Vertrouwen is een veelbesproken concept in relaties. Op het moment dat iemand ons kwetst, kan het zijn dat ons vertrouwen daardoor is beschadigd. Maar is het mogelijk om vertrouwen te herstellen, en zo ja, wat is daarvoor nodig? Wat is vertrouwen eigenlijk en waarom is het zo belangrijk? Waardoor kan vertrouwen beschadigd worden en hoe bouw je gezonde relaties op? Je leest het allemaal in dit artikel.
Wat is vertrouwen?
Als jij een ander vertrouwen wil geven, dan moet je doen wat je zegt, maar andersom ook zeggen wat je doet. Bovendien gaat vertrouwen over de wil om afhankelijk te zijn van de acties van een ander. Of je vertrouwt iemand, of je vertrouwt die persoon niet. Want iets er tussenin bestaat nu eenmaal niet.
Vertrouwen gaat om het nakomen van afspraken, maar daarbij horen wel bepaalde verwachtingen. Zo dien je met elkaar af te spreken wat je van elkaar verwacht, om ervoor te zorgen dat beide partijen ook daadwerkelijk aan die verwachtingen kunnen voldoen. Dit geldt voor ons persoonlijke leven, maar ook op de werkvloer. Je dient open en eerlijk te blijven en ook ‘nee’ durven zeggen als je denkt niet aan bepaalde verwachtingen te kunnen voldoen.
Dit voorkomt dat je iemands vertrouwen beschadigd. Of andersom, dat iemand jouw vertrouwen beschadigd. Je vriendin zal je meer vertrouwen als je eerlijk zegt dat je niet langs kunt komen, dan wanneer je meerdere keren op het laatst afbelt. Op je werk geldt hetzelfde: je kunt beter meteen melden dat een deadline niet haalbaar is, dan het toch proberen en je baas uiteindelijk teleurstellen omdat je de deadline niet hebt gehaald.
Vertrouwen in jezelf
Vertrouwen gaat niet alleen om het vertrouwen van een ander, maar ook om vertrouwen in jezelf. Als je vertrouwen hebt in jezelf, sta je sterker in je schoenen en ben je veel zelfverzekerder. En met een gezonde portie zelfvertrouwen kun je beter met stressvolle situaties omgaan. Hierbij helpt het om optimistisch te zijn en positieve gedachten toe te laten. Ook dien je afspraken met jezelf te maken die haalbaar zijn en niet altijd teveel van jezelf te verwachten.
Bovendien moet je ook tegen jezelf ‘nee’ durven zeggen. Kijk eens naar die to-do lijst: is deze realistisch, of leg je de lat toch een beetje te hoog? Als de lijst onhaalbaar is, pas de afspraken met jezelf dan aan. Ga liever voor kleine, maar haalbare doelen. Dit zal teleurstellingen voorkomen en tegelijkertijd je zelfvertrouwen verhogen. Je mag jezelf best uitdagen, maar blijf lief voor jezelf.
We worden soms zo tegengehouden door onze angsten. We zijn bang voor wat er mis kan gaan, bang voor het onbekende. Maar besef dat iedere keer dat je je angsten overwint, zal je vertrouwen groeien. Het ontwikkelen van je zelfvertrouwen zal echter niet vanzelf gaan. Als je wat extra tips wil om je zelfvertrouwen een boost te geven, dan kan dit artikel (link naar artikel ‘zelfvertrouwen verhogen’) je vast op weg helpen.
Waarom is vertrouwen zo belangrijk?
Vertrouwen is dus niet iets wat er zomaar ‘is’. Maar het dient de basis te vormen van iedere soort relatie. Als er geen vertrouwen is tussen mensen, dan zal er altijd een bepaalde afstand bestaan. Vooral in liefdesrelaties kan dat een groot probleem vormen.
Behalve in persoonlijke relaties, is vertrouwen dus net zo belangrijk in werkgerelateerde relaties. Zo dient een bedrijf zijn leverancier te vertrouwen dat de geleverde producten altijd van goede kwaliteit zijn. Dat betekent dat het bedrijf op niet meer iedere levering zal controleren bij ontvangst. Dat scheelt niet alleen tijd, maar ook kosten. Dit vertrouwen is iets wat zich met de tijd ontwikkeld.
Risico’s
Maar vertrouwen kan natuurlijk ook risico’s met zich meebrengen. Een voorbeeld is de bank die jou van een hypotheek voorziet en jou vertrouwt dat je het geleende bedrag ook daadwerkelijk terugbetaalt. Om meer zekerheid te hebben, zal de bank je wel om een onderpand vragen.
Een ander voorbeeld is wanneer je je vriendin in vertrouwen hebt genomen door haar een geheim te vertellen, en ze het vervolgens aan een ander doorvertelt. Dit risico zul je een volgende keer niet meer nemen. Het is ook niet gek dat in dit geval je vertrouwen beschadigd is.
Cultureel bepaald
Vertrouwen is daarnaast cultureel bepaald. Het voorbeeld hierboven van het bedrijf dat zijn leveringen niet meer controleert, doet dit omdat ze er dus op vertrouwen dat de producten naar wens zijn. In Nederland komt dit vertrouwen voort uit kennis en capaciteiten. De leverancier heeft namelijk keer op keer bewezen dat het kwalitatieve producten levert. In andere landen is het vertrouwen juist gebaseerd op de relatie die het bedrijf heeft met de leverancier. Hoe je vertrouwen opbouwt, hangt dus ook helemaal af van de cultuur waar je mee te maken hebt.
Wat is de functie van vertrouwen?
Vertrouwen moet je allereerst hebben in jezelf, zodat je zelfverzekerd in het leven kunt staan en daardoor gelukkiger bent. Maar het hebben van vertrouwen is ook essentieel voor het ontwikkelen van een sterke maatschappij. Mensen zijn sociale wezens, en zinvolle contacten zijn voor ieder van ons van groot belang. Iedere persoon kan daarin een andere behoefte hebben, maar het werkt bij iedereen ongeveer hetzelfde. We willen allemaal het gevoel hebben ergens bij te horen en een bepaalde verbinding met anderen ervaren. Een gezonde dosis vertrouwen is essentieel in iedere relatie.
Om goed in je vel te zitten, moet je gezonde contacten hebben. Je wil een bijdrage kunnen leveren aan het leven van anderen en aan de maatschappij. Ook je nuttig voelen kan je nooit in je eentje.
In de maatschappij van nu lijkt het misschien alsof we alles in ons eentje wel kunnen fixen. Echter, is een solitair leven slechts een kwestie van ‘overleven’. Als je sociale contacten uit de weg gaat, kun je jezelf nooit optimaal ontwikkelen.
Andere mensen hebben een belangrijke functie in ons leven. Alleen als je echte verbindingen kunt aangaan, kun je de liefde delen die je in je hebt. En dat zal leiden tot een gevoel van geluk en vertrouwen in jezelf. Dat betekent dus dat als je zelf goed wil kunnen functioneren, je anderen nodig hebt. Je zelfvertrouwen wordt beïnvloed door de bijdrage die je levert in de relaties die je aangaat met andere mensen.
Vertrouwen beschadigd
Soms wordt je vertrouwen beschadigd. Helaas kan dat ook gebeuren. Je voelt je er misschien stom door, of naïef, en wil eenzelfde soort situatie in de toekomst voorkomen. Omdat vertrouwen een kwestie is van alles of niets, is het ook vaak moeilijk om vertrouwen dat beschadigd is weer te herstellen. We trekken ons terug, omdat we niet opnieuw ons vertrouwen beschadigd willen hebben.
Misschien heb je zelf iemands vertrouwen beschaamd en wil je er alles aan doen om het vertrouwen van die persoon weer terug te winnen. Dat zal een uitdaging zijn, maar een mooi begin is toegeven dat je fout zat en je excuses aanbieden. Geef de ander ruimte om boos en teleurgesteld te zijn. Vervolgens is het een kwestie om de ander te laten zien dat je wel degelijk iemand bent die te vertrouwen is. Dit zal tijd echter kosten.
Oorzaken van beschadigd vertrouwen
Vertrouwen hebben in anderen is niet vanzelfsprekend. Een voorbeeld: jij en je beste vrienden hebben al jarenlang een hechte band. Jullie doen het liefst alles samen. Maar op een gegeven moment krijgt je vriendin een partner en ineens heeft die partner een grote plek ingenomen in het leven van je beste vriendin. Ze heeft nog maar weinig tijd voor jou. Het is dan normaal dat het gedrag van je vriendin steeds meer weerstand bij je opwekt. Je beseft dat, als er niet iets verandert, jullie vriendschap nooit meer zal zijn als voorheen. Daarom besluit je nog een poging te doen om met je vriendin over de situatie te praten, maar helaas toont ze weinig interesse.
Je vertrouwen is geschaad. De verwachtingen die jij had van jullie vriendschap komen helemaal niet meer overeen met de verwachtingen van je vriendin. Je vertrouwen is beschadigd.
Dit is slechts een voorbeeld, maar er kunnen zoveel redenen zijn dat iemands vertrouwen wordt beschadigd. Soms kan het vertrouwen herstellen, door een duidelijk en eerlijk gesprek te hebben. Maar in andere gevallen kan het beschadigde vertrouwen het einde betekenen van een relatie.
Hechting en vertrouwen
Vertrouwen is subjectief, omdat iedereen het op zijn/haar eigen manier beleeft. Er zijn mensen die het relatief makkelijk vinden om een ander te vertrouwen, terwijl anderen veel wantrouwen moeten overwinnen om zich op zijn/haar gemak te voelen in een relatie.
De verschillen die mensen in vertrouwen laten zien, hebben vaak te maken met de hechting die ze als kind hebben geleerd.
Een baby die altijd veel liefde heeft gekregen van zijn/haar ouders, zal een goede basis van vertrouwen meekrijgen. Omdat zijn/haar ouders er voor hem/haar waren, is het kind veilig gehecht. Het kind werd getroost wanneer het zich verdrietig voelde of bang was, en het kreeg ook alle nodige liefde.
Echter, wanneer de vroege hechting tussen ouders en kind niet helemaal goed verloopt, kan dat grote gevolgen hebben voor de vertrouwensrelaties waar het kind in de toekomst mee te maken krijgt. Het kind heeft namelijk van kleins af aan geleerd dat vertrouwen niet vanzelfsprekend is.
Er kunnen veel diverse redenen zijn dat iemand minder goed gehecht is. Stel dat de ouders vlak voordat hun kind werd geboren te maken kregen met het verlies van een dierbare, dan kan dat grote gevolgen hebben voor de relatie die ze met hun kind opbouwen.
Mensen die zelf nooit hebben geleerd hoe ze liefde kunnen geven, zullen problemen ervaren wanneer ze zelf kinderen krijgen. Mensen die wel gezond gehecht zijn, zullen minder moeite hebben met het aangaan van een vertrouwensband.
Bij kinderen die weinig liefde hebben ontvangen, is al vroeg in hun leven hun vertrouwen beschadigd.
Vertrouwen beschadigd: de gevolgen
Is je vertrouwen beschadigd? Dan zul je je gekwetst voelen of verraden. Het gevolg is dat we steeds meer gaan twijfelen aan andere mensen. Zal een ander daadwerkelijk doen wat hij/zij belooft te gaan doen? Je gaat jezelf beschermen tegen teleurstellingen. Bij sommige mensen kan dit zover gaan, dat ze partners kiezen waarvan ze eigenlijk heel goed weten dat ze hen vroeg of laat zullen teleurstellen.
Er zijn ook mensen die ervoor kiezen anderen op afstand te houden, en dus niemand meer dichtbij laten. Ze willen dat onveilige gevoel uit de weg gaan. Maar door zo met vertrouwen om te gaan, mis je ook een heleboel mooie dingen. Als iemand je vertrouwen heeft beschadigd en er alles aan doet om dat vertrouwen terug te winnen, dan moet je die persoon ook de kans geven om vergeven te worden. Natuurlijk mag je de pijn voelen en zal die pijn ook niet zomaar verdwijnen. Maar belangrijk is wel de toekomst ruimte te geven.
Zoals al eerder genoemd, hebben sommige mensen de pech dat hun vertrouwen al vroeg in het leven is beschadigd. Ze hebben niet kunnen rekenen op de steun en liefde van hun ouders, wat ertoe kan leiden dat ze anderen ook niet snel zullen vertrouwen. En dit heeft grote gevolgen voor de relaties die men aangaat in de volwassenheid. Daarnaast lopen deze mensen meer risico op het ontwikkelen van een depressie of angststoornis.
Beschadigd vertrouwen herstellen
Als je vertrouwen om wat voor reden dan ook is beschadigd, is het belangrijk om te begrijpen hoe je het vertrouwen weer kunt herstellen. Herstel van een beschadigde relatie is in veel gevallen gelukkig mogelijk.
Om weer samen verder te kunnen gaan, zijn er een aantal voorwaarden waaraan moet worden voldaan. Hierbij maakt het niet uit of jouw vertrouwen beschadigd is, of dat een ander zijn/haar vertrouwen in jou is verloren. De voorwaarden blijven gelijk.
Onderstaande zaken kunnen je hierbij helpen:
- Wees zelf een betrouwbaar persoon. Dit betekent: eerlijk zijn naar jezelf én naar de ander. Alleen als je hieraan kunt voldoen, zal je weer het vertrouwen van de ander terug kunnen winnen.
- Sta open voor vragen. Als jij degene bent die het vertrouwen beschadigd heeft van een ander, dan is het belangrijk dat je hem/haar vragen laat stellen. Je moet de moed hebben om de vragen eerlijk te beantwoorden. Als dat je lukt, heeft de ander weer redenen om jou te kunnen vertrouwen.
- Zeg ‘sorry’ als jij fout bent geweest. Laat blijken dat je je bewust bent van je fouten. Dit kan de situatie helpen verbeteren.
- Gun jezelf en de ander ruimte. Het kan soms een tijdje duren voordat iemand de pijn achter zich kan laten. Je moet kunnen accepteren dat de ander tijd nodig heeft om het geschade vertrouwen te verwerken.
- Geef een ander de ruimte om uitleg te geven. Probeer echt aandacht te hebben voor het verhaal van de ander, en niet alleen maar bezig te zijn met je eigen pijn.
Het opbouwen van gezonde relaties
We zijn allemaal mensen, en mensen maken nu eenmaal fouten. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je een beschadigde relatie kunt herstellen. Maar nog belangrijker is het aangaan van gezonde relaties. Inclusief vriendschappen en liefdesrelaties die wel tegen een stootje kunnen!
Hieronder een aantal tips die je kunnen helpen om duurzame en stevige relaties op te bouwen:
Heb respect en waardeer elkaar
Wederzijds vertrouwen kan alleen ontstaan als je elkaar kunt waarderen en respecteren om wie jullie zijn. Daarbij moet je meningsverschillen voor lief kunnen nemen. Want het gaat er helemaal niet om dat jullie het overal over eens zijn. Belangrijker is dat jullie een goed gesprek kunnen voeren.
Mensen zijn soms bang om gekwetst te worden, waardoor ze een goed gesprek over bepaalde onderwerpen liever vermijden. Echter, als het je lukt om open gesprekken te voeren zonder te oordelen, zul je elkaar uiteindelijk beter begrijpen. Het met elkaar eens worden is hierbij nogmaals niet het doel.
Durf je mening te geven
Als jij andere gedachten hebt over iets dan je partner, dan is het belangrijk om daar open over te zijn. Er zijn mensen die soms liever hun mond houden om hun partner te ‘pleasen’. Maar dat zal uiteindelijk alleen maar leiden tot meer wrijving. Als jij je mening durft te geven, blijf je dichtbij jezelf. Dit maakt je puur, en kan er zelfs toe leiden dat je partner je nog meer vertrouwt.
Heb respect voor de privacy van je partner
Misschien heb je het zelf wel eens meegemaakt of erover gehoord: mensen die de berichtjes van hun partner lezen op zoek naar bewijs voor hun wantrouwen. Dit gedrag wordt over het algemeen niet geadviseerd. Ieder van ons heeft behoefte aan privacy, of je je nu in een relatie bevindt of niet. Als er inbreuk op je privacy wordt gedaan, dan zal dat je vertrouwen nog verder beschadigen. Het is daarom belangrijk om jezelf en je partner de ruimte te geven om ook met anderen te interacteren, op een gezonde manier natuurlijk. Het is niet leuk om daarin beperkt te worden, toch? Voorkomen beschadigd vertrouwen door elkaars privacy te respecteren.
Grenzen aangeven
Zorg ervoor dat je genoeg zelfvertrouwen hebt en stevig in je schoenen staat. Als jij wil dat een ander je kan vertrouwen, dan moet hij/zij geloven dat jij een gezonde portie zelfvertrouwen hebt. En dat laat je zien door grenzen te bepalen en deze ook aan te geven. De boodschap die je hiermee uit, is dat je zelfrespect hebt en jezelf waardeert. Je hebt er geen moeite mee om voor jezelf op te komen. Mensen zullen ervaren dat je niet alleen goed bent voor jezelf, maar ook voor anderen. En dat is natuurlijk een mooie plek om te beginnen, als het gaat om vertrouwen.
Steun elkaar
In goede relaties is het essentieel dat je elkaar kunt steunen in moeilijke tijden. Laat zien dat je je graag inzet om de ander te helpen. Ook als het jou verder niets zal opleveren. Een gezonde relatie laat een balans zien tussen geven en nemen. Als jij er voor iemand bent in lastige tijden, zal de kans toenemen dat je diezelfde steun ontvangt als jij het een keer nodig hebt. Deze wederkerigheid zal het vertrouwen in elkaar alleen maar vergroten.
Begin bij jezelf
Vertrouwen in een ander begint met vertrouwen in jezelf. Het is dus belangrijk om aan beide soorten vertrouwen te werken.
Vertrouwen beschadigd: Conclusie
Zoals je hebt kunnen lezen, is vertrouwen belangrijk om gezonde relaties op te kunnen bouwen. Het heeft een essentiële functie in onze maatschappij. Helaas kan door verschillende omstandigheden ons vertrouwen worden beschadigd, en dat is soms heel lastig.
De gevolgen kunnen een grote impact hebben op ons leven. Gelukkig kan beschadigd vertrouwen in veel situaties worden hersteld, maar daarbij moet er wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Helaas is soms de band die je met iemand deelde zo erg beschadigd, dat je met veel pijn de relatie achter je moet laten.
Verder hebben we je in dit artikel een aantal handige tips gegeven voor het opbouwen van gezonde relaties die wel tegen een stootje kunnen. We hopen dat je nu beter begrijpt wat je kunt doen als je vertrouwen is geschaad en welke dingen je kunt ondernemen om fijne relaties met andere mensen aan te gaan.