Als je iemand in je omgeving hebt die soms een beetje vreemd over komt, kan het zijn dat die persoon een gedesorganiseerde hechting heeft.
Deze pagina is er om je te vertellen wat dat precies inhoudt en hoe je het in anderen kunt herkennen. Wees daarbij wel voorzichtig.
Een gedesorganiseerde hechting heeft zijn wortels in diepe en heftige trauma’s. Het is dus niet iets waar je iemand zomaar van moet beschuldigen. Ook moet je er niet te licht mee omgaan.
Vooral bij mensen die je niet goed kent, moet je oppassen. Zeker wanneer je iemands achtergrond niet kent, kun je moeilijk zeggen dat iemand een gedesorganiseerde hechting heeft.
Ga dus heel voorzichtig om met de informatie die ik je op deze pagina ga geven!
Wat zijn hechtingsstijlen?
Er zijn verschillende manieren om te benoemen hoe een persoon zich tot anderen verhoudt en de gedesorganiseerde hechting is er daar een van.
Het geeft aan op wat voor manier iemand contact maakt en onderhoud op basis van zijn of haar levenservaringen. De kern van deze hechtingsstijl is meestal terug te leiden tot aan de kindertijd.
Aan de hand van een hechtingsstijl kunnen professionals bepalen hoe iemand zal reageren in bepaalde situaties. Dit geldt voornamelijk voor situaties waarin een persoon te maken heeft met anderen, zoals liefdesrelaties en vriendschappen.
Er zijn ‘goede’ en ‘slechte’ hechtingsstijlen, waarbij de mensen uit de eerste categorie over het algemeen gemakkelijker in de omgang zijn dan mensen met een slechte hechtingsstijl.
Het zal je vast niet verbazen dat gedesorganiseerde hechting wordt gezien als een slechte hechtingsstijl, waarbij mensen moeite hebben om op een fatsoenlijke manier contact te hebben met anderen.
Op welke manieren zich dat dan precies uit, zal ik je verderop in dit artikel vertellen.
Wat is gedesorganiseerde hechting precies?
De kern van dit probleem ligt in de relatie tussen een kind en de ouders. Wanneer zij tijdens de vormende jaren onvoorspelbaar en inconsistent gedrag vertoonden, kan dat een kind ernstig beïnvloeden.
Ze leren nooit om te vertrouwen in hun verzorgers en ze krijgen niet de juiste ondersteuning. De verzorgers zijn emotioneel zo onbeschikbaar, dat een kind niet of nauwelijks in staat zal zijn om betekenisvolle banden te creëren.
Deze onveiligheid zorgt ervoor dat mensen vooral op momenten met veel angst of emotie anders reageren dan wenselijk is.
Mensen die last van deze hechting hebben, komen over als eenzaam en soms zelfs niet zo slim. Ook koud en afstandelijk zijn begrippen die vaak op deze mensen worden toegepast.
Dit komt omdat deze persoon structuur en orde niet begrijpt. Dit is in de kindertijd namelijk nooit aangeleerd. In het volwassen leven zorgt dit nu voor frictie.
Wat zij namelijk het liefste willen is een stabiel leven, maar daar hebben zij simpelweg de handvaten niet voor. Ze blijven gewoon herhalen wat ze al kennen. Voor buitenstaanders is het heel moeilijk om te begrijpen wat een onmogelijke opgave het is om daar uit te komen.
Ook wil iemand met een gedesorganiseerde hechting wel graag contact maken met anderen, maar dat is ook lastig. Zo’n persoon heeft namelijk al echt een muur om zichzelf gebouwd, die moeilijk te doorbreken is.
Eigenlijk is deze persoon over alle grote dingen met zichzelf in conflict. Dit zorgt voor enorm veel frustratie en dat uit zich op veel verschillende manieren.
We hebben hier voor je op een rijtje gezet wat de signalen van gedesorganiseerde hechting kunnen zijn:
1. Aandacht zoeken
Wanneer mensen met een gedesorganiseerde hechting merken dat er een mogelijkheid is om aandacht te krijgen, dan zullen ze die altijd grijpen.
Ga maar eens na, als je je hele leven geen aandacht hebt gekregen, neem je natuurlijk een overdosis op het moment dat je het wel krijgt.
Bij anderen kan dit heel vreemd overkomen. De personen zullen gezien worden als luidruchtig, waardoor ze nooit echt geaccepteerd worden.
Luidruchtig zijn is vaak een hele holle bedoeling, er komen geen echte emoties bij kijken. Door deze oppervlakkigheid hebben mensen helemaal geen zin om met deze personen om te gaan.
Door deze afwijzing wordt het schreeuwen en aandacht zoeken alleen maar erger. Dit is een cirkel die moeilijk te doorbreken is.
Dit is niet altijd erg. Voor hen is ook negatieve aandacht een vorm van aandacht. Ze zullen er genoegen mee nemen omdat het gewoon is wat ze op dat moment kunnen krijgen.
Ook als je bevriend bent met iemand die zo is zal je het merken. Op het moment dat jouw aandacht even lijkt af te zwakken, hoor je dat meteen.
Als jullie bijvoorbeeld koffie zitten te drinken en jij bent even met iets anders bezig, bijvoorbeeld op je telefoon kijken. Dan krijg je meteen de vraag wat je aan het doen bent.
Soms word je daar wel eens gek van, maar bedenk je dan dat de ander daar helemaal niks kwaads mee bedoelt. Het is gewoon onzekerheid.
2. Gedesorganiseerde hechting: Personen ontwijken
Mensen die een gedesorganiseerde hechting hebben, zullen vaak ook personen ontwijken. Als ze zich bijvoorbeeld niet veilig voelen bij iemand, zullen ze er alles aan doen om iemand te ontlopen.
Dit is vaak een persoon in een hogere positie, bijvoorbeeld een leidinggevende of een baas. De verhouding met deze persoon doet ze dan te veel denken aan de opvoeders.
Ze denken dat mensen met macht, deze altijd zullen misbruiken. Dat ze er niet op kunnen rekenen dat iemand in die positie ook iets goeds voor ze zal kunnen doen.
Het ontwijken kunnen ze alleen niet subtiel. Je zal zo’n persoon letterlijk kunnen zien weglopen op het moment dat de ander de ruimte binnen komt.
Deze natuurlijke vluchtreactie hebben ze zelf vaak niet in de gaten. Dat is precies de reden dat ze er ook niks aan doen.
De omslag kan ook heel plotseling komen. Iemand waar ze daarvoor een hele normale verhouding mee hadden, wordt dan opeens ontweken.
Waarschijnlijk heeft er dan een incident plaatsgevonden. Er is dan een aanvaring geweest en in plaats van dat op te lossen, besluit iemand om de situatie te ontlopen.
Zo’n situatie kan dan nog maandenlang doorgaan. Vaak moet een ander erop wijzen en voorstellen dat er een oplossing komt.
3. Onvermogen om behoeftes aan te geven
Kinderen die nooit is gevraagd naar hun behoeftes, krijgen later in hun leven last van een gedesorganiseerde hechting.
Als volwassen personen weten ze daarom niet hoe ze moeten aangeven wat ze wel en niet willen. Het komt gewoon niet in ze op om te bedenken dat iemand dat zou willen weten.
Daarbij begrijpen ze hun eigen behoeftes ook niet goed. Als je er nooit naar wordt gevraagd, denk je natuurlijk ook nooit na over wat voor behoeftes je hebt.
Dit maakt alles alleen maar moeilijker. Zo voelen ze bijvoorbeeld wel dat ze ongemakkelijk zijn en dat ze niet tevreden zijn over de situatie. Vervolgens weten ze niet hoe ze dat moeten uiten.
Bij de verkeerde mensen kan dit heel slecht uitpakken. Als een vrouw in een relatie bijvoorbeeld niet goed kan aangeven wat ze wel en niet prettig vindt, kan de man daar misbruik van maken.
Hij zet de relatie dan volledig naar zijn hand. De vrouw weet wet dat ze er niet oké mee is, maar ze weet waarom. Hierdoor zal ze er ook nooit iets aan doen.
Je ziet daarom vaak dat mensen met een gedesorganiseerde hechting in een toxische relatie terechtkomen.
Ze weten simpelweg niet wat ze verdienen en wat goed voor ze is. Narcisten hebben het ook altijd voorzien op mensen die deze hechtingsstijl hebben, omdat ze makkelijke slachtoffers zijn.
4. Heel erg kunnen focussen op één taak
Kinderen die geen aandacht krijgen, zijn heel goed in zichzelf vermaken. In een onveilige situatie, kiezen kinderen er ook voor om zich ergens in te verliezen.
Vaak hadden ze in hun kindertijd ook niet veel verschillende soorten speelgoed. Dus als ze dan weg wilden, was er vaak maar één uitweg.
Een genegeerd kind met een Playstation zal zichzelf hebben aangeleerd om urenlang in het apparaat te kunnen verdwijnen. Alles om de omgeving te kunnen vergeten.
In het volwassen leven komt dat weer terug. Ook als ze niet op zoek zijn naar een ontsnapping, kunnen ze zichzelf nog steeds ergens in verliezen.
Dat zit nu eenmaal zo in hun systeem. Voor ze het door hebben, zijn mensen met een gedesorganiseerde hechting urenlang met dezelfde taak bezig.
Bij een kantoorbaan kan iemand bijvoorbeeld heel gemakkelijk aan een opdracht beginnen en zonder afleiding doorgaan. De mogelijkheid om de buitenwereld af te sluiten komt van heel diep.
Vergeet niet dat dit geen goede eigenschap is. Jezelf zo voor de buitenwereld afsluiten is niet normaal.
Op de werkvloer zal het misschien gewaardeerd worden, maar sociaal is het heel vervelend. Stel bijvoorbeeld dat je met zo iemand samenwoont. Dan ben je dagenlang een soort geest in je eigen huis. Het enige wat je kunt doen is toekijken hoe iemand niet eet, slaapt of doucht.
5. Gedesorganiseerde hechting: Iedereen die wel helpen altijd wegduwen en dan weer terugtrekken
De mix aan emoties zorgt ervoor dat personen met gedesorganiseerde hechting zichzelf ook niet begrijpen. De ene keer willen ze hulp, maar de volgende dag kan dat weer anders zijn.
In de hulpverlening zijn ze daardoor erg lastige patiënten. Ze blijven vaker dan de rest terugkomen, omdat ze weer in oude patronen vervallen zijn.
Plannen die worden gemaakt, worden vervolgens niet nagekomen. Het hele traject kan dan weer van voor af aan beginnen.
Ook als je een relatie hebt met iemand die gedesorganiseerde hechting heeft, zul je dit vaak meemaken.
Net als je denkt dat je iets hebt bereikt, is de volgende dag alles weer anders. Ze hebben je hulp opeens niet meer nodig, ze kunnen het allemaal prima zelf.
Dit is helemaal te wijten aan de onstabiele thuissituatie van vroeger. Ze begrijpen niet dat het niet normaal is om de hele tijd van de hak op de tak te gaan.
Rechte lijnen zijn ze niet gewend. Bijna vanzelf blijven ze zichzelf in rare bochten wringen. Houd er rekening mee dat er aan sommige van deze cirkels nooit een einde zal komen.
Dit heeft als gevolg dat veel mensen het snel opgeven. Zelfs professionele hulpverlening ziet soms gewoon door de bomen het bos niet meer. Je kunt iemand namelijk pas echt helpen als diegene ook geholpen wil worden en dat wordt hierdoor erg moeilijk.
Ze vallen tussen de wal en het schip, een positie waar maar heel weinig mensen zonder kleerscheuren uit komen. De problemen worden dan alleen maar erger, in plaats van dat ze oplossen.
De meesten van ons hebben als kind geleerd hoe we met anderen omgaan. We kregen van jongs af aan mensen over de vloer en leerden op school andere kindjes kennen.
In een gezin waarin er alleen chaos heerst en kinderen worden genegeerd, was daar veel minder ruimte voor. Vaak zijn personen met een gedesorganiseerde hechting pas op latere leeftijd in contact gekomen met anderen.
Voor een aantal van hen was dat veel te laat. Ze hadden niet genoeg tijd en ervaring om zich aan te passen aan sociaal contact. Ze weten nu niet hoe ze zich moeten gedragen en dat kan voor ongemakkelijke situaties zorgen. Iedereen in de ruimte voelt gewoon dat er iets niet goed zit.
Het kan zich uiten in vreemde opmerkingen, maar ook in juist heel stil zijn. In ieder geval valt het op dat er iets anders is.
Sommigen van hen zullen nooit helemaal leren hoe ze zich in een sociale situatie moeten aanpassen. Zij kiezen er dan maar voor om deze maar helemaal te vermijden.
Veel mensen met gedesorganiseerde hechting zijn erg eenzaam. Ze voelen zich niet begrepen door anderen en daarom trekken ze zich terug.
Het kost simpelweg te veel moeite. Alles bij elkaar weegt het niet op tegen wat ze ervoor terug krijgen. Ze kunnen echt de enigen op een feestje zijn die het echt niet naar hun zin hebben.
7. Afwisselend gedrag
Een stabiele basis mist en dat zorgt voor onvoorspelbaar gedrag. Denk eens aan hoe je zelf bent in een periode dat je veel stress hebt.
Doe dat keer tien en dan kun je jezelf meten met iemand die een gedesorganiseerde hechting heeft. Niet zo gek dus dat het gedrag zo afwisselend is.
Stabiliteit is een streven, maar tegelijkertijd ook iets wat zo onbereikbaar is. Dat zorgt voor zo veel frustratie, dat iemand daardoor helemaal uit de band kan springen.
De ene keer reageren ze op een bepaalde manier op een situatie, want dan zitten ze goed in hun vel. Bijvoorbeeld al tijdens zoiets simpels als een begroeting.
Normaal gezien zal iemand je altijd heel enthousiast begroeten, maar er zijn ook keren dat er amper een ‘hoi’ vanaf kan. Je denkt dan meteen dat er iets tussen jullie aan de hand is, maar het is een persoonlijk probleem.
De persoon zit ergens mee en heeft gewoon even niet de mentale ruimte om daarbij nog eens heel erg sociaal te doen. Probeer dat dus van je af te zetten.
Op zo’n moment gaan vragen wat er is, zal namelijk alleen maar averechts werken. Zelf snapt de persoon al niet wat er is, dus het aan jou uitleggen is al helemaal een onmogelijke taak.
Houd de kleine dingen dus voor wat ze zijn. Probeer iemand niet te veel te pushen op het moment dat je wat kleine veranderingen merkt.
Pas als dingen echt heel groot worden en iemand bijvoorbeeld dagenlang niks van zich laat horen, dan kun je ingrijpen. Maar laat de kleine veranderingen gaan en probeer om geen extra druk op iemand te leggen.
8. Gedesorganiseerde hechting: Slechte omgang met de eigen emoties
Ze hebben niet alleen moeite om hun eigen behoeftes te herkennen, ook emoties zijn lastig voor ze. Natuurlijk snappen ze de basale verschillen tussen blij en verdrietig wel, maar heel veel dieper dan dat gaat het niet.
Zo kunnen ze bijvoorbeeld jaloezie moeilijk herkennen. Dit is een emotie waar ze simpelweg nooit de luxe voor hebben gehad.
Emoties moeten namelijk ook deels aangeleerd worden. Je voelt ze natuurlijk wel, maar als kind heb je daar nog hulp bij nodig. Iemand moet je vertellen wat je voelt en waarom dat zo is.
Als dat je nooit verteld is, voel je soms dingen die je niet herkent. Bij het voorbeeld van jaloezie, zullen ze bijvoorbeeld gewoon denken dat ze zich even heel slecht voelen.
Ze weten niet dat je jaloezie voelt op het moment dat iemand anders iets heeft wat jij niet hebt. Op de korte termijn is dat niet zo erg. Het wordt wel een probleem als iemand zich heel lang niet goed voelt.
Je kunt een probleem namelijk niet oplossen als je de oorzaak niet kent. Hierdoor blijven ze veel te lang met hetzelfde probleem lopen.
Ook zullen ze heel anders dan verwacht reageren. Wanneer jij en ik verdrietig zijn, dan huilen we. Zij zullen bijvoorbeeld sneller kiezen voor agressie of juist ontsnappen in ander gedrag.
9. Extreem dichtbij zijn of veel afstand zoeken, zonder middenweg
Bij personen met een gedesorganiseerde hechtingsstoornis is het alles of niks. Ze zullen of heel dicht bij je staan, of je zo ver mogelijk weg duwen.
De ene keer houden ze van je, de volgende dag kunnen ze je niet luchten of zien. Erg vermoeiend voor jullie allebei dus.
Dit is een patroon dat ze hebben overgenomen van de ouders. Nu behandelen ze jou precies op dezelfde manier. Ze weten gewoon niet beter dan inconsistentie. Het kan goed zijn dat het zelfs hun manier is om liefde te tonen.
Voor jou voelt het alsof jullie nooit eens normaal kunnen doen. Het liefste heb je wat rust. Gewoon net als andere stellen met elkaar leven.
Zoals ik al eerder heb gezegd, is iemand met een gedesorganiseerde hechting niet in staat om een stabiel leven te hebben. Dat heeft verder helemaal niks met jou te maken.
Het is wel goed om je erop voor te bereiden dat jullie misschien wel nooit een normaal stel zullen zijn. Hechtingsstijlen zijn heel moeilijk af te leren of om te buigen. De kans is groot dat je er mee moet leren leven.
Bedenk jezelf of je bereid bent om hiermee te leven. Het is ontzettend vermoeiend als je nooit weet of de ander vandaag dol op je is of je juist helemaal links zal laten liggen.
10.Gedesorganiseerde hechting: Moeite met beloftes te geloven
In hun kindertijd is ze altijd van alles beloofd en dat werd zo goed als nooit nagekomen. Daarom hebben ze nu in het volwassen leven nog steeds moeite met beloftes.
Soms zijn ze al zo ver dat ze een belofte niet eens meer herkennen. Stel dat je bijvoorbeeld in de ochtend zegt: ”Schat ik ga vanavond je lievelingseten maken”. Dan kan het heel goed zijn dat hij in de avond helemaal verrast is dat zijn lievelingseten op tafel staat.
Hij heeft dan helemaal niet opgeslagen dat je die belofte hebt gemaakt. Puur omdat hij zo gewend is vanuit zijn opvoeding dat beloftes nooit worden nagekomen.
Ergens is dat voor jou heel handig. Zo wordt je dus nooit aan je beloftes gehouden. Maar daar kan ook weer misbruik van gemaakt worden.
Voornamelijk op werk is de verleiding groot. Als iemand nooit iets terugzegt wanneer de verhoudingen scheef zijn, is het gemakkelijk om dat in stand te houden.
Zo kan hij bijvoorbeeld niet voor zichzelf opkomen. Anderen doen dat wel en daardoor krijgen zij voorrang. Bijvoorbeeld bij een promotie. Degene die het hardst roept, zal deze vaak krijgen.
Onrecht is niet iets wat ze herkennen of begrijpen. Het zal ook moeilijk worden om dit aan te leren, omdat ze het concept niet kennen. Ze vinden het heel normaal dat niet iedereen krijgt waar hij recht op heeft.
