Narcistische ouders hebben is een van de meest verdrietige en traumatiserende dingen die iemand kan meemaken.
Er wordt niet alleen van je verwacht dat je een oorlogsgebied overleeft in je kindertijd, je blijft achter met langdurige gevolgen die je als volwassene zullen blijven achtervolgen.
Hieronder volgen zeven dingen die je misschien als gevolg bent gaan doen:
1. Je verontschuldigt je meer dan nodig, zelfs als je helemaal geen sorry hoeft te zeggen.
Kinderen van narcistische ouders worden vaak goed in “sorry” zeggen – zelfs voor hun eigen bestaan. Dat komt omdat hen is geleerd dat ze een last zijn.
Dit geldt voornamelijk voor vrouwelijke slachtoffers die namelijk gesocialiseerd zijn om het mensen naar de zin te maken en gedienstig te zijn.
Dit gedrag afleren en leren om alleen sorry te zeggen voor echte fouten in plaats van voor het feit dat je door een ander als last gezien wordt, heeft tijd nodig.
Als je nagaat of je je moet verontschuldigen, stel dan de volgende vraag: was ik op de een of andere manier de oorzaak hiervan?
Als dat niet zo is, vervang dan je excuses door “dat is jammer”. Je kan het jammer vinden dat het zo moet gaan, maar als je er niet persoonlijk verantwoordelijk voor bent, hoef je je niet te verontschuldigen.
En als de gebeurtenis in kwestie iemand anders aan te rekenen valt, laat hen dan de last dragen – laat de last volledig van je schouders vallen.
Onthoud dat er veel mensen zijn die niet eens het fatsoen hebben om sorry te zeggen voor wat zij verkeerd hebben gedaan – het laatste wat je dus wilt doen is je te laten dwingen om je te verontschuldigen voor fouten die je niet eens hebt gemaakt.
2. Je twijfelt om nee te zeggen, omdat het anderen misschien tegen het zere been zal stoten.
Als kind werd je geconditioneerd om je toxische ouders te gehoorzamen, zelfs ten koste van je eigen welzijn en basisbehoeften. Je werd gestraft en mishandeld als je weigerde om je aan hun eisen te houden.
“Ja” zeggen was essentieel om te overleven als hulpeloos kind dat er alles voor deed om ervoor te zorgen dat zijn/haar ouders hem/haar niet in de steek zouden laten.
Nu je volwassen bent is nee zeggen een gezonde manier om je grenzen aan te geven. Echter het kan eerst wel enorm intimiderend zijn.
Het is belangrijk om te checken waarom je bang bent om nee te zeggen, je voor te bereiden op potentiele gevolgen en jezelf het ongemak te laten voelen – maar nog steeds vast te blijven houden aan wat juist is.
Stel jezelf dagelijks de volgende vraag: doe ik dit omdat ik het iemand anders naar de zin wil maken, of omdat ik het zelf echt wil? Het is oké om na te gaan of iemand net zoveel voor jou heeft gedaan als wat zij van jou eisen en dan verder te beslissen.
Als jij de enige bent die geeft terwijl zij blijven nemen, betekent dat dat de relatie ongelijk en dat er vaak sprake is van een oneerlijke machtsverhouding.
Sommige dingen zul je misschien blijven doen, maar dit is nog steeds een gezonde start om weer in aanraking te komen met je authentieke verlangens.
3. Je twijfelt aan je eigen waarnemingen en je trekt je voorgevoel in twijfel.
Hoewel we erg gevoelig en intuïtief zijn, hebben onze mishandelende ouders ons ooit wijsgemaakt dat we dat niet zijn.
We onderschatten vaak onze eigen emoties en instincten, maar we hechten te veel waarde aan de troost van anderen.
Dit kan tot erg gevaarlijke situaties leiden, zoals toxische vriendschappen, relaties, werkomgevingen of dubieuze zakelijke deals.
Er zijn een aantal vragen die je kunt stellen als je wilt begrijpen of jij het probleem bent, of dat zij dat zijn. Voel je dit ongemakkelijke gevoel bij iedereen, of is het voornamelijk deze persoon die je innerlijke “brandalarm” af doet gaan?
Heb je soortgelijke gedragingen in deze persoon opgemerkt die je ouders lieten zien? Zou je ooit iemand behandelen zoals deze persoon jou behandelt?
Zo niet, zou je je op je gemak voelen als je toekeek terwijl ze iemand anders op die wijze behandelden?
Deze vragen kunnen je helpen om in aanraking te komen met je basisrechten, om de situatie vanuit meerdere invalshoeken te bekijken.
Het is bijvoorbeeld vaak zo dat kinderen van narcisten de neiging hebben om het lijden van anderen eerder als prioriteit te zien dan hun eigen lijden, dus helpt de laatste vraag om afstand te nemen en te erkennen wanneer we slecht behandeld worden, want we zien dan hoe vreselijk de situatie zou zijn voor een ander.
We zullen ons hierdoor gaan realiseren dat het oké is om te bevestigen of iemand echt een klootzak is – en dat het niets te maken heeft met jou en vooral met hoe zij zelf in elkaar zitten.
4. Je checkt steeds hoe iemand over je denkt, zonder dat je echt stilstaat bij hoe jij over diegene denkt.
Aangezien je bent opgegroeid in een chaotische, labiele omgeving, is het logisch dat je bang bent voor situaties waarin je waarschijnlijk verandering zou moeten doormaken.
Dit heeft tot gevolg dat je altijd oplettend bent als er iets veranderd is. Je twijfelt altijd aan de status van je meest intieme relaties.
Je hebt geen duidelijk beeld van hoe anderen over je denken en dit zorgt ervoor dat je de macht probeert terug te pakken door je relatie te micromanagen.
De gezondere route is om een stapje terug te doen en opnieuw na te gaan of de mensen in je leven, aan wie je zo wanhopig vast probeert te houden, een plek aan jouw tafel verdienen.
Verdienen ze jouw energie en moeite? Soms zijn we zo druk bezig met hoe anderen ons zien dat we vergeten om hoe wij over hen denken in ere te houden.
We vergeten om onszelf toestemming te geven om iemand niet aardig te vinden, om conflicten ter sprake te brengen, of om alleen maar erkennen wanneer iemand zich echt als een lul gedraagt.
Een leuke manier om de drang die je voelt om mensen tevreden te stellen tegen te gaan is om een mantra voor jezelf te creëren: zijn ze een klojo? Als dat zo is, is het niet anders!
Erken de realiteit eerder dan dat je je in allerlei bochten wringt om jouw beeld van toxische mensen tot iets te maken wat sociaal meer aanvaardbaar is.
Sommige mensen zijn gewoon slecht en dat is oké – dit houdt niet in dat jij ze hoeft te tolereren.
En zelfs als het om betrouwbare vrienden of partners gaat, ze bepalen niet onze eigenwaarde of het recht dat we hebben om bemind te worden.
Het kan voor iemand die opgevoed is om afhankelijk te zijn van de validatie van anderen angstaanjagend zijn, maar we kunnen en zullen zonder hen en zonder hun goedkeuring overleven.
Sommige mensen moeten echt uit ons leven verwijderd worden, terwijl anderen je steun en toeverlaat zullen zijn. Het is belangrijk om onderscheid te leren maken.
5. Je pikt minuscule signalen van verwaarlozing of ongenoegen op.
Kinderen van narcisten worden zich extreem bewust van impliciete uitdrukkingen, gebaren, veranderingen van toon die klinken als verwaarlozing of ongenoegen.
Ze moesten zich bewust worden van deze dingen om te overleven en om de plotse veranderingen in hun omgeving te kunnen omzeilen.
Ze moesten op de hoogte zijn van de volgende woedeaanval van een van hun ouders en ze moesten weten wat ze konden “doen” om geen straf te krijgen.
Als volwassene ben je erg intuïtief over de motieven van anderen, net als over hun echte emoties. Je kunt subtiele veranderingen gemakkelijk oppikken.
Dit talent kan wijs ingezet worden om sociale interacties te doorlopen, maar het kan ook overweldigend zijn.
Soms zorgt deze hyperfocus ervoor dat je niet op je strepen staat wanneer je van de ander probeert los te komen en in plaats daarvan raak je te geobsedeerd met het hen naar de zin te maken.
In plaats van dat je te veel bezig bent met deze dingen, kun je beter proberen om deze veranderingen op te merken zonder verstrikt te raken in de gevoelens van de ander.
6. Je doet er even over om iemand te vertrouwen.
Als kind werd je emotioneel of zelfs fysiek mishandeld. Er werd steeds weer misbruik gemaakt van je vertrouwen.
Het is niet gek dat je het moeilijk vindt om mensen toe te laten. Dit zegt niet dat je het verkeerd hebt – dit is slechts bewijs van je traumatische ervaring.
In veel gevallen is het goed om het rustig aan te doen en de tijd te nemen om mensen te vertrouwen – het betekent dat je je bewust bent dat er narcisten zijn die misbruik kunnen maken van je vriendelijkheid.
Je doet er misschien wel maanden over om persoonlijke informatie te delen (of seconden, als je minder grenzen hebt wanneer je te veel over jezelf deelt).
Je bent misschien extreem op je hoede als je waarschuwingssignalen ziet. Het is oké om te weten dat vertrouwen verdiend moet worden.
Er lopen betrouwbare mensen rond, je moet alleen bereid zijn om het ware gezicht van mensen te zien, niet hoe jij ze graag zou zien of hoe ze zich voordoen.
7. Je hebt een problematische relatie met ongemakkelijke emoties zoals pijn en woede: je onderdrukt deze volledig of je laat ze je opslokken.
Kinderen van narcisten worden chronisch emotioneel ontmoedigd vanaf dat ze erg jong zijn. Ze zijn geconditioneerd om te geloven dat hun emoties er niet toe doen of dat hun emoties hen zwak maken.
Ze leren om hun woede te onderdrukken en hun pijn op te kroppen. Hun “duistere kant” (of wat daarbij in de buurt komt) kan angstaanjagend zijn.
Als gevolg houden ze misschien hun hele leven hun ware emoties verborgen, “flippen” ze uiteindelijk of raken ze snel overweldigd door huh opgekropte emoties omdat ze nooit hebben geleerd om ze op een gezonde manier te verwerken, te uiten en te herstellen.
Kinderen van narcisten zijn soms gewoon eng als hun echte emoties eindelijk naar de oppervlakte mogen komen – ik zeg dit niet compleet serieus, want ik weet hoe overweldigend het kan zijn om opgevoed te zijn met het gevoel dat het hebben van emoties een ziekte is.
Een gezondere relatie met je emoties ontwikkelen – en een betere uitlaatklep (zoals schrijven, mediteren, counseling, sporten) kan je leven veranderen.
Leren om al je emoties te identificeren en te valideren – zonder echt onaangepast ermee om te gaan – kan essentieel zijn om gebruik te maken van je mensenrechten en om je grenzen aan te geven.
Het is belangrijk om te leren hoe je goed voor jezelf kunt opkomen – en het is als kind van een narcist zeker belangrijk om dit te leren, aangezien er vroeger niemand voor je op is gekomen.
Blijf hopen. Ondanks de worstelingen die ze als volwassenen ervaren, zijn kinderen van narcisten ontzettend hardnekkig en kunnen ze prima een betere toekomst voor henzelf en toekomstige generaties maken.
