomatenzaden zakken naar de bodem, terwijl de bedorven zaden aan de oppervlakte blijven drijven.
Giet het water met de slechte zaden weg en herhaal dit proces een paar keer totdat de zaden volledig schoon zijn.
De volgende stap is de zaden drogen door ze op keukenpapier te leggen en ze enkele dagen met rust te laten.
Controleer na een paar dagen of ze volledig droog zijn, want als er nog vocht in zit, kunnen ze bederven zodra je ze opslaat.
Tot slot is het tijd om ze op te slaan! Je kunt een pot met deksel gebruiken, een afgesloten plastic zakje of een envelop. Vergeet niet de datum en de variëteit te noteren en bewaar de zaden op een donkere, koele en goed geventileerde plek.
Dat is alles! Zodra de lente aanbreekt, kun je beginnen met het kiemproces en binnen de kortste keren genieten van veel gezonde tomatenplanten!