Het is niet de verlatingsangst die onze relaties saboteert, het is hoe we ermee omgaan.
Veel mensen groeien op met verlatingsangst.
Sommige mensen worden in hun leven geregeld gekweld door deze angsten.
Ze maken zich druk dat ze afgewezen zullen worden door hun soortgenoten, partners, scholen, bedrijven of hun hele vriendenkring.
Voor veel anderen worden deze angsten niet volledig gerealiseerd totdat ze aan een romantische relatie beginnen.
Het zal eerst op rolletjes lopen en plots worden ze overweldigd door onzekerheid en afgrijzen dat hun partner afstand zal nemen of hen zal negeren of verlaten.
Iedereen ervaart deze angst op hun eigen manier.
De meeste mensen hebben zelf ervaren hoe het is als je angst toeneemt terwijl je denkt dat je afgewezen zal worden.
De angst kan veroorzaakt worden door zoiets als een saaie eerste date of een serieuze partner die afgeleid lijkt te zijn en onbereikbaar is.
In extreme gevallen lijden mensen misschien aan “autofobie”, een overweldigende angst om alleen te zijn of geïsoleerd te worden en deze angst komt voort uit het idee dat ze genegeerd worden of wanneer niemand om ze lijkt te geven, zelfs als ze bij iemand in de buurt zijn.
Ze ervaren misschien ook een fobie als verlatingsangst, wat gekarakteriseerd wordt door een extreme afhankelijkheid van anderen en wat vaak bij mensen voorkomt die gediagnosticeerd zijn met een borderline persoonlijkheidsstoornis.
In hoeverre iemand angst ervaart kan bepalen hoe ze hun leven leiden en hoe ze hun relaties ervaren.
Er zijn echter effectieve manieren om zeker van jezelf te worden en om je verlatingsangst te overwinnen.
Ze kunnen beginnen met erachter te komen waar deze angst vandaan komt. Hoe en waarom ontwikkelt het zich?
Op welke manier heeft het impact op hun huidige leven?
Welke strategieën bestaan er om om te gaan met de angst die ontstaat? Hoe kunnen ze veerkrachtiger worden en minder angst ervaren in relaties?
Waar komt verlatingsangst vandaan?
Mensen kunnen in hun jeugd te maken hebben gehad met verdriet, afwijzing of traumatische ervaringen en deze kunnen ervoor zorgen dat ze zich onzeker voelen en dat ze mensen niet meer vertrouwen.
Dit verlies en deze trauma’s kunnen dramatisch zijn zoals het overlijden van een naaste, verwaarlozing of emotionele en fysieke mishandeling.
Ze kunnen echter ook veel subtieler voorkomen in alledaagse situaties tussen ouders en kinderen.
Om zich zeker te voelen moeten kinderen zich veilig en gezien voelen en moeten ze getroost worden als ze verdrietig zijn.
Er wordt echter ook gesteld dat zelfs de beste ouders slechts 30 procent van hun tijd volledig op hun kinderen richten.
Door hun eerste hechtingsstijl te verkennen kunnen mensen meer te weten komen over hun verlatingsangst en angst om afgewezen te worden.
Begrijpen op welke manier je ouders met je omgingen en of je een veilige hechting had in plaats van een onveilige, kan mensen meer informatie geven over hoe ze op dit moment relaties benaderen.
Veilige hechtingen vormen wanneer verzorgers altijd beschikbaar zijn en letten op wat het kind nodig heeft.
Scheuren in deze eerste relaties kunnen er echter voor zorgen dat kinderen zich onveilig hechten.
Vanaf de kleutertijd leren mensen om zich zo te gedragen dat hun behoeftes worden behartigd door hun ouders of verzorgers.
Een ouder die op het ene moment aanwezig is en gehoor geeft aan de behoeftes van het kind en het andere moment helemaal niet beschikbaar is en het kind afwijst, of het tegenovergesteld daarvan, opdringerig en “emotioneel hongerig” zijn, kan ervoor zorgen dat het kind een onverschillig/angstig hechtingsstijl ontwikkelt.
Kinderen die dit soort hechting ervaren, voelen zich vaak onveilig.
Ze plakken vaak aan de ouder in een poging om toch te krijgen waar ze behoefte aan hebben.
Ze vinden het misschien ook moeilijk om zich getroost te voelen door de ouder.
Ze zijn vaak angstig en onzeker met betrekking tot de ouder, die wispelturig gedrag vertoont door soms beschikbaar en liefdevol te zijn en het kind daarna weer op zo’n manier af te wijzen of zich zo opdringerig op te stellen dat het kind er gefrustreerd van raakt.
Hoe een eerste hechtingsstijl en verlatingsangst impact op ons als volwassene hebben
Hoe iemand vroeger omging met hechting functioneert als een intern prototype voor hoe ze verwachten dat relaties werken.
Een gevolg daarvan is dat mensen de onzekerheid en de verwachtingen uit hun jeugd van hoe anderen zich zullen gedragen misschien meenemen als ze als volwassene aan een relatie beginnen.
Kinderen die in hun kindertijd een ambivalente stijl hebben ervaren, ontwikkelen als volwassene misschien een angstige stijl waardoor ze zich onzeker blijven voelen in hun relaties.
Joyce Catlett, co-auteur van Compassionate Child Rearing, schreef: “Ze voelen zich vaak wanhopig en nemen de rol van ‘jager’ over in de relatie.”
“Ze zijn erg afhankelijk van hun partner om hun eigenwaarde te bevestigen.
Aangezien ze onveilig zijn opgegroeid door de inconsequente beschikbaarheid van hun verzorgers, zijn ze gevoelig voor afwijzing”.
Ze verwachten afgewezen of verlaten te worden en zoeken naar signalen dat hun partner hun interesse verliest.”
Volwassenen die verlatingsangst ervaren worstelen misschien met een angstige hechtingsstijl.
Ze gaan er geregeld vanuit dat ze afgewezen zullen worden en zijn op zoek naar signalen van desinteresse bij hun partner.
Ze worden misschien getriggerd door zelfs subtiele of ingebeelde signalen van afwijzing van hun partner, vanwege de echte afwijzing die ze in hun jeugd hebben ervaren.
Dit kan tot gevolg hebben dat ze bezitterig, dominant, jaloers of aanhankelijk zijn in hun relatie. Ze zoeken vaak naar bevestiging of vertonen wantrouwen.
Catlett schreef dat: “Het is echter zo dat hun excessieve aanhankelijkheid, eisen en bezitterige gedrag vaak averechts werkt en dit juist veroorzaakt waar ze zo bang voor zijn.”
Ze omschrijft dat sommige mensen die verlatingsangst ervaren, zich op een straffende, rancune en boze manier gedragen wanneer hun partner hen niet de aandacht en de bevestiging geeft die ze denken nodig te hebben om zich zeker te voelen.
“Ze geloven vaak dat tenzij ze op een dramatische manier hun angst en woede uiten, de kans klein is dat de ander zal reageren,” schrijft Catlett.
“Sommige mensen met een angstige hechtingsstijl zijn onwillig om hun boze gevoelens te uiten, omdat ze bang zijn hen te verliezen of om afgewezen te worden.”
Dit kan ervoor zorgen dat ze gevoelens gaan onderdrukken die zich zullen opstapelen en die uiteindelijk op een erg emotionele manier tot uiting komen.
Of ze hun sterke emoties onderdrukken of duidelijk maken, deze mensen worden in het heden getriggerd door gebeurtenissen uit hun verleden.
Daarom is het aanpakken van deze emoties de manier om je sterker te voelen en gezondere relaties aan te gaan.
Iemands eerste hechtingsstijl kan ook invloed hebben op het selecteren van zijn of haar partner.
Mensen kiezen vaak partners die passen bij patronen uit hun verleden.
Als ze zich bijvoorbeeld genegeerd voelden als kind, kiezen ze wellicht een partner die egocentrisch of afstandelijk is.
Mensen zijn zich zelden bewust van dit proces, maar ze voelen zich misschien sterker aangetrokken tot iemand die hen doet denken aan iemand uit hun verleden.
Of ze vinden misschien manieren om het emotionele klimaat van hun jeugd na te bootsen.
Mensen die verlatingsangst ervaren, selecteren niet alleen partners die minder beschikbaar zijn, maar ze vervormen het gedrag van hun partner vaak ook, ze denken onterecht dat hun partner hen afwijst.
Tot slot lokken ze soms de ander zo erg uit de tent dat het hun partner beïnvloedt om zich terug te trekken en meer afstand te bewaren.
Deze patronen snappen, die Drs. Robert en Lisa Firestone ‘selectie, vervorming en uitlokking’ noemen, kan mensen die last hebben van verlatingsangst helpen om betere keuzes te maken en op die manier zekerder te worden.
Hoe kunnen we verlatingsangst overwinnen en onze hechtingsstijl veranderen?
Gelukkig staat je hechtingsstijl niet vast. We kunnen als volwassene op meerdere manieren veilige hechting ontwikkelen.
Problemen in relaties kunnen vaak opgelost worden.
Dit houdt niet in dat je huidige partner de leegtes hoort op te vullen of alle wonden uit je jeugd moet genezen, maar dat het ervaren van een veilige hechting iemand een nieuw sjabloon kan geven voor relaties en hoe mensen zich in relaties gedragen.
Als iemand in staat is om een relatie met iemand te ontwikkelen die zich in het verleden altijd op een veilige manier heeft kunnen hechten, kan de ander leren dat hij of zij niet wanhopig aan zijn of haar partner hoeft te plakken om er zeker van te zijn dat zijn of haar behoeftes behartigd zullen worden.
Een andere manier om zekerder van jezelf te worden is door therapie te zoeken.
Een veilige relatie met een psycholoog ontwikkelen kan helpen om je op een veilige wijze te leren hechten.
Onderzoek naar hechting heeft ook aangetoond dat niet alleen de gebeurtenissen in je jeugd invloed heeft op je latere relaties; het is ook van belang hoeveel begrip je voor je eigen pijn hebt en hoe je de pijn voelt van wat er met je gebeurd is.
Mensen zijn geen hulpeloze slachtoffers van hun verleden, maar we moeten wel ons verleden onder ogen zien om een betere toekomst te maken.
Een van de meest effectieve manieren om een veilige hechting te ontwikkelen is door je eigen verhaal te begrijpen.
Dr. Daniel Siegel bespreekt het belang van het creëren van een samenhangend verhaal om mensen te helpen om zich zekerder over zichzelf te voelen en sterker te worden.
Wanneer mensen hun verhaal ontleden en verspreiden, leren ze hun patronen en triggers kennen en zullen ze niet instinctief reageren in een relatie – of het nu gaat om de relatie met een romantische partner of hun kinderen.
Als mensen hun verleden begrijpen, is de kans kleiner dat ze zo’n intense verlatingsangst ervaren.
Zelfs als ze wel angst voelen, kunnen ze zichzelf beter kalmeren.
Ze kunnen de oorsprong van hun angst identificeren en ze kunnen rationeler en gepaster reageren op de realiteit van hun huidige leven.
Ze kunnen hun relaties naar het volgende niveau tillen en sterker maken in plaats van te reageren uit angst en onzekerheid en zodoende de afstand creëren die hen zo bang maakt.
Strategieën om tot rust te komen als je last hebt van verlatingsangst
Iedereen is bang om verlaten te worden.
De meeste mensen worstelen met fundamentele gevoelens dat we ongeliefd zijn of dat we niet geaccepteerd worden zoals we zijn.
We hebben allemaal een ‘kritische innerlijke stem’, een negatieve interne dialoog die ons chronisch bekritiseerd of ons slecht advies geeft.
Deze ‘stem’ houdt vaak onze verlatingsangst in stand: “Hij zal je verlaten,” waarschuwt de stem.
“Ze gaat waarschijnlijk vreemd,” roept de stem.
Aangezien we allemaal ‘stemmen’ hebben en alarmbellen die afgaan wanneer we ons getriggerd voelen, is het handig om trucs en strategieën te hebben om onszelf te kalmeren wanneer onze angsten naar boven komen.
Onderstaande trucs zijn een handig hulpmiddel om mensen te helpen om om te gaan met angstigheid.
Het bestaat uit een lijst met oefeningen en gebruiken die voordelig zijn voor algemeen gebruik als iemand zich opgefokt voelt.
Nog een algemeen gebruik is zelfcompassie. Wetenschapper Dr. Kristin Neff heeft onderzoek verricht en ontelbare voordelen van zelfcompassie onthuld.
Je zelfcompassie vergroten is voordelig voor het ontwikkelen van zelfvertrouwen, want zelfcompassie focust zich niet zoveel op kritiek en evaluatie.
In plaats daarvan bevat het drie belangrijke elementen:
1.Aardig voor jezelf zijn:
Dit refereert naar het idee dat mensen vriendelijk voor henzelf zouden moeten zijn, in plaats van kritisch.
Dit klinkt theoretisch gezien nogal eenvoudig, maar het is in de praktijk veel moeilijker.
Hoe meer mensen een warme en accepterende houding tegenover zichzelf en hun problemen aannemen, hoe sterker ze zich zullen voelen als ze tegen moeilijke omstandigheden aanlopen.
We kunnen allemaal een betere vriend voor onszelf zijn, zelfs als een ander ervoor zorgt dat we ons gekwetst of verlaten voelen.
2. Mindfulness:
Mindfulness is handig omdat het mensen helpt om zich niet zo heftig met hun gedachtes en gevoelens te identificeren dat ze er in doorslaan.
Wanneer mensen last hebben van zoiets als verlatingsangst, denken ze vaak heel gemeen over zichzelf en dat houdt deze angst in stand.
Stel je voor als je deze gedachtes en gevoelens kon erkennen zonder dat ze je zouden overmeesteren.
Zou je liever voor jezelf kunnen zijn en deze gedachtes kunnen laten passeren als wolken in de lucht (in plaats van dat ze je meesleuren) zonder dat je vergeet wie je bent en wat de werkelijkheid is?
3. Common humanity:
Hoe meer we allemaal kunnen accepteren dat we mens zijn en dat we net als alle andere mensen tegen problemen zullen aanlopen, hoe meer zelfcompassie en kracht we kunnen ontwikkelen.
Als individuen zich consequent kunnen herinneren dat ze niet alleen zijn en dat ze het waard zijn, kunnen ze voorkomen dat ze de wrede en incorrecte boodschappen geloven dat iemand ze zal verlaten of dat ze niet gewild zijn.
Over verlatingsangst heen komen
Verlatingsangst kan levensecht voelen en erg pijnlijk zijn, maar als mensen aan zelfcompassie doen, is de kans groot dat ze de momenten waarop ze getriggerd worden kunnen overwinnen.
Hoe meer deze mensen hun gevoelens kunnen herleiden uit het verleden, hoe beter ze deze ervaringen van het heden kunnen scheiden.
Je moet moedig zijn om te durven zien wat je in het verleden gekwetst heeft en om de eeuwenoude gevoelens van verlating die je als kind misschien hebt ervaren toen je geen controle over de situatie had.
Als mensen echter in staat zijn om deze gevoelens onder ogen te zien, kunnen ze zichzelf eigenlijk gewoon bevrijden van veel van de ketens die iemand ze in het verleden heeft omgedaan.
Ze kunnen andere volwassenen worden die nieuwe verhalen en nieuwe relaties creëren waarin ze zich secuur, gezien en getroost voelen en daarom veilig en zeker.
