Houd je van koffie én van planten kweken? Dan heb je vast wel eens gehoord dat je koffiedik kunt gebruiken voor je planten. Maar pas op – er komt meer bij kijken dan je misschien denkt.
Er zijn namelijk een aantal vragen die we eerst moeten beantwoorden: wat zijn precies de voordelen van koffiedik, hoe gebruik je het correct en op welke planten werkt het eigenlijk goed?
Laten we alles stap voor stap doornemen.
Waarom koffiedik gebruiken bij planten

Er is veel informatie te vinden over het gebruik van etensresten als voeding voor planten. Maar wat maakt koffiedik nu zo bijzonder, en waarom praat iedereen erover?
De verklaring is eenvoudig: we brengen tegenwoordig meer tijd thuis door en drinken onze koffie liever daar. Daardoor blijft er koffiedik over – en waarom zouden we dat niet nuttig hergebruiken?
Het belangrijkste om te weten is dat koffiedik voedingsstoffen bevat die gunstig zijn voor planten, met name stikstof en kalium.
Planten hebben deze stoffen nodig om te groeien, en daarom vind je ze ook terug in commerciële meststoffen. Bovendien helpt koffiedik de grond vocht vast te houden, onkruidgroei te beperken en bepaalde plagen te weren.
Welk soort koffiedik kun je gebruiken bij planten
Over het gebruik van koffiedik als bodemverbeteraar hoor je veel verschillende meningen. Sommige tuiniers zweren erbij, terwijl anderen vinden dat het hun planten juist schaadt. Hoe kan dat verschil ontstaan?
Dat heeft te maken met het soort koffiedik dat je gebruikt – vers of gebruikt. Vers koffiedik, dat nog niet is gebruikt om koffie te zetten, is te zuur en kan planten zelfs beschadigen.
Hoewel sommige plantensoorten goed groeien in zure grond, is dit niet de juiste manier om de zuurgraad te verhogen.
Gebruikt koffiedik daarentegen is minder zuur, omdat de zuurtegraad tijdens het zetproces deels verloren gaat. Dat maakt het geschikter voor gebruik bij planten.
Gelukkig blijven de meeste voedingsstoffen, zoals stikstof en kalium, behouden na het koffiezetten.
Welke planten houden van koffiedik en welke niet

Je kunt koffiedik gebruiken bij kamerplanten, maar niet bij allemaal – hetzelfde geldt voor buitenplanten in de tuin.
Hieronder vind je een lijst van planten die goed reageren op koffiedik omdat het helpt om vocht in de bodem vast te houden:
• Lelietje-van-dalen
• Calla
• Haaklelie
• Rozen
• Zilverkaars
• Iris
• Hibiscus
• Vergeet-mij-nietje
• Afrikaantje
Let er wel op dat koffiedik niet voldoende is als enige voedingsbron. Zo kunnen rozen er baat bij hebben, maar ze hebben daarnaast ook extra meststoffen nodig.
Begin daarom met kleine hoeveelheden en observeer hoe je planten reageren.
Sommige planten houden juist helemaal niet van koffiedik, vooral soorten die beter groeien in droge grond. Te veel vocht kan bij hen schade veroorzaken.
Vermijd koffiedik bij de volgende planten:
• Lavendel
• Graslelie
• Orchideeën
• Vetplanten en cactussen
• Yucca
• Sagopalm
• Tomaten
• Ruige rudbeckia
Hoe gebruik je koffiedik

Er zijn verschillende manieren om koffiedik op planten toe te passen. De meest effectieve methode is om het eerst door de compost te mengen. Door het te composteren, breken de organische stoffen langzaam af en komen de voedingsstoffen geleidelijk vrij.
Een tweede manier is om een vloeibare meststof te maken. Meng één theelepel koffiedik met ongeveer vier liter water. Roer het goed door tot het volledig is opgelost en laat het mengsel een paar nachten staan.
Gebruik daarna een kaasdoek om de vloeistof te zeven, zodat er geen restjes achterblijven. Breng vervolgens een kleine hoeveelheid van dit “koffiewater” aan bij je planten en observeer het effect.
Als mulch
Zoals eerder vermeld, kun je koffiedik ook toevoegen aan mulch. Dit helpt om de bodem vochtig te houden – ideaal voor warme klimaten.
Daarnaast werkt koffiedik als natuurlijk afweermiddel tegen konijnen en slakken. (1) Iedereen die ooit met deze plaagdieren te maken heeft gehad, weet hoe lastig ze te bestrijden zijn. Met koffiedik heb je een milieuvriendelijke oplossing zonder chemicaliën.
Sommige katteneigenaren merken bovendien dat hun katten uit de tuin blijven als ze koffiedik gebruiken. Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs voor is, kan het zeker geen kwaad om het te proberen – zolang het je kat niet schaadt. En eerlijk is eerlijk: alles wat mijn planten beschermt tegen nieuwsgierige kattenpootjes is het proberen waard!
Wat is het beste moment om koffiedik toe te voegen
De timing van bemesting is belangrijk. Over het algemeen bemest je planten tijdens hun actieve groeiperiode – dat wil zeggen in de lente en zomer.
In deze seizoenen nemen planten voedingsstoffen op om nieuwe bladeren, bloemen en wortels te ontwikkelen.
Tijdens de wintermaanden verkeren de meeste planten echter in rust of halfslaap. Ze verbruiken dan nauwelijks voedingsstoffen, waardoor het toevoegen van koffiedik of meststoffen onnodig (en soms zelfs schadelijk) is.
Overbemesting tijdens de rustperiode kan het natuurlijke ritme van de plant verstoren en leiden tot wortelproblemen.
Dus, koffiedik: ja of nee?
Het antwoord is ja – maar alleen als je het op de juiste manier gebruikt en op de juiste planten toepast.
Koffiedik is een gratis, milieuvriendelijke manier om je planten een kleine groeiboost te geven, zolang je het met mate en op het juiste moment gebruikt.
Referentie
- Hollingsworth, Robert & Armstrong, John & Campbell, Earl. (2002). Pest Control: Caffeine as a repellent for slugs and snails. Nature.