Door een depressie partner afstoten: helaas gebeurt het vaak in relaties waarbij één van de partners depressief is. Het is frustrerend en verwarrend, en de ‘gezonde’ partner weet vaak niet hoe hij of zij zich moet gedragen. In een poging om te helpen, doet deze partner soms juist de verkeerde dingen. Het is belangrijk om te begrijpen waarom het vaak gebeurt dat mensen met een depressie partner afstoten. En als partner wil je natuurlijk weten hoe je jouw geliefde het beste kunt helpen.
Wat is een depressie?
Maar wat is een depressie precies? Als iemand depressief is, zal hij of zij het grootste deel van zijn of haar leven zich somber voelen, en alle plezier in het leven zijn verloren.
Door de depressieve stemming, kan het lichaamsgewicht van de persoon veranderen (toenemen of afnemen), kan hij of zij slaapklachten krijgen, vermoeid zijn, concentratieproblemen ervaren, zich terugtrekken of juist zich heel geagiteerd gaan gedragen. Gedachten aan de dood komen ook vaak voor. We spreken van een depressie als de klachten het dagelijks leven negatief beïnvloeden en wanneer dat al een lange tijd zo is.
Soms gaat de depressie gepaard met perioden waarin de persoon zich juist overdreven goed voelt. Hij of zij gaat tijdens zulke episodes ineens dingen ondernemen, en kan de persoon ook plotseling grote risico’s nemen en zich ongeremd gedragen.
Een depressie is niet altijd het gevolg van vervelende of traumatische ervaringen. Het gebeurt inderdaad vaak dat iemand depressief wordt omdat de persoon bijvoorbeeld zijn of haar partner is verloren, of omdat hij of zij ontslagen is op het werk. Maar het komt dus ook voor dat iemand depressief raakt zonder aanwijsbare ‘oorzaak’. Een depressie komt tot stand door een samenspel van psychische, sociale en genetische factoren.
Depressie partner afstoten: een verdedigingsmechanisme
Mensen die lijden aan een depressie hebben vaak de neiging om mensen die dichtbij hen staan, waaronder hun partner, weg te duwen. Het dient als een verdedigingsmechanisme, omdat ze zich bijvoorbeeld beter voelen wanneer ze alleen zijn, of gewoonweg niet de kracht hebben om een ander aandacht te geven. Als ‘gezonde’ partner is het belangrijk om empathisch te blijven en je best te doen om de situatie te begrijpen.
Het is normaal als jij niet altijd weet hoe je met je depressieve partner om moet gaan. Soms verergeren we de depressie, terwijl we juist willen helpen. We doen dat door niet genoeg, of juist teveel liefde te geven. Het is ook niet makkelijk.
Als we beter begrijpen waarom mensen met een depressie partner afstoten, weten we ook wat we kunnen doen om te helpen.
Gevolgen depressie in een relatie
Wanneer één van de partners depressief is, heeft de ander het dus ook zwaar te verduren. De depressie heeft een grote invloed op de relatie. De ‘gezonde’ partner moet zich proberen aan te passen en moet soms ook veel opgeven.
Omdat de depressieve partner vaak zo negatief is, is het helaas ook voor de andere partner moeilijk om positief te blijven. De andere partner kan zich zelfs een beetje eenzaam gaan voelen. Je depressieve partner heeft wellicht nergens zin in, wat voor jouw frustrerend is en je moedeloos kan maken. Iemand met een depressie kan daarnaast last hebben van een verminderde behoefte aan fysiek contact, wat een ander probleem kan zijn in een liefdesrelatie. Dat mensen met een depressie partner afstoten, komt dus vaak voor.
Mensen die lijden aan een depressie, zijn soms emotioneel onbereikbaar en zonderen zich af. Ze zullen weinig aandacht hebben voor hun partner en zijn of haar interesses.
Depressie is tijdelijk
We moeten niet vergeten dat depressie een ziekte is. Het gaat om iets tijdelijks, want op een gegeven moment zal je partner zich beter gaan voelen.
Probeer als ‘gezonde’ partner dus rustig te blijven en een kritische houding te vermijden. Probeer de gevolgen ervan nu even te accepteren als onderdeel van de ziekte, en vat deze vooral niet persoonlijk op. Verder is het ook belangrijk om te beseffen dat dingen niet snel zullen veranderen of verbeteren. Herstel kost tijd. Onthoud dat je partner nog steeds dezelfde persoon is, maar op het moment kampt met wat problemen. Als je ziet dat je partner zich aan het verwaarlozen is, dan is het wel essentieel dat je hem of haar hiertegen beschermt.
Depressie partner afstoten: waarom gebeurt het?
Iemand met een depressie is zich er niet altijd van bewust dat hij of zij zich terugtrekt van de mensen van wie hij of zij houdt. Hieronder voorbeelden van redenen waarom mensen met een depressie partner afstoten:
- Te weinig energie
- Zich een last voor anderen voelen
- Concentratieproblemen
- Bang om een ander te kwetsen of om zelf gekwetst te worden
- Stemmingswisselingen
Als iemand zichzelf dwingt om energie te hebben of zich vrolijk probeert voor te doen, leidt dat al snel tot stemmingswisselingen. Want je kunt niet altijd maar blijven doen alsof.
De depressieve persoon krijgt last van negatieve gedachten over zichzelf. Voorbeelden zijn: ‘Ik zou nu echt niet bij mij willen zijn als ik een ander was, dus waarom zou mijn partner dat wel willen?’ of ‘Waarom kan ik niet gewoon een normaal leven leiden?’
Als de persoon zichzelf zou zijn, dat zou hij of zij een last zijn voor anderen en ook hun leven moeilijker maken. Maar om steeds te blijven doen alsof alles in orde is, kost energie en is op den duur uitputtend.
Weinig energie
Mensen die lijden aan depressie hebben over het algemeen weinig energie. En dat kleine beetje energie moeten ze weten te controleren om te voorkomen dat ze nog verder wegzakken in hun depressie. Als depressieve mensen omringd worden door anderen, voelen ze zich vaak gedwongen om zich op een bepaalde manier voor te doen. Maar ze hebben daar geen energie voor. Ook als ze ervoor kiezen om bijvoorbeeld niet deel te nemen aan een gesprek, raken ze gestrest bij de gedachte dat ze ongeïnteresseerd overkomen. En ook deze emotie kost energie, waardoor de persoon al snel in een vicieuze cirkel terecht komt.
Een last voor anderen
Als de depressieve persoon zich openstelt en anderen vertelt dat het niet goed met hem of haar gaat, kan de reactie soms ongepast zijn. Mensen proberen bijvoorbeeld dingen op te lossen voor de persoon, of zijn overdreven positief. Erger nog is wanneer ze geen steun bieden en de ander afwijzen. In dit laatste geval zal de depressieve persoon het gevoel krijgen dat hij of zij anderen alleen maar problemen bezorgt en dat men beter af is zonder hem of haar.
Gevolg: beter alleen
Het gevolg van bovenstaande zaken is dat de persoon gaat denken dat het beter is om alleen te zijn. Zo zal de angst om gekwetst te worden, of een ander tot last te zijn, verdwijnen. Je hoeft nu ook niet meer te doen alsof. Hierdoor gebeurt het al snel dat mensen met een depressie partner afstoten.
Depressie partner afstoten: Wat kun jij als ‘gezonde’ partner betekenen?
Misschien ben je bang om je depressieve partner alleen te laten vanwege zijn of haar toestand. Misschien probeer je hem of haar op te vrolijken en ‘te veel’ liefde te geven. Ook al is dit allemaal goed bedoeld, het kan de situatie alleen maar verergeren. Want het dwingt de depressieve partner om zich blijer voor te doen en later voelen ze zich weer een last. Wat er dan gebeurt, is dat mensen met een depressie partner afstoten.
Begrip en geduld
Het is belangrijk om begripvol te blijven, maar ook geduld op te brengen. Hierbij kan het helpen om informatie op te zoeken over depressie. Door je kennis te vergroten, kan het je helpen om de situatie van je partner beter te begrijpen.
Probeer ook op de dagen dat het beter gaat liefde te tonen aan je partner en hem of haar het gevoel te geven dat je om hem of haar geeft.
Lees je in over depressie
Vooral als je nooit depressief bent geweest of gewoon nooit met een depressie te maken hebt gehad, kan het moeilijk zijn om te begrijpen wat je partner voelt. Bij het zoeken van informatie kun je je partner betrekken. Hij of zij zal zelf geen energie hebben voor het zoeken naar informatie. Door de nieuwe kennis met hem of haar te delen, kan het hem of haar geruststellen. Je depressieve partner zal erachter komen dat hij of zij niet de enige is, dat het slechts een fase is, en hij of zij zal ook begrijpen hoe het verloop is van een depressie. Hoe hopeloos de situatie ook lijkt, er komt een einde aan.
Als je wel ooit een relatie hebt gehad met een depressief persoon, heb je geleerd dat dat een onmogelijke leefsituatie creëert. Want iemand die depressief is, wil niets doen, kan niets doen, en kan ook niet helder nadenken, omdat hij of zij gevangen zit in een negatief gedachtenpatroon. Het gebeurt dus dat mensen met een depressie partner afstoten.
Vermijd het spelen van therapeut
Je wil graag je partner helpen, maar het lijkt alsof alles wat je doet of zegt, weinig verschil maakt. Hoe goed je advies ook is, het lijkt je partner koud te laten. De rol van ‘moeder’ of therapeut aannemen, wil je ook niet want jullie zijn partners. Omdat je zo emotioneel betrokken bent bij je partner, is het gewoon moeilijk om objectief op zoek te gaan naar oplossingen.
Luisteren en niet veroordelen
Besef dat je partner op het moment gewoon niet zichzelf is. Dat mensen met een depressie partner afstoten, doen ze niet expres. De depressie kan de communicatie tussen jullie moeilijk maken. Iedereen zit wel eens in een ‘dip’, maar we kunnen op zulke momenten misschien nog wel de positieve dingen van het leven zien. Bij depressie voelt de persoon zich hopeloos en is hij of zij bang dat het nooit meer goed komt. Als ‘gezonde’ partner is het daarom belangrijk om bepaalde dingen te vermijden. Zeg bijvoorbeeld nooit dingen als ‘stop met overdrijven’, ‘stel je niet zo aan’ of ‘er zijn mensen die het veel moeilijker hebben’. Beschuldigen heeft ook geen zin en veroordelen zal al helemaal niet helpen.
Bied een luisterend oor, en probeer ook daadwerkelijk te luisteren naar de gevoelens van je partner. Daarbij dien je geen oordelen te vellen. Dit zal je partner helpen om het probleem te erkennen. Want het is vaak moeilijk voor een depressief persoon om te erkennen dat hij of zij depressief is.
Soms is het genoeg om te luisteren zonder teveel te zeggen. Er simpelweg voor je partner zijn, is dan even voldoende. Of vragen of je iets voor hem of haar kan doen, kan ook soms erg fijn zijn.
Op de juiste manier steun bieden
Steun bieden is belangrijk, maar wel op de juiste manier. We geven je hieronder advies in verschillende situaties.
Je partner wil het liefst de hele dag in bed of op de bank liggen
Wat je NIET moet doen: zeggen dat de persoon zo niet beter zal worden en hem of haar dwingen om het huis te verlaten
Wat je beter kunt doen: probeer niets te forceren. Je kunt beginnen met het ondernemen van luchtige dingen, die je partner graag doet en die hem of haar niet heel veel moeite kost. Vervolgens kun je dit langzaam opbouwen naar wat grotere taken of activiteiten.
Je partner wil niet praten over zijn of haar gevoelens
Wat je NIET moet doen: een gesprek over zijn of haar gevoelens forceren. Onthoud dat het niet jouw taak is om zijn of haar probleem op te lossen.
Wat je beter kunt doen: gesprekken voeren over andere dingen, waaronder het heden. Als jij praat over het verleden, kunnen depressieve mensen soms beseffen dat ze vroeger veel gelukkiger waren. En dat zal hun stemming er niet beter op maken.
Je partner stelt zich open en praat over wat hem of haar dwars zit
Wat je NIET moet doen: de situatie bagatelliseren of overdreven positief zijn om de persoon troost te bieden
Wat je beter kunt doen: probeer te luisteren en te zeggen dat je het begrijpt, en dat je snapt dat het moeilijk is nu.
Blijf je partner bij dingen te betrekken
Je partner zal de neiging hebben om zich terug te trekken. Door een depressie partner afstoten, gebeurt helaas vaak. Al dien je niets te forceren, kun je wel rustig beginnen met hem of haar te motiveren om kleine routinehandelingen te doen. Ook een wandelingetje maken, boodschappen doen, of gaan winkelen kan helpen.
Verder kun je proberen om dingen te doen die je partner leuk vond toen hij of zij nog lekker in zijn of haar vel zat.
Leg eens een lief briefje neer en reageer positief op kleine acties die wijzen op vooruitgang.
Hulp zoeken voor depressie
Verder is het belangrijk om je partner te motiveren om professionele hulp te zoeken. Een behandeling kan ervoor zorgen dat je partner zich sneller beter voelt, en ook kan het voorkomen dat de depressie erger wordt.
Vooral als de klachten en somberheid langer dan twee weken aanhouden, dan is het verstandig om hulp te overwegen. De eerste stap is vaak naar de huisarts gaan. Laat je partner weten dat je je zorgen maakt, dat zal hem of haar het gevoel geven dat je om hem of haar geeft. Want depressieve mensen geloven soms dat ze er niet toe doen.
Onthoud echter dat, door je partner te steunen en hem of haar te helpen, je hem of haar niet zomaar kunt ‘redden’. Neem dus vooral niet de rol van ‘hulpverlener’ of ‘therapeut’ aan, door continu adviezen te geven en oplossingen te bedenken. Je bent de partner, niet de psycholoog. Het zal je partner ook niet helpen, en de kans is groot dat jij op een gegeven moment zelf opgebrand raakt.
Als je partner al eerder depressief is geweest, is het over het algemeen makkelijker om hulp te zoeken. Dit doe je het liefst meteen als je signalen detecteert. Hoe sneller, hoe beter, want je kan door snel te handelen een toenemende depressie voorkomen. De oorzaak van het terugvallen in een depressie kan liggen aan verschillende dingen. Misschien is de persoon te vroeg gestopt met medicatie, heeft het niet lang genoeg therapie gevolgd, of heeft het zijn of haar negatieve leefpatronen niet goed doorbroken.
Vergeet jezelf niet
Als partner wil je proberen de problemen op te lossen. Echter, hoe meer we proberen de situatie te verbeteren, hoe erger we deze soms maken. Daarnaast vergeten we vaak voor onszelf en onze geestelijke gezondheid te blijven zorgen. Het is echt moeilijk wanneer mensen met een depressie partner afstoten.
Dat is misschien nog wel het moeilijkste: rekening houden met je eigen gezondheid en tegelijkertijd je partner steunen. Het kan uitputtend, maar ook frustrerend zijn steeds te moeten bedenken hoe je je partner het beste kunt behandelen, en ook nog trouw te blijven aan jezelf.
Er zijn dingen de situatie nog ingewikkelder maken. Bijvoorbeeld wanneer er kinderen in het spel zijn en/of als je getrouwd bent. In het geval er sprake is van een nieuwe relatie, kan een pauze nemen de beste oplossing zijn, en eventueel de draad weer oppakken als je partner weer in staat is om een bijdrage aan de relatie te leveren. Verder hangt het ook allemaal af van de ernst van de depressie en de symptomen.
Praat zelf ook over je gevoelens
Praat met iemand die je vertrouwt over je gevoelens. Dit kun je ook doen met lotgenoten of eventueel een therapeut. Je hoeft het niet allemaal alleen te doen. Wees niet bang om hulp van anderen in te schakelen. Blijf ook vooral de dingen doen die je graag doet.
Dat jij steunt biedt aan je partner, moet niet betekenen dat je over je eigen grenzen gaat. Je dient een luisterend oor te bieden, maar er zijn ook grenzen. Mensen die depressief zijn kunnen soms ook erg prikkelbaar zijn. Onthoud dat je niet alles maar hoeft te ondergaan en te accepteren.
Je partner kan een knuffel afwijzen of aangeven dat hij of zij met rust wil worden gelaten. In zulke gevallen is het belangrijk om niet boos te worden, niets te forceren en gewoon even afstand te nemen. Met een depressieve partner samenleven kan tegenstrijdige emoties opwekken. Soms weet je niet meer wat je ermee aanmoet. Blijf voor jezelf zorgen en voorkom dat je zelf depressief wordt.
In het geval je partner het over zelfdoding heeft, is het essentieel om beroep te doen op bijvoorbeeld Zelfmoord 1813, of een andere hulpdienst. Neem dit serieus.
Tekenen van verbetering depressie
Misschien zie je ineens dat je partner beter begint te worden, terwijl hij of zij dat zelf niet in de gaten heeft. Dat komt omdat de symptomen vaak in een bepaalde volgorde voorkomen. Een beginnende depressie is voor veel mensen moeilijk op te merken, maar pas als er lichamelijke klachten ontstaan – en mensen kunnen waarnemen dat het niet goed gaat – zal het opgemerkt worden.
Wanneer de persoon aan de beterende hand is, zullen de symptomen in omgekeerde volgorde langzaam verdwijnen. De stemming zal als laatste terugkeren. Voor de omgeving zijn dit soort verbeteringen beter zichtbaar dan voor de depressieve persoon. Mocht je in deze fase zitten, dan is het verstandig om wat meer activiteiten met je partner te ondernemen. Je kunt ook eens kijken of je partner wil helpen nadenken over de oorzaken van de depressie en nieuwe manieren te zoeken om een toekomstige episode te voorkomen. Onthoud echter dat er soms helaas geen duidelijk aanwijsbare oorzaken te vinden zijn.
Conclusie: depressie partner afstoten
Een geliefde die aan een depressie lijdt, is moeilijk. Je weet niet altijd hoe je je partner het beste kunt ondersteunen, en ook is het vervelend om altijd van te voren je acties en reacties te moeten doordenken.
Behalve dat je je partner kan motiveren om een therapeut te zoeken, is het voor jou wellicht ook een goed idee om zulke hulp in te schakelen voor jezelf. Je kunt ook je gevoelens delen met iemand die je vertrouwt. Want op dit moment kun je die emotionele steun niet van je partner verwachten.
Empathisch blijven is essentieel. Probeer medeleven te tonen en er voor je partner te zijn in deze moeilijke tijd. Onthoud dat het slechts tijdelijk is en dat er betere tijden komen. Maar wees ook lief voor jezelf
Als de depressie echt niet beter wordt en jij als ‘gezonde’ partner er alleen maar aan onderdoor gaat, is het helaas soms beter om de relatie te beëindigen, of om in ieder geval voorlopig afstand te nemen.
