Een verantwoordelijk persoon zijn, je verantwoordelijk voelen, je verantwoordelijkheid nemen, daar gaat dit artikel over.
Van jongs af aan krijgen we al met het concept verantwoordelijkheid te maken.
Eigenlijk worden we voor het eerst met verantwoordelijkheid geconfronteerd op het moment dat we de beslissing nemen om te luisteren naar papa en mama.
Elk kind dat wordt gevraagd wat het woord ‘verantwoordelijk’ betekent, zal zeggen dat het te maken heeft met luisteren naar wat papa en mama zeggen (het volgen van de regels van papa en mama).
Je huiswerk afmaken, op tijd thuis zijn, niet met vreemde mensen praten etc. De regels van papa en mama opvolgen en de juiste dingen doen.
Ouders willen immers dat hun kinderen zich goed leren gedragen en dus wordt er van kinderen verwacht dat ze doen wat hen gezegd wordt.
Is verantwoordelijkheid dan een ander woord voor ‘verplichtingen nakomen’ of is het meer dan dat?
Verantwoordelijkheid nemen: wat is verantwoordelijkheid eigenlijk?
En wat betekent het om een verantwoordelijk persoon te zijn?
Eigenlijk heeft de term ‘verantwoordelijkheid’ niet zozeer betrekking op het volgen van regels of het nakomen van bepaalde verplichtingen.
Het heeft meer met betrokkenheid te maken.
Als iemand verantwoordelijk is, betekent dit dat deze persoon in staat is om bewust beslissingen te nemen.
Een ander kenmerk van een verantwoordelijk persoon is dat deze gedrag vertoont dat gericht is op het verbeteren van zichzelf en/of het helpen van anderen.
Maar het belangrijkste kenmerk is toch wel dat een verantwoordelijk persoon de resultaten of gevolgen accepteert van zijn of haar beslissingen en acties.
Zoals gezegd wordt verantwoordelijkheid ons dus al van kinds af aan met de paplepel ingegoten.
Niet alleen door papa en mama, maar ook op school doen onze leraren hun best om ons normen en waarden bij te brengen.
Naast verantwoordelijkheid is het belangrijk dat kinderen ook andere normen en waarden, zoals eerlijkheid, openheid, respect en positivisme meekrijgen als ze opgroeien.
Ouders en leraren brengen ons deze normen en waarden bij door in de eerste plaats het goede voorbeeld te geven en door communicatie.
En allemaal met het doel dat we goede mensen worden.
Verantwoordelijkheid is dus heel belangrijk in ons leven.
Iedereen is immers op zoek naar een verantwoordelijke partner, die betrokken is en iedereen doet zijn best om zijn kinderen verantwoordelijk op te voeden, zodat ze niet in de problemen komen.
Waarom denk je dat dat zo is?
Om de simpele reden dat mensen, die verantwoordelijk zijn, ons een gevoel van vertrouwen, veiligheid en zekerheid geven.
En veiligheid en stabiliteit behoren tot onze basisbehoeften.
Verantwoordelijkheid wordt in onze samenleving dan ook als iets heel positiefs gezien, in zowel persoonlijke als zakelijke relaties.
Verantwoordelijkheid als eigenschap/competentie
In relaties met anderen (en dus ook op het werk ) word je als verantwoordelijk (en betrouwbaar) persoon gezien als je je verplichtingen nakomt en de dingen doet die je hebt beloofd.
Veel bedrijven zoeken dan ook mensen die over deze eigenschap of competentie beschikken.
Op mensen die verantwoordelijk zijn, kun je immers bouwen.
Ze zijn te vertrouwen en hebben weinig tot geen toezicht nodig op het werk, omdat deze personen hun eigen verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gedrag.
Als je door iemand wordt vertrouwd, geeft dat een goed gevoel. Denk maar eens terug aan de periode toen je nog een kind was.
Alle kinderen vinden het fijn om het gevoel te hebben dat ze dingen zelfstandig kunnen doen, zonder dat een ouder op hen let.
In het volwassen leven geldt dit nog steeds en om de simpele reden dat iemands gevoel van eigenwaarde daardoor wordt verhoogd.
Door verantwoordelijk te zijn en verantwoordelijkheid te nemen over je eigen acties en je eigen leven, krijg je automatisch meer zelfvertrouwen en zelfrespect (daarover later meer).
Als je in je (werkende) leven laat zien dat je een verantwoordelijk persoon bent, zullen er steeds meer belangrijke taken aan je worden toevertrouwd.
En naarmate je verantwoordelijkheden toenemen, zul je ook hoger op je carrièreladder komen, waar weer de nodige promoties en salarisverhogingen bij horen.
Iedereen wil een verantwoordelijke collega, want een verantwoordelijke collega neemt moeiteloos zware taken op zich.
En als er zich problemen voordoen of als er tegenslagen zijn, zal die verantwoordelijke collega nooit de schuld in de schoenen van anderen schuiven.
Een verantwoordelijke collega neemt de verantwoordelijkheid op zich voor het slagen of falen van een project.
En als het project slaagt, hoort daar een passende beloning bij.
Het tegenovergestelde kan ook natuurlijk.
Iemand die zich te verantwoordelijk voelt, is vaak te veel betrokken bij bepaalde dingen en kan dingen moeilijker loslaten.
Verantwoordelijkheid over je eigen leven nemen
Eerder zei ik al dat verantwoordelijke mensen anderen een gevoel van vertrouwen, veiligheid, zekerheid en stabiliteit geven.
Verantwoordelijke mensen worden als betrouwbare personen gezien, mensen waarop je kunt bouwen.
Aan verantwoordelijk zijn lijken dus veel voordelen te zitten.
Maar hoe zit het met jezelf?
Wat gebeurt er als je verantwoordelijkheid neemt over je eigen acties en beslissingen en wat gebeurt er als je de verantwoordelijkheid neemt over je eigen leven?
En waarom is het dit zo belangrijk?
Ik gaf eerder aan dat als je verantwoordelijkheid neemt in het leven dat dat je invloed (op het werk maar ook in je persoonlijk leven) kan vergroten en daarmee ook je eigenwaarde en zelfvertrouwen.
Als je leert hoe je verantwoordelijkheid kunt nemen, zul je op een positievere manier in het leven staan en je doelen eerder bereiken.
Als je je beloftes nakomt en de waarheid vertelt, zullen we als persoon geloofwaardiger overkomen en door de omgeving worden gezien als een eerlijk persoon.
Naarmate een verantwoordelijk persoon het vertrouwen van anderen wint, krijgt deze ook vertrouwen in zichzelf.
Als je het juiste doet, voel je je automatisch goed.
En mocht je een verkeerde keuze maken, zul je je ook goed voelen, omdat je weet dat je in ieder geval je best hebt gedaan.
Als je begint met het nemen van de verantwoordelijkheid voor je leven zal dit positieve dingen opleveren.
Je zult zien dat je beter in je vel gaat zitten omdat je keuzes maakt.
En je kunt deze keuzes maken, omdat je begrijpt dat alleen jij de verantwoordelijkheid hebt over deze keuzes.
Het is een mindset.
Zelfs als er dingen gebeuren waar je geen controle over hebt, kun je tenminste bepalen hoe je hiermee wilt omgaan.
Als er dingen fout gaan, waar je geen controle over hebt, kun je dit als een grote mislukking of een ramp zien.
Maar je kunt het ook zien als een iets om van te leren en een kans om te groeien.
Uiteindelijk is het belangrijkste van het nemen van verantwoordelijkheid voor je leven dat je erkent dat jouw leven jouw verantwoordelijkheid is en niet die van iemand anders.
Jouw leven moet door jou worden geleefd en door niemand anders. Jij bent de kapitein van jouw schip.
Heb je altijd al willen reizen? Ga dan op reis. Niemand anders houdt je tegen dan jijzelf, niet je werk, niet je partner, niet het geld.
Jij bent degene die jou weerhoudt van het verwezenlijken van je dromen.
Het is een mindset.
Droom je van die leidinggevende functie? Handel er dan naar.
Volg die studie, omring je met succesvolle mensen, observeer succesvolle managers, kijk wat ze doen, hoe ze handelen en handel ernaar.
Hoe je een verantwoordelijk persoon kunt worden
Hoe je een verantwoordelijk persoon kunt worden en hoe je verantwoordelijkheid kunt nemen is geen ingewikkelde wiskunde.
Laten we eens kijken naar hoe dit verantwoordelijkheid nemen eruitziet in het dagelijks leven.
10 manieren om verantwoordelijk te nemen over je eigen leven
1) Neem niet alleen de verantwoordelijkheid voor je acties, maar ook voor je gedachten, gevoelens en woorden
Als je verantwoordelijkheid neemt voor je leven, neem je ook verantwoordelijkheid voor je gedachten, gevoelens, woorden en acties.
De wijze waarop je je voelt, bepaal jij.
De woorden die worden uitgesproken, komen uit jouw mond. De acties die je onderneemt, komen uit jouw handelen.
Niemand anders kan jou laten denken, voelen, iets laten zeggen of iets laten doen.
Je bent geen machine met knoppen waarop gedrukt kan worden. Jij bent degenen die je eigen knoppen indrukt.
Jij hebt de controle en niemand anders.
2)Stop met anderen ergens de schuld van te geven
Als je anderen de schuld blijft geven voor hoe jij je voelt, zul je altijd in een slachtofferrol blijven hangen.
Je opvoeding, je partner, de wereld, de economie, niemand is verantwoordelijk voor jouw leven. Alleen jij.
Stop met anderen de schuld te geven van de dingen die fout gaan in je leven en accepteer je verantwoordelijkheid.
Op deze manier verander je van slachtoffer naar winnaar.
Begin het nemen van de volledige verantwoordelijkheid voor de acties, die jij hebt ondernomen en geef anderen nooit de schuld, alleen jezelf.
Als je dit consequent doet, straal je uit dat je controle hebt over elk deel van je leven.
Een voorbeeld: het was niet de schuld van de NS dat je te laat op je werk bent gekomen, je bent gewoon te laat van huis gegaan.
3)Stop met het verzinnen van smoesjes.
Er zijn altijd situaties waar we geen controle over hebben, maar dat wil nog niet zeggen dat we onze verantwoordelijkheid niet hoeven te nemen.
Als je jezelf betrapt op het verzinnen van een reden waarom iets niet is gelukt, betekent dit in feite dat je vindt dat je niet verantwoordelijk bent.
Stop met het verzinnen van smoesjes en neem je verantwoordelijkheid.
Als je merkt dat je weer begint met het verzinnen van een smoes, stop hier dan direct mee en geef toe waarom je iets niet gedaan hebt.
Eerlijkheid duurt het langst en iemand die zijn verantwoordelijkheid neemt, geeft de echte redenen toe waarom hij of zij iets niet heeft gedaan.
4)Kruip uit je slachtofferrol en stop met klagen
Je opstellen als slachtoffer en anderen de schuld geven is ook een vorm van klagen.
Als je je als slachtoffer opstelt, doe je alsof je geen keus hebt en dat alles je maar blijft overkomen.
Als er dingen in je leven gebeuren waar je geen controle over hebt, waar je niet blij mee bent of die je liever anders had gezien, sta dan stil bij deze situatie.
Sta stil bij deze situatie en vraag je af wat er is gebeurd, waar dit door komt en wat je hiervan kunt leren, zodat het volgende keer beter gaat.
5)Zet negativiteit om in positiviteit
Als je je negatief blijft uiten over elke situatie in je leven zul je nooit ver komen.
Denk maar eens aan klagen over het weer of het feit dat je altijd in de file staat.
Altijd mopperen over het weer is ook manier om de wereld de schuld te geven.
Je kunt het weer en de files niet veranderen, maar je bent niet de enige die hier mee te maken heeft.
Als de files je echt storen, pak dan de trein naar je werk bijvoorbeeld.
Waar het om gaat is dat je moet stoppen met dingen vanuit een negatief perspectief te zien.
Probeer telkens als je de neiging hebt om iets negatiefs te zeggen dit om te zetten in iets positiefs.
Mensen zullen je dan anders gaan zien en benaderen. Een positieve houding levert je veel meer op dan in het negatieve te blijven.
6)Stop met dingen persoonlijk te maken
Dingen persoonlijk maken, is een groot obstakel in het proces van je verantwoordelijkheid leren nemen.
Mensen die dingen persoonlijk nemen, beschouwen alle onenigheden als een persoonlijke aanval. Ze gaan ervanuit dat de wereld om hen draait.
Niemand heeft controle over hoe andere mensen reageren. Alleen jij hebt controle over je eigen reacties.
Dus stop met dingen persoonlijk te maken en aannames te doen. Je kunt beter vragen stellen.
Begin met jezelf af te vragen of het over jou gaat of over een probleem, want meestal gaat het niet eens over jou, maar om het probleem.
Als je stopt met dingen persoonlijk te maken, zul je zien dat dit zeer bevrijdend werkt.
7)Zorg voor je eigen geluk
Wat ook zeer bevrijdend werkt is de beslissing om de verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen geluk.
Ga maar na, geluk komt niet van buitenaf.
Wie is er verantwoordelijk voor jouw geluk?
Je partner, ouders, vrienden, kinderen? Nee, niemand anders dan jijzelf heeft de taak om jou gelukkig te maken.
Weet je wat het mooie hieraan is? Je kunt van de een op andere dag de beslissing nemen om gelukkig te zijn.
Geluk en dankbaarheid zijn nauw met elkaar verbonden.
Denk maar eens aan al die dingen waarvoor je dankbaar bent en denk aan die dingen die je een gelukkig gevoel geven.
Onderneem actie. Doe de dingen waar je blij van wordt.
8)Leef NU en niet in het verleden of in de toekomst
Het leven speelt zich Nu af, in het huidige moment.
Het verleden is voorbij en niemand weet wat de toekomst brengt, dus blijft er alleen het nu over, dit huidige moment.
Het Nu is het uitgelezen moment om je verantwoordelijkheid te nemen en er het beste van te maken.
Bevrijd jezelf van het verleden en creëer je eigen toekomst.
Wees de baas over je eigen gedachten en geef niet toe aan eindeloze herhalingen van dezelfde gedachten van de dag daarvoor.
Wees aanwezig en kies je gedachten zorgvuldig en wees je bewust van wat je denkt en wat je daarbij voelt.
Zet gedachtes waar je niets aan hebt om in positieve gedachtes voor het huidige moment.
9)Maak gebruik van de kracht van het kiezen
Iedereen heeft de macht om te kiezen, elke dag weer opnieuw. Het hele leven bestaat uit keuzes.
Het begint al zodra de dag begint.
Begin ik de dag met koffie of thee, yoghurt of fruit. Trek ik vandaag en jurk of broek aan. Ga ik met de auto of het openbaar vervoer naar mijn werk.
Er worden op een dag heel veel keuzes gemaakt en zelfs als je geen keuze maakt, kies je ergens voor.
Als je een bepaalde visie hebt over hoe jij je leven wilt leiden, kun je beginnen met bewuste keuzes te maken.
Denk maar aan de visie die je voor ogen hebt voor je loopbaan, je relatie, je gezondheid, je hele leven.
Als je bewuste keuzes blijft maken om je te helpen bij het bereiken van jouw visie of doelen, neem je bewust verantwoordelijkheid voor je leven.
Als je voor een keuze komt te staan, stel jezelf dan de vraag: “Als ik hier ja tegen zeg, zal dit mij dan dichter bij mijn doelen brengen?”
10)Als je A zegt, zeg dan ook B
Als je mensen constant teleurstelt omdat je je afspraken niet nakomt, zullen ze op den duur niet meer zo snel in je geloven.
Mensen worden pas serieus genomen als ze hun afspraken of verplichtingen ook daadwerkelijk nakomen.
Vind je het moeilijk om met verantwoordelijkheden om te gaan of heb je nog nooit echt een toezegging gedaan, probeer het dan gewoon met iets kleins.
Zeg tegen je collega’s dat jij de volgende nieuwsbrief schrijft bijvoorbeeld en kom je verplichting na.
Het gaat erom dat als je een toezegging doet, je jezelf aan iets verbindt en geloof me als ik zeg dat je een geweldig gevoel zult hebben als het lukt.
Naarmate je meer verantwoordelijkheid neemt voor je leven, zul je je ook kalmer gaan voelen en vol vertrouwen.
Dat komt omdat je weet dat je bewust de kapitein bent van jouw schip en altijd kunt kiezen hoe je reageert.
Je verantwoordelijkheid nemen in een relatie
Hoe zit het met verantwoordelijk nemen in een relatie? En waarom is dit belangrijk?
De verantwoordelijkheid nemen voor je eigen acties is belangrijk in het leven, maar het is ook een belangrijk onderdeel van gezonde relaties.
Net als je controle kunt hebben over andere aspecten in het leven, heb je ook controle over jouw rol in een relatie.
Ook heb ik eerder vermeld dat verantwoordelijk nemen vertrouwen schept.
Als je je verantwoordelijkheid in een relatie neemt, laat je zien dat je bereid bent je eerlijk en kwetsbaar op te stellen.
En als het goed is wordt je partner door jouw houding ook aangemoedigd om open en eerlijk naar jou toe te zijn.
Als je kunt accepteren dat iedereen wel eens een fout maakt, leer je verantwoordelijkheid te nemen en te groeien.
Natuurlijk is verantwoordelijkheid nemen in een relatie niet iets van wat alleen maar van een kant komt.
Hoe je het nemen van verantwoordelijkheid kunt oefenen en toepassen in je relatie:
1) Door eerlijk te zijn
Iedereen kent wel de uitdrukking “Je moet eerst van jezelf leren houden voordat je van anderen kunt houden”.
En als het om relaties gaa, kan deze uitdrukking op meerdere manieren worden uitgelegd.
“Voordat je eerlijk tegen een ander kunt zijn, moet je eerst eerlijk naar jezelf toe zijn”, is er een van.
Hiermee bedoel ik dat als je een gezond gevoel van zelfbewustzijn hebt, je eerlijk naar jezelf toe kan worden en dus ook naar anderen.
Zelfbewust zijn in een relatie betekent dat je verantwoordelijkheid neemt voor wat je zegt en doet en erkent welke invloed dit heeft op je partner.
2) Kies ervoor om te handelen en niet te reageren
Mensen reageren vaak defensief als ze verantwoordelijk worden gehouden voor hun gedrag. En defensief reageren is een reactie.
Wanneer je ervoor kiest om niet direct te reageren in een situatie, door bijvoorbeeld diep adem te halen en tot tien te tellen, handel je bewust.
Neem altijd even de tijd om een situatie vanuit het perspectief van je partner te bekijken voordat je reageert.
Ik weet dat dit soms moeilijk kan zijn, omdat dit vaak gebeurt als er zich een gespannen situatie voordoet.
Maar als je eerlijk tegen jezelf en je partner blijft, kun je effectief op een situatie reageren door verantwoordelijkheid te nemen.
3) Leer te vergeven, niet alleen je partner maar ook jezelf
Ik heb het al eerder vermeld, iedereen maakt fouten, ook jij en ook je partner.
Als je wilt groeien in je relatie en deze sterker wilt maken, is het belangrijk dat je jezelf en je partner leert vergeven.
Neem de verantwoordelijkheid voor je fouten en zie deze fouten als een kans om te leren.
Elkaar de schuld blijven geven is nooit leuk en als je elkaar leert vergeven, zal het vertrouwen in de relatie toenemen. Er zal geen wrok meer zijn.
Eerlijke en open communicatie in de relatie en je verantwoordelijkheid nemen voor je gedrag is niet altijd eenvoudig.
Maar houd vol, je zult zien dat het vertrouwen in de relatie toeneemt en alleen maar krachtiger zal worden.
