Een destructieve relatie lijkt altijd iets wat je wel eens hebt gezien in een film of bij een vage kennis, totdat je er opeens zelf middenin zit.
Het grootste gevaar van een destructieve relatie is eigenlijk dat je het nooit aan ziet komen en dat je het vaak pas veel te laat doorhebt als je er middenin zit.
Op dat punt is het ontzettend moeilijk om er weer vanaf te komen. Zo moeilijk dat het bijna onmogelijk lijkt.
Toch wil ik je op het hart drukken dat je maar één keuze hebt. Je moet een einde maken aan deze relatie.
Geloof me, hij valt echt niet meer te redden en er is niks meer wat je kan doen. Het is tijd om afscheid te nemen en om aan jezelf te denken.
Maar het is niet altijd duidelijk of je in een destructieve relatie zit, of dat jullie samen even een moeilijke periode doormaken.
Daarom hebben we hier voor jou op een rijtje gezet wat een destructieve relatie is, hoe je deze kan herkennen en hoe je hem kan voorkomen.
Wat is een destructieve relatie?
Het is niet makkelijk om een definitie te geven van wat precies een destructieve relatie is. Laten we daarom beginnen bij het begin en kijken welke definities er worden gegeven voor het woord destructief.
Een snel rondje internet geeft de volgende antwoorden: ‘als je iets helemaal kapot maakt’, ‘afbrekend’, ‘schadelijk’, ‘vernietigend’ en ‘verwoestend’.
Dit zijn allemaal harde bewoordingen, die laten zien dat een destructieve relatie iets is wat schadelijk is en je uiteindelijk kapot zal maken.
Het verschilt natuurlijk per persoon wat schadelijk is en daarom heb ik een paar van de meest voorkomende dingen op een rijtje gezet.
Emotioneel misbruik
We beginnen meteen met een heftige vorm van een destructieve relatie. Heftig omdat het heel moeilijk is om deze vorm te herkennen.
Emotioneel misbruik heeft een enorme impact op je zelfvertrouwen en in sommige gevallen kan het er echt voor zorgen dat je gaat twijfelen aan je eigen mentale gezondheid.
Er zijn verschillende soorten varianten van deze vorm van een destructieve relatie. Hij kan bijvoorbeeld je prestaties niet erkennen of je bedoelingen kleineren, waardoor jij een slecht gevoel krijgt over jezelf.
Stel bijvoorbeeld dat je net een promotie hebt gemaakt op je werk. Je bent (terecht) ontzettend trots op jezelf en je kan niet wachten om het aan hem te vertellen.
Alleen is zijn reactie heel anders dan je had verwacht. In plaats van dat hij trots op je is, lacht hij je uit. Noem je dat een promotie? De baan die je nu krijgt stelt toch nog steeds niks voor?
Jouw positieve humeur slaat meteen om en voor je het weet ga je hem geloven. Na een dag vind je ook dat hij gelijk heeft en dat je inderdaad niet echt een promotie hebt gemaakt.
Maar het kan ook nog veel verder uit de hand lopen…
Het kan zo ver gaan dat hij je zo kleineert dat je volledig van hem afhankelijk wordt. Je hebt het idee dat je hem nodig hebt in je leven en dat je zonder hem echt niks waard bent.
Hij heeft zo op je ingespeeld dat je helemaal geïsoleerd raakt van je vrienden en familie. Zelfs als je het zou willen, heb je het gevoel dat je niemand hebt om op terug te vallen.
Je zit volledig vast in deze destructieve relatie. Als hij klaar met je is, heb je nul zelfvertrouwen over en ben je vervreemd van alle andere mensen om je heen.
Verbaal misbruik
Een destructieve relatie die gebaseerd is op verbaal misbruik valt misschien wat meer op, maar is daarom niet minder erg.
In een relatie is communicatie belangrijk en in deze destructieve relatie gebruikt hij het om jou kapot te maken.
Hij kiest zijn woorden zo dat ze jou altijd pijn zullen doen. Zelfs als het lijkt alsof hij wat aardigs wil zeggen, is het toch iets pijnlijks.
Verbaal misbruik kan over van alles gaan, je uiterlijk, je prestaties, je vrienden, je werk of je intelligentie. Je kan het zo gek niet bedenken of hij kan er wel iets kwetsends over zeggen.
Door zijn woorden verlies jij je zelfvertrouwen. Het maakt niet uit hoe zelfverzekerd je hiervoor was, langzaam ga je hem geloven.
Als hij merkt dat zijn misbruik werkt, zal hij doorgaan. Natuurlijk heeft hij het door als je opeens minder eet terwijl hij over je gewicht zit te zeuren.
Hij weet precies wat jouw zwakke punten zijn en die zal hij uitbuiten totdat er helemaal niks meer van je over is.
Bedenk jezelf eens, wanneer heeft hij voor het laatst echt iets liefs tegen je gezegd? Heeft hij lieve koosnaampjes voor je? Geeft hij je wel eens een compliment?
Nee? Dan is de kans groot dat je in een destructieve relatie zit, waar je niet ongeschonden uit zal komen.
Probeer hem uit te leggen dan zijn woorden je pijn doen en let op zijn reactie. Het kan natuurlijk zijn dat hij een typische man is die gewoon niet zo goed weet hoe hij lief voor je moet zijn.
In dat geval zal hij sorry zeggen en proberen om beter zijn best te doen. Ontkent hij zijn gedrag? Dan zit je vast in een destructieve relatie met een man die jou opzettelijk verbaal misbruikt.
Financieel misbruik
Het hele idee van een destructieve relatie is dat iemand de volledige controle over jou heeft en hoe kan dat nou beter dan met geld.
Deze manier van misbruik sluipt er langzaam in. Op het moment dat je hem leert kennen kan je namelijk best goed in staat zijn om financieel voor jezelf te zorgen.
Er zijn verschillende manieren waarop hij ervoor kan zorgen dat je financieel afhankelijk van hem wordt.
Als hij om te beginnen al meer verdient dan jij, kan hij bijvoorbeeld voorstellen om een huis te huren of kopen wat jij eigenlijk net niet kan betalen.
Hij stelt je gerust en zegt je dat je je geen zorgen hoeft te maken. Jij verdient dit huis en hij zal de grootste kosten op zich nemen. Het is niet nodig om je eigen woning nog even aan te houden.
Daarbij kan hij ook voorstellen dat je minder of helemaal niet meer gaat werken. Hij verdient genoeg om jullie allebei te onderhouden en daarbij heeft hij ook liever niet dat je werkt.
Wat hem betreft zit jij gewoon lekker de hele dag thuis en zorg je ervoor dat alles daar goed geregeld is. Heb je iets voor jezelf nodig? Geen probleem, dat regelt hij wel voor je.
Voor je het weet zit je zo verstrikt in deze regelingen dat je eigenlijk helemaal niks meer voor jezelf hebt.
Het is onmogelijk om bij hem weg te gaan, want er is nergens waar je heen kan. Je hebt niet de financiële middelen om een eigen woning te zoeken en daarbij ben je ook gewend geraakt aan een bepaalde levensstijl.
Deze destructieve relatie zal je veranderen van een vrouw die goed in staat is voor zichzelf te zorgen, in een hoopje ellende die geen kant op kan.
Fysiek misbruik
In deze vorm van een destructieve relatie is destructief letterlijk. Deze man maakt je echt kapot en is zelfs in staat om je botten te breken.
Het is iets waarvan iedere vrouw denkt dat het haar nooit zal overkomen. Iedereen kent wel een verhaal van een vrouw die jarenlang bij een man blijft die haar fysiek misbruikt.
De meeste vrouwen denken bij het horen van zo’n verhaal: dat zal mij nooit overkomen, ik ben weg na de eerste keer dat hij me aanraakt.
Toch zijn er maar weinig vrouwen die dat ook echt doen. De eerste keer dat hij je pijn doet zal je altijd bereid zijn om hem te vergeven.
Je schrikt ervan en hij vaak ook. Hij zegt dat het niet zijn bedoeling was en hij lijkt oprecht spijt te hebben van zijn actie.
Totdat het nog een keer gebeurt en steeds regelmatiger. Voor je het weet ben je de tel kwijt en kan je je niet meer herinneren waarom je die eerste keer niet bent weggegaan.
Het is ook lastig. Hij is de man van wie je houdt en jullie hebben ook nog veel leuke momenten samen.
Toch moet je ervoor kiezen om deze destructieve relatie te beëindigen. Hij zal nooit veranderen en zelfs als hij dat wel doet, zal het nooit meer hetzelfde worden tussen jullie.
Een man die in staat is om je fysiek pijn te doen, zal je nooit voor de volle honderd procent durven vertrouwen.
In je achterhoofd ben je altijd aan het wachten totdat hij uithaalt en zelfs als hij op je afkomt om je te omhelzen, duik jij weg.
Je moet er toch ook niet aan denken dat je op een dag kinderen met deze man zal krijgen. Hoe zou je die ooit met hem alleen durven laten?!
Hoe herken je een destructieve relatie?
Het is algemeen bekend dat een relatie hard werken is en dat je er samen aan moet werken om een relatie te laten slagen.
Dat maakt het soms nogal eens lastig om het verschil te zien tussen een destructieve relatie en de normale problemen die iedere relatie heeft. Waar moet je de grens trekken?
Een destructieve relatie zuigt alle energie uit je, vernietigt je zelfvertrouwen en haalt het slechtste in je naar boven. Alleen al daarom is het belangrijk dat je leert hoe je een destructieve relatie kan herkennen.
Het belangrijkste kenmerk is hierboven al genoemd. Als hij, op wat voor manier dan ook, probeert om de controle over jou te krijgen of je te manipuleren, dan zit je in een destructieve relatie.
De ander manipuleren en proberen te controleren heeft niks met liefde te maken en is zeker geen gezonde relatie.
Daarnaast zijn er ook nog een aantal andere dingen die laten zien dat je in een destructieve relatie zit:
Jullie maken constant ruzie
Natuurlijk hoort een beetje ruziemaken erbij, maar het kan ook te ver gaan. In een destructieve relatie maak je altijd om alles ruzie.
Dit komt omdat jullie niet in staat zijn om het over dingen eens te worden en omdat jullie eigenlijk geen respect voor elkaar hebben.
De hele tijd ruzie met iemand maken is niet goed voor je. Je wordt er chagrijnig van en na een tijdje zal dat ook doordringen tot andere aspecten van je leven.
Voor je het weet zit je ook tegen je vriendinnen en je collega’s te snauwen en worden ook de leuke activiteiten verpest door je slechte humeur.
Het is het niet waard om in een relatie te blijven met iemand waarmee je altijd ruzie hebt. Hij maakt jou kapot en jij hem. Stop ermee.
Je bent niet graag bij hem
Dit gaat vaak hand in hand met de eerdergenoemde punten, want deze zorgen ervoor dat je niet graag bij hem bent.
Hij geeft je zo’n slecht gevoel dat je liever ergens anders bent. Je zit nog liever een hele middag bij de tandarts dan dat je naast hem op de bank zit.
Als jullie samenwonen probeer je zo veel mogelijk activiteiten buiten huis te plannen. Soms werk je zelf een hele avond over zodat je nog niet naar huis hoeft.
Ik hoef je natuurlijk niet te vertellen dat dit betekent dat je in een destructieve relatie zit. In een gezonde relatie zal je namelijk altijd het liefste tijd doorbrengen met je geliefde.
Van hem ontwijken word je moe, onzeker en verdrietig. Net zo lang totdat je ook hier helemaal kapot aan zal gaan.
Jullie vertrouwen elkaar niet
Jaloezie! Het kan van zijn kant komen of van de jouwe of zelfs allebei. In een destructieve relatie kan het allemaal.
Iedere keer dat je zonder hem bent, draait je telefoonprovider overuren. Hij blijft maar bellen, berichtjes sturen en je voicemail inspreken.
Soms gaat het zelfs zo ver dat hij de mensen met wie je bent probeert te bereiken. Zo graag wil hij weten wat je aan het doen bent en met wie.
Dit zal er uiteindelijk voor zorgen dat je al deze ellende probeert te vermijden door maar gewoon thuis bij hem te blijven.
Je verliest langzaam je eigen, sociale leven en daar gaat uiteindelijk iedereen kapot aan. Het is niet gezond om alleen maar met hem te zijn.
Waarom je in een destructieve relatie blijft
Ondanks alle ellende blijven veel vrouwen toch veel te lang, en soms voor altijd, in een destructieve relatie hangen.
Dit komt omdat zij zo door de man gemanipuleerd zijn, dat ze oprecht denken dat ze zonder hem niet meer kunnen leven.
In sommige gevallen heeft de vrouw alle contact met vrienden en familie verbroken of is ze juist volledig financieel afhankelijk.
Bij de man blijven is moeilijk, maar alleen verder lijkt nog veel moeilijker. Zij denken oprecht dat een leven zonder deze man nog erger is dan zonder.
Ze houden dus maar vast aan het weinige wat ze nog wel hebben.
Natuurlijk is dat niet waar. Iedere vrouw kan een leven voor zichzelf opbouwen. Het is misschien niet voor iedereen even makkelijk, maar voor niemand onmogelijk.
Een destructieve relatie is een beetje zoals een verslaving. Je weet dat het niet goed voor je is, maar toch kan je er niet mee ophouden.
Andere vrouwen houden nog te veel van de man om hem daadwerkelijk te verlaten. Ze zijn natuurlijk niet blij met zijn vorm van misbruik, maar ze hechten meer waarde aan de momenten dat het nog wel leuk is.
Ze bekijken hun relatie door een roze bril en hebben een vertekend beeld van de realiteit. Voor hun omgeving is het onbegrijpelijk dat ze zich zo laten behandelen.
Vrienden en familie spreken ze erop aan en op dat moment lijkt er even een lichtje te gaan branden. Na een lange avond met een goede vriendin kan ze zelfs besluiten om er een punt achter te zetten, maar dat gevoel is al snel weg op het moment dat ze hem ziet.
Zo voorkom je een destructieve relatie
Als je nu een destructieve relatie hebt, dan is de kans groot dat je hiervoor een destructieve relatie had en dat je volgende relatie ook zo zal zijn.
Dat is misschien niet fijn om te horen, maar je moet inzien dat het een patroon is. Gelukkig kan je patronen doorbreken.
Je komt telkens in dezelfde soort relatie terecht, omdat je als het ware jezelf geprogrammeerd hebt om erin terecht te komen.
De verwachtingen die jij van een relatie hebt, zijn ingesteld op een destructieve relatie en daardoor zal je nooit in een gezonde relatie eindigen.
Bij een relatie werkt het echt zo. Je krijgt wat je denkt dat je verdient en blijkbaar is dat voor jou een destructieve relatie.
Hoe dat komt kan meerdere oorzaken hebben. Sommige psychologen stellen dat het al begint in je kindertijd.
Als je als kind nooit genoeg liefde hebt gekregen van je ouders, dan denk je in je volwassen leven dat je dat ook niet verdient.
Maar ook als je eerste relatie een destructieve relatie was, is de kans groot dat je gewoon niet beter weet.
Je houdt het enige voorbeeld dat je hebt aan en je denkt dat het normaal is dat iemand je probeert te domineren.
In allebei de gevallen denk je dat jij het niet waard bent om van gehouden te worden en daarom accepteer je het als iemand je behandelt zoals in een destructieve relatie.
Een destructieve relatie voorkom je dus door dit patroon te doorbreken. Je moet om te beginnen leren om van jezelf te houden en vervolgens leren accepteren dat iemand anders van jou kan houden.
Hoe doe je dat?
Het is belangrijk dat je erachter komt waarom jij voor een destructieve relatie hebt gekozen en waarom je erin blijft.
De oorzaak kan liggen in je jeugd, maar je moet daar zeker niet ophouden met zoeken. Er kunnen namelijk talloos veel redenen zijn waarom jij je zo gedraagt.
In sommige gevallen ligt de oorzaak namelijk heel ergens anders en heeft bijvoorbeeld een positieve ervaring ervoor gezorgd dat jij je aangetrokken voelt tot destructieve relaties.
Tijd voor wat zelfreflectie dus. Dit kan je doen met behulp van een professional, maar ook alleen.
Orden je gedachtes door een dagboek bij te houden, praat met je vrienden en familie, ga in je eentje op vakantie of doe gewoon eens even helemaal niks.
Wees altijd eerlijk tegen jezelf en dan zal je er vanzelf achter komen waarom je bent zoals je bent.
Als je dat besef helemaal hebt, zal je met andere ogen naar je volgende relaties kijken. Je hebt jezelf opnieuw geprogrammeerd en daardoor voorkom je dat je dezelfde fout zal maken.
In plaats van dat je op zoek gaat naar een destructieve relatie, zal je juist alle signalen herkennen en hem vermijden.
Lees bijvoorbeeld ook eens dit artikel, over hoe je kan herkennen of je vriend giftig is.
