Je zelfvertrouwen vergroten; hoe doe je dat? Sommige mensen veel zelfvertrouwen, terwijl anderen juist erg onzeker zijn. Mensen die zelfvertrouwen hebben stralen een zekere kracht uit. Ze accepteren zichzelf zoals ze zijn en zijn tevreden over hun kwaliteiten. Mensen die juist onzeker zijn, hebben een lage zelfwaarde en voelen zich soms niet geliefd. Gelukkig is zelfvertrouwen iets wat je kunt aanleren. Als het je lukt om een gezonde dosis zelfvertrouwen te ontwikkelen, zal dat je leven een stuk aangenamer maken.
Wat betekent zelfvertrouwen nu eigenlijk, en hoe komt het dat sommige mensen weinig zelfvertrouwen hebben? En, nog belangrijker: hoe kun je jouw zelfvertrouwen vergroten?
Wat is zelfvertrouwen?
Zelfvertrouwen heeft te maken met vaardigheid en waardigheid. Met zelfvertrouwen wordt ten eerste bedoeld dat jij op een realistische manier naar je eigen vaardigheden kunt kijken. Dus dat je met vertrouwen problemen of taken kunt oplossen. Als jij bepaalde vaardigheden steeds weer opnieuw oefent, zal dat ook je zelfvertrouwen een boost geven. Dat komt omdat je dan weet dat je ergens goed in bent en daar verder geen twijfels over hebt.
Als iemand minder competent is dan gedacht, dan is er sprake van zelfoverschatting. Andersom betekent dat de persoon zichzelf juist onderschat.
Ten tweede betekent zelfvertrouwen ook jezelf waarderen: jezelf respecteren en accepteren zoals je bent, met je goede en minder goede kanten. Je vindt jezelf waardevol, zonder dat daar een vaardigheid of bepaalde prestatie aan verbonden is.
Een gezonde portie zelfvertrouwen is overigens niet hetzelfde als arrogantie of egoïsme. Altijd maar denken dat je gelijk hebt of andermans meningen onbelangrijk vinden, zijn zeker geen tekens van zelfvertrouwen.
Kenmerken van mensen die wel en niet zelfverzekerd zijn
Wil jij je zelfvertrouwen vergroten? Dan is het goed om eerst te begrijpen wat de eigenschappen zijn van iemand die een gezonde dosis zelfvertrouwen heeft en iemand die onzeker is.
Mensen met een hoog zelfvertrouwen
- Zijn openhartig en ruimdenkend
- Zijn bereid om risico’s te nemen
- Kunnen om zichzelf lachen
- Zijn altijd aan het leren
- Geven hun fouten toe
- Zijn blij voor anderen
- Accepteren verantwoordelijkheid
- Zijn besluitvaardig
- Zijn optimistisch
Onzekere mensen
- Zijn jaloers op anderen
- Oordelen
- Zijn besluiteloos
- Zijn bang voor verandering
- Geven anderen de schuld
- Zijn bekrompen
- Hebben een pessimistische kijk op het leven
Gelukkig zijn er manieren om te werken aan zelfvertrouwen. Er is dus hoop voor mensen die onzeker zijn.
Hoe beïnvloedt een laag zelfbeeld ons?
Mensen met een laag gevoel van eigenwaarde zullen sociale situaties vermijden, het eng vinden om nieuwe dingen uit te proberen en vooral ook uitdagingen uit de weg gaan.
Op de korte termijn kan dit je natuurlijk een gevoel van veiligheid geven. Echter, op de lange termijn, kan dit averechts werken omdat het je twijfels en angsten juist versterkt.
Leven met een laag gevoel van eigenwaarde kan je geestelijke gezondheid schaden en leiden tot problemen zoals depressie en angst. Daarnaast zijn mensen met een laag zelfvertrouwen geneigd om slechte gewoonten ontwikkelen, zoals roken en te veel drinken. Je zelfvertrouwen vergroten kan je leven een stuk aangenamer maken. Werken aan je zelfvertrouwen vergt misschien wat tijd, maar de positieve gevolgen ervan zijn het dubbel en dwars waard.
Waarom is zelfvertrouwen zo belangrijk?
Het komt vaak voor dat mensen kampen met een gebrek aan zelfvertrouwen en te hoge verwachtingen hebben van zichzelf.
Zelfverzekerd zijn voelt gewoon prettig. Meer zelfvertrouwen krijgen kan daarnaast veel voordelen opleveren.
Hieronder een aantal positieve effecten van een gezonde hoeveelheid zelfvertrouwen:
- Betere prestaties: In plaats van energie te verspillen door je constant zorgen te maken dat je niet goed genoeg bent, kun je je tijd beter besteden aan je inspanningen. Wie zich zelfverzekerd voelt, zal uiteindelijk beter presteren.
- Gezondere relaties: Werken aan zelfvertrouwen kan helpen anderen beter te begrijpen. Het geeft je daarnaast de moed om afstand te nemen van relaties die niet goed voor je zijn.
- Openstaan voor nieuwe dingen: Als je in jezelf gelooft, ben je meer bereid om nieuwe dingen te proberen. Bijvoorbeeld solliciteren voor een hogere functie, of je inschrijven voor een cursus.
- Veerkracht: Met genoeg zelfvertrouwen ben je in staat om met uitdagingen en tegenslagen om te gaan.
Hoe ontstaat een laag zelfbeeld?
Kinderjaren
Zelfvertrouwen en iemands unieke persoonlijkheid worden tijdens de kinderjaren ontwikkeld. Maar er zijn ook mensen die van nature een hoger zelfvertrouwen hebben dan anderen. Als je ouders en leeftijdsgenoten jouw genoeg liefde en aandacht geven, zul je eerder een positief zelfbeeld ontwikkelen.
Iemand die beschermd is opgevoed, weinig vrienden had op school of altijd veel werd bekritiseerd, zal aan zichzelf gaan twijfelen. Dit heeft een negatieve invloed op het zelfvertrouwen.
Echter is opvoeden niet altijd een gemakkelijke klus. De meeste ouders doen zo goed mogelijk hun best, en zelfs dan kan wel eens gaan. In deze tijd worden kinderen soms te beschermd opgevoed, wat de groei zal belemmeren en er later voor zal zorgen dat dit soort kinderen niet gemakkelijk een eigen mening kunnen vormen. Daarnaast kunnen ze moeite hebben met zelfstandig dingen aanpakken, omdat ze twijfelen over hun vaardigheden. Dit kan problemen opleveren. Ze zullen minder kans hebben op het behalen van success, waardoor hun zelfvertrouwen nog verder afneemt. Dit zorgt vervolgens voor een negatieve spiraal.
Vroeger gepest
Helaas komt het veel voor: pestgedrag. Gepest worden heeft een negatieve uitwerking op het zelfvertrouwen en iemands eigenwaarde.
Als iemand gepest wordt, zal diegene moeite hebben met het leggen van nieuwe contacten. Ze zijn hun zelfvertrouwen kwijt geraakt, en ze vertrouwen ook hun omgeving niet meer. Pesten kan veel (fysieke en emotionele) problemen veroorzaken en kan in erge gevallen zelfs leiden tot zelfmoordpogingen.
Echtscheiding ouders
Om je gezond te kunnen ontwikkelen, moet je zelfvertrouwen opbouwen. Als ouders veel problemen ondervinden of gaan scheiden, kan dat een flinke impact hebben op het zelfvertrouwen van kinderen. De ouders zullen soms vergeten aandacht te besteden aan de emoties van hun kinderen. Kinderen kunnen zich daardoor angstig gaan voelen, maar ook kwaad of onbegrepen. De gevolgen die een echtscheiding met zich mee zich meebrengt, bijvoorbeeld minder contact met een van de ouders, kunnen het zelfvertrouwen van kinderen schaden.
Basisbehoeften en zelfvertrouwen
Er zijn vijf basisbehoeften die ons gedrag bepalen en die we allemaal nodig hebben. Hieronder lees je welke dat zijn:
- Liefde
- Veiligheid
- Ontwikkeling en groei
- Erkenning en waardering
- Fysieke behoefte
Als jij een of meer van deze basisbehoeften in je ontwikkeling hebt gemist, kan dat schadelijk zijn voor je zelfvertrouwen. Iemand die juist wel toegang heeft tot alle basisbehoeften, en wie geleerd heeft om onafhankelijk te zijn, kan daar de rest van zijn/haar leven baat bij hebben.
Hinderlijke gedachten
De tijd waarin we leven helpt ook niet bepaald mee aan een gezonde dosis zelfvertrouwen. Denk aan social media; alles lijkt altijd mooier of beter, en er worden steeds hogere eisen gesteld. Dit leidt tot hinderlijke gedachten, waar vooral jongeren gevoelig voor zijn. Voorbeelden van hinderlijke gedachten zijn: ‘ik ben lelijk’, ‘ik kan het niet’, en ‘ik ben dom’.
Maar hoe krijg je meer zelfvertrouwen? Wil jij je zelfvertrouwen vergroten? Lees dan gauw verder!
Hoe kan ik mijn zelfvertrouwen vergroten?
Om te werken aan zelfvertrouwen, is het ten eerste belangrijk om jezelf te kennen en te begrijpen wat zelfvertrouwen betekent. Zoals we nu weten, heeft je zelfvertrouwen te maken met het op een realistische manier inschatten van je eigen vaardigheden. Deze inschatting wordt gemaakt op basis van eerdere positieven ervaringen. Daarnaast heeft zelfvertrouwen te maken met je zelfwaardering.
‘Wat vind ik van mezelf?’ ‘Mag ik er zijn?’ Antwoorden op deze vragen krijg je tijdens je jeugdjaren. Je ouders, en later de mensen met wie je omgaat, spelen een cruciale rol bij het ontstaan van je zelfbeeld. Je zult een positief zelfbeeld ontwikkelen als je liefde krijgt en met respect wordt behandeld. Krijg jij juist veel negatieve kritiek, dan zul je geneigd zijn om een negatief zelfbeeld te ontwikkelen.
Als belangrijke personen in jouw leven je altijd het gevoel gaven dat het beter kon, kan dat leiden tot twee uitkomsten. Ofwel geloof je dat je beter je best moet doen om je ouders trots te maken, ofwel denk je dat je het inderdaad niet kunt en trek je je terug.
Het komt vaak voor dat mensen met weinig zelfvertrouwen geloven dat ze aan bepaalde eisen moeten voldoen om waardevol te kunnen zijn. Zulke mensen vinden zichzelf bijvoorbeeld alleen waardevol als ze aardig worden gevonden. Of zijn alleen tevreden met zichzelf als ze hard werken. Op het moment dat er iets misgaat, dan heeft dat altijd een negatieve invloed op hun zelfwaardering. In plaats daarvan moet je jezelf kunnen accepteren zoals je bent, inclusief jouw sterke en zwakke eigenschappen.
Maar hoe kun je nu stap voor stap je zelfvertrouwen vergroten? Nou, zo!
Zelfvertrouwen vergroten
Weet dat het heel normaal is om je af en toe onzeker te voelen. Bij sommige taken heb je waarschijnlijk meer zelfvertrouwen dan bij andere opdrachten. En de ene dag voel je je sterker en zelfverzekerder dan de andere.
Maar als je je constant onzeker voelt en een laag zelfbeeld hebt ontwikkeld, kan dat leiden tot verschillende (gezondheids)problemen.
Een gebrek aan zelfvertrouwen fix je overigens niet zomaar. Gedrag en gedachten kunnen veranderen door oefening, maar je zult er flink mee aan de slag moeten. Wees niet bang om fouten te maken, niemand is perfect.
Wil jij je zelfverzekerder voelen en je zelfvertrouwen vergroten? Probeer dan eens de onderstaande tips.
1. Bewustwording van negatieve gedachten
Hoe jij denkt over een bepaalde situatie, zal bepalen hoe je je voelt. Leer je gedachten te herkennen om ze vervolgens te kunnen veranderen. Probeer vanaf nu elke dag een situatie te bedenken waarin je weinig zelfvertrouwen had, en stel jezelf de volgende vragen:
- Gebeurtenis: Wat gebeurde er op dat moment?
- Gedrag: Hoe gedroeg je je?
- Gevoel: Wat voor emotie wekte de situatie bij je op?
- Gedachte: Wat voor gedachten kreeg je?
Cognitieve therapie
Bij cognitieve therapie wordt er gewerkt aan het veranderen van negatieve gedachten. Belangrijk daarbij is bewustwording van deze gedachten. Op wat voor momenten heb jij een negatief zelfbeeld en hoe reageer je daarop?
Vervolgens dien je nieuwe doelen te stellen, waarbij je rekening houdt met je eigen grenzen. Ten slotte zal je je gedrag moeten aanpassen. Alleen begrijpen dat je negatieve gedachten hebt, is niet genoeg. Je moet er ook daadwerkelijk iets mee doen. Je zult aan de slag moeten gaan met het experimenteren van je grenzen en jezelf belonen als het de goede kant op gaat.
2. Negatieve gedachten omzetten naar positieve gedachten
Heb je weinig zelfvertrouwen, dan zul je vaak gedachten hebben als ‘ik ben niet goed genoeg’ of ‘ik kan het niet’. Dit soort gedachten dien je om te zetten naar positieve gedachten die meer realistisch zijn en een positieve invloed hebben op je zelfvertrouwen. In plaats van te denken: ‘Dat interview ging slecht, ik stond voor gek’, kun je daarvan maken: ‘Het interview ging niet zo goed, maar ik weet zeker dat het de volgende keer wel goed gaat’.
Ook kan het helpen om elke dag te beginnen met een aantal positieve gedachten over jezelf. Nog beter is het om deze hardop uit te spreken terwijl je naar jezelf in de spiegel kijkt. Ga voor uitspraken als ‘Ik mag er zijn!’ of ‘Ik ben trots op wie ik ben!’. Zorg ervoor dat je deze zinnen uitspreekt met zelfvertrouwen. Dit geeft je niet alleen energie, maar na dit een aantal keren gedaan te hebben, zul je gaan geloven in deze woorden.
3. Stel uitdagende maar haalbare doelen
Je hoeft echt niet alles te kunnen. Als je steeds maar weer de lat te hoog legt, zul je vaak teleurgesteld zijn. Probeer ook blij te zijn met de dingen die al wel goed gaan. Maar het is net zo belangrijk om op z’n tijd dingen te doen die wellicht net iets te moeilijk zijn voor je. Hoe vaker je erin slaagt om met uitdagingen om te gaan, hoe meer zelfvertrouwen je krijgt.
Zie je ergens tegenop? Of geloof je dat je iets niet kunt? Doe het dan toch! Oefening baart kunst: hoe vaker je het doet, hoe beter je er in wordt. Belangrijk daarbij is om haalbare doelen te stellen zodat je deze succesvol kunt afronden. Zie je wel? Je kunt het! Deze gedachte zal je zelfvertrouwen een boost geven.
Kleine successen zullen je helpen je zelfvertrouwen op te krikken. Alleen met het stellen van realistische doelen zul je die kleine successen kunnen bereiken.
4. Probeer nieuwe dingen en durf te falen
Verlaat je comfortzone en doe nieuwe ervaringen op. Leer een nieuwe taal of doe iets spannends.
Maar onthoud dat alles wat je voor het eerst doet een mislukking kan worden, en dat is hartstikke normaal. Het is menselijk om fouten te maken, en juist door het maken deze fouten zul je jezelf ontwikkelen. Fouten maken is dus hartstikke nuttig!
Investeer in je eigen ontwikkeling en focus je op groei.
5. Focus je op je kwaliteiten
Iedereen heeft kwaliteiten, dus jij ook. Schrijf eens voor jezelf op wat jij mooi of goed vindt aan jezelf, en vraag familieleden of vrienden wat zij zo waarderen aan jou.
Ook kun je beginnen te noteren wat er goed is gegaan in een week, in plaats van alleen maar to-do lijstjes bij te houden. Als jij je kunt focussen op je positieve eigenschappen of de dingen die goed gaan in je leven, zal dat je zelfvertrouwen vergroten.
6. Vergelijk jezelf niet met anderen
Als jij jezelf constant vergelijkt met anderen, zal dat je zelfvertrouwen en geluk niet ten goede komen. In plaats daarvan is het belangrijk om dankbaar te zijn voor wat je hebt.
Het heeft daarnaast geen enkele zin om jouw leven te vergelijken met dat van anderen. Je zult je er alleen maar slechter door voelen.
Er zullen altijd mensen zijn die ergens beter in zijn. Maar ‘so what’? We zijn allemaal anders. We dienen onze gebreken te accepteren, maar daarbij moeten we niet het geloof in onszelf verliezen.
Je kunt anderen gebruiken om inspiratie op te doen, maar focus vervolgens op jouw eigen ontwikkeling.
7. Breng tijd door met positieve mensen
Ga om met mensen die je stimuleren om succesvol te zijn en meer zelfvertrouwen te krijgen. Omring jezelf door positieve mensen die je energie geven. Investeer in vriendschappen. Door positieve relaties aan te gaan met anderen, zul je meer zelfvertrouwen krijgen. Doe je dat niet, dan kan dat eenzaamheid tot gevolg hebben, of zelfs depressie.
8. Zelfzorg
Door voor jezelf te zorgen, zie je in dat jouw behoeften belangrijk zijn. Ga bijvoorbeeld meer sporten, of gezonder eten. Als jij je beter voelt, gezonder, sterker en/of fitter, kan dat je zelfvertrouwen ten goede komen.
Ook is het belangrijk om begripvol te zijn naar jezelf toe. Zelfkritiek kan zich uiten in depressie. Gun jezelf daarom soms rust en zet dat vervelende kritische stemmetje in je hoofd even uit.
9. Durf ‘Nee’ te zeggen
Durf ‘nee’ te zeggen en ook zonder daar uitleg bij te geven. Het is belangrijk om voor jezelf op te durven komen en grenzen te stellen. Hierdoor zul je meer zelfvertrouwen krijgen. Constant maar dingen te doen die je geen goed gevoel geven, is geen pretje, en zal ook je zelfvertrouwen niet ten goede komen.
10. Negeer wat anderen van je verwachten
Je kunt niet iedereen blij maken of te vriend houden. En dat is prima zo. Vertrouw op de keuzes die je maakt. Je leeft maar een keer: dit leven is van jou en niemand anders. Wat anderen van je verwachten, moet niet belangrijk zijn.
11. Fix je houding
Onzekere mensen zijn gemakkelijk te herkennen aan hun lichaamstaal. Ze hebben vaak hangende schouders en hun blik naar de grond gericht. Ook al voel je je niet erg zelfverzekerd, is het belangrijk om toch te doen ‘alsof’. Schouders recht, borst vooruit en je blik gericht op wat er om je heen gebeurt. Op den duur zul je je zelfverzekerder gaan voelen.
Wist je dat je lichaamshouding ook je stemming kan beïnvloeden? Cognitieve wetenschappers hebben gevonden dat het beide kanten op werkt. Als jij een ontspannen houding weet aan te nemen met een glimlach op je gezicht, geloven je hersenen dat ‘alles oké is’. En dit zorgt er vervolgens voor dat jij je beter voelt.
Probeer het eens uit, je zult zien dat het een positieve uitwerking zal hebben!
‘High power pose’ vs ‘low power pose’
Uit onderzoek is gebleken dat het aannemen van bepaalde poses je kan helpen om je zelfvertrouwen te verhogen en je zenuwen in de hand te houden.
Een high power pose houdt een pose in waarbij de ledematen uitgestrekt en open zijn. In deze houding maak je jezelf groot en spreid je je benen en armen. Ook zorg je ervoor dat je je schouders naar achteren brengt en je kin een beetje optilt.
Een low power pose is het tegenovergestelde: een gesloten houding met de armen over elkaar en ledematen juist dichtbij elkaar.
Als jij een spannende situatie tegemoet gaat, kun je door een high power pose aan te nemen je zelfvertrouwen opbouwen en vergroten.
Maar hoe doe je dat precies?
Voordat deze spannende situatie begint, is het belangrijk om je even terug te trekken en twee minuten lang een high power pose uit te voeren. Je kunt dit zelfs zittend doen: leg je benen op het bureau, en breng je handen achter je nek. Lekker relaxed!
Is het moment aangebroken? Dan houd je de pose aan, maar wel in een minder intensieve vorm. Dit zal ervoor zorgen dat je je hormonen in balans houdt, maar dat je niet agressief overkomt.
Zelfvertrouwen vergroten: Conclusie
Iedereen worstelt wel eens met een laag zelfvertrouwen. Gelukkig zijn er verschillende dingen die je kunt doen om te werken aan zelfvertrouwen.
Echter, kan een laag zelfvertrouwen soms een teken zijn van een gezondheidsprobleem zoals depressie of angst.
Als je problemen met zelfvertrouwen je dagelijkse leven belemmeren, zou je kunnen overwegen om met een therapeut te praten. Een therapeut kan je helpen het probleem beter te begrijpen, behandelingen aan te bevelen en vaardigheden aan te leren om je zelfvertrouwen te vergroten.
Je zelfvertrouwen vergroten is van ongekend belang om je gelukkig te voelen!
