Combinatieteelt is een oude tuiniermethode die nog steeds veel wordt toegepast, vooral omdat het zoveel voordelen oplevert!
Het betekent dat je groenten elkaar helpen beschermen tegen schadelijke insecten en plagen, en dat ze samen optimaal groeien en heerlijke oogst opleveren.
Als je van plan bent om wortels in je moestuin te kweken, is het slim om alle beste gezelschapsplanten voor wortels te leren kennen. Wortels kunnen namelijk gemakkelijk schade oplopen door de wortelvlieg, en je wilt er alles aan doen om die beestjes op afstand te houden!
Dat doe je onder andere door planten te kiezen die deze plaagdieren kunnen verjagen, zodat ze uit de buurt blijven van jouw wortels.
Lees verder om meer te ontdekken over alle gezelschapsplanten voor wortels!
Gezelschapsplanten voor wortels
Wortels zijn knolgewassen boordevol mineralen en voedingsstoffen die supergezond zijn. Zo bevatten ze veel calcium, wat bijdraagt aan sterke botten en helpt om je bloedsuiker te reguleren.
Het zijn ook een van de makkelijkste groenten om uit zaad te telen, omdat ze tegen kou kunnen en weinig last hebben van temperatuurschommelingen.
Toch kun je bij het kweken van wortels tegen wat problemen aanlopen. Om ervoor te zorgen dat je wortels optimaal groeien, kun je de beste gezelschapsplanten in de buurt zetten.
Denk hierbij aan koolgewassen (Brassica’s), tomaten, Klimkers, uien, radijs, prei, afrikaantjes, koriander, bieslook, peulvruchten, oregano, bernagie (komkommerkruid) en struikbonen.
Lees verder waarom juist deze planten zulke goede buren zijn voor wortels!
Wortel en koolgewassen
Broccoli, spruitjes, boerenkool, koolrabi, bloemkool en radijs horen allemaal bij de koolfamilie, ook wel Brassica’s genoemd. Ze zijn stuk voor stuk goede buren voor wortels.
Radijzen maken bijvoorbeeld de grond los tijdens het groeien, waardoor de wortels van de wortelplant meer ruimte krijgen. Radijzen kiemen ook sneller dan wortels, dus als je ze tegelijk zaait, is de grond al mooi los tegen de tijd dat de wortels opkomen.
Ook de koolgewassen profiteren! De geur van wortels verjaagt plagen die normaal op kolen afkomen, zoals de koolwortelvlieg. Zo help je elkaar in de tuin. En als bonus zijn al deze groenten heerlijk samen in de keuken!
Wortel en tomaten
Tomaten zijn ook gemakkelijk te kweken – ze hebben veel zon nodig en wat vocht. Tomaten worden vaak gecombineerd met andere groenten, waaronder wortels!
Tomaten maken een stofje aan, solanine, dat als een natuurlijk insecticide werkt en veel plagen weghoudt.
Kweek je ze in verhoogde bakken, dan kun je de tomaten in het midden zetten en wortels aan de rand. De tomaten zorgen voor schaduw op hete zomerdagen, waar wortels dol op zijn.
Wortels trekken ook sluipwespen aan – dat klinkt misschien eng, maar ze eten de rupsen van de tomatenbladwesp en de tomatenmot, die je tomatenplanten zouden kunnen vernietigen.
Wortel en klimkers
Klimkers staat bekend als goede combinatieplant, omdat de bloemen veel bestuivers aantrekken. Tegelijkertijd verjaagt de geur ongewenste insecten, zoals bladluizen, komkommerkevers en witte vlieg.
Ze werken als een soort val: ze trekken bladluizen aan zodat ze niet op andere planten komen!
Wortel en de alliumfamilie
Tot de alliumfamilie behoren prei, uien en bieslook. Volgens kenners vormen deze drie samen met wortels een sterk team.
De sterke geur van alliums verjaagt de wortelvlieg, die je wortels kan ruïneren. Wortels houden op hun beurt de preimot weg, wat een mooie symbiose geeft.
Bieslook geeft ook nog eens extra smaak aan wortels én houdt wortelvlieg op afstand. Met hun ondiepe wortels concurreren ze niet met de wortels van de wortelplant.
Ze hebben vergelijkbare behoeften, dus samen in één bed planten is ideaal.
Wortel en afrikaantjes
Net als Klimkers maken afrikaantjes prachtige bloemen die nuttige insecten aantrekken en schadelijke insecten verjagen. Ze fleuren je tuin op en ruiken heerlijk!
Ze weren wortelvlieg en bladvlo – een insect dat sap uit jonge planten zuigt en zo de groei remt.
Afrikaantjes verhogen zelfs het carotenoïde- en suikergehalte in de wortelwortels.
Wortel en koriander
Hoewel het niet gebruikelijk is om wortels met familieleden zoals peterselie te telen, is koriander een uitzondering!
De bloemen van koriander trekken natuurlijke vijanden aan van allerlei plagen, zoals Lygus-kevers, nematoden, bladluis, roestvlieg en wortelvlieg. Zo werkt koriander als natuurlijke plaagbestrijder.
Wortel en peulvruchten
Peulvruchten kunnen stikstof uit de lucht binden en zo de grond verrijken. Dat maakt ze tot geweldige gezelschapsplanten!
Deze groenten zetten stikstof om in een vorm die planten kunnen opnemen, waardoor de bodem rijker wordt.
Wortels maken goed gebruik van deze voedingsstoffen en groeien er beter en smakelijker door.
Of je nu struikbonen of stokbonen naast wortels zet, het effect is hetzelfde.
Wortel en oregano
Oregano is een lekker kruid uit de lipbloemenfamilie. Het heeft een sterke geur, waardoor het goed werkt als combinatieplant. Veel verschillende groenten, zoals knolraap, koolrabi, spruitjes, broccoli, bloemkool, aubergine, paprika, bonen, pompoen, aardbei en wortel, kunnen met oregano gecombineerd worden.
Oregano verjaagt plagen zoals komkommerkever, bladluis en pompoenkever, maar trekt ook bestuivers aan.
Wortel en komkommerkruid (bernagie)
Komkommerkruid wint aan populariteit, vooral omdat het bladetende plagen zoals de tomatenmot en de koolmot weghoudt.
Je kunt het samen met allerlei planten kweken, waaronder pompoen, tomaat, aardbei, wortel en kool.
Net als andere kruiden verbetert komkommerkruid de smaak en groei van je gewassen.
Wortel en rozemarijn
Rozemarijn kun je bij kolen, wortels, aardbeien, bonen en meer planten om plagen te weren, zoals wortelvlieg, koolmot en bonenkever.
Het is geen goede buur voor kruiden die veel water willen, zoals basilicum, want rozemarijn houdt van droge, schrale grond.
Rozemarijn versterkt bovendien zijn eigen geur als je hem dicht bij salie zet.
Wortel en amarant
Tot slot is er amarant, een vaste plant die je kunt kweken voor de sier en als groente. Net als radijs maakt amarant de grond los, waardoor wortels alle ruimte krijgen om te groeien.
Planten die je beter niet met wortels kunt planten
In een volle moestuin moet je slim plannen welke planten je samen zet. Wortels kunnen met veel groenten, maar er zijn een paar soorten waar je beter vanaf blijft.
1. Dille
Dille kan samen met veel groenten, zoals asperge, mais, ui, komkommer en koolsoorten, en trekt ook nuttige insecten aan.
Het is geen goede buur voor tomaat, want het trekt tomatenmot aan. Ook bij wortel kun je dille beter vermijden: het kan de groei remmen, kruisen en de smaak van de wortel beïnvloeden.
Wortel trekt ook gaasvliegen en sluipwespen aan, die de dille kunnen aantasten.
2. Aardappels
Aardappels en wortels zijn allebei wortelgewassen en concurreren om ruimte en voedingsstoffen, vooral fosfor.
Plant je ze samen, dan krijg je van beide een slechte oogst.
3. Pastinaak
Pastinaak lijkt op een witte wortel, maar het is geen goed idee om ze samen te kweken. Ze zijn gevoelig voor dezelfde plagen en ziektes. Zet je ze samen, dan nemen wortelvliegen nooit meer afscheid van je tuin!
4. Bleekselderij
Hoewel bleekselderij populair is, kun je hem beter niet met wortels kweken. Samen trekken ze wortelvlieg aan, die jonge wortels beschadigt.
5. Venkel
Weinig planten doen het goed naast venkel, en wortels horen daar ook bij. Venkel trekt veel plagen aan die je andere groenten kunnen aantasten.
Wel kun je venkel aan de rand van de tuin planten om zo plagen van je groenten weg te lokken.
Wortels kweken: tuinier tips
Zoals gezegd zijn wortels makkelijk te kweken en kunnen ze goed tegen koude temperaturen. Daardoor kun je ze vroeg in het seizoen planten.
Hoe zaai je wortels
Wil je het hele jaar door wortels oogsten? Zaai dan vanaf het vroege voorjaar tot eind augustus.
Vroege rassen zoals Nantes 2 kun je al in februari zaaien. Maak de grond eerst goed schoon, zodat er niks zit dat de groei hindert. Zaai het zaad 0,5 cm diep en dek zachtjes af.
Zaai wortels altijd direct in de volle grond. Als je ze binnen opkweekt en daarna uitplant, raken de wortels vaak vervormd.
Zaai ongeveer drie weken voor de laatste vorst.
Hoe laat je ze groeien
Wortels zijn beginnersvriendelijk en hebben geen speciale eisen.
Plant ze in losse, zanderige grond zonder stenen of wortels die de groei kunnen belemmeren. In stenige grond groeien ze vreemd, maar zijn nog steeds eetbaar! Houd de bodem vochtig maar niet drijfnat. Als het te droog is, sterven de zaailingen af.
Mulch rondom de wortels helpt vocht vasthouden, voorkomt onkruid en houdt de bodem koel tijdens warme dagen.
Dun de zaailingen uit tot 7-10 cm uit elkaar als ze 2-3 echte blaadjes hebben. Knip de overtollige plantjes liever af dan dat je ze uittrekt, zodat de wortels van de anderen niet beschadigen.
Bemest vijf tot zes weken na het zaaien, bij voorkeur met een meststof met weinig stikstof, want anders krijg je vooral loof. Bij peulvruchten in de buurt krijgen de wortels vanzelf stikstof genoeg.
Oogst voorzichtig: maak de bodem eerst los met een vork, trek ze daarna uit de grond.
Veelgestelde vragen
- Welke planten moet je niet bij wortels zetten?
Zet geen pastinaak, dille, bleekselderij, aardappel of venkel naast wortels. Ze concurreren om voeding of trekken plagen aan die wortels kunnen schaden. - Welke planten helpen tegen plagen bij wortels?
Klimkers, afrikaantjes, oregano, rozemarijn, alliums en koriander helpen plagen weg te houden. De geur van wortel verjaagt koolwortelvlieg, daarom staan ze vaak samen met kolen. - Waarom hebben wortels gezelschapsplanten nodig?
Gezelschapsplanten zijn niet noodzakelijk, maar ze maken het wel makkelijker. Ze verjagen slechte insecten, lokken nuttige insecten en verbeteren zelfs de smaak van je oogst.
Samenvatting
Er zijn veel goede gezelschapsplanten voor wortels! Ze beschermen tegen plagen en zorgen dat je gezonde, smakelijke wortels oogst.
Wortels kweken is makkelijk: zorg voor goede grond en voldoende vocht, geef af en toe mest en je bent klaar!
Hopelijk heb je wat aan dit artikel gehad.
Tot de volgende keer.
Vond je dit artikel leuk? Deel of bewaar het voor later!