We weten het allemaal: een goede relatie ontstaat niet zomaar. Verliefd zijn op elkaar is een mooi begin, maar er komt nog een heleboel meer bij kijken.
Open en eerlijke communicatie, intimiteit en een balans tussen geven en nemen zijn slechts enkele voorbeelden van factoren die bijdragen aan een goede relatie. Wat is een goede relatie?
In dit artikel leer je ten eerste waarom een goede relatie belangrijk is en vervolgens wat de kenmerken zijn van een goede relatie.
Waarom is een goede relatie essentieel?
Over de hele wereld is er veel onderzoek gedaan naar hoe belangrijk het is om goede relaties te hebben. Het hebben van gezonde en goede relaties is een essentiële factor voor een lang, gelukkig en gezond leven.
In 1938 is er een onderzoek gedaan aan de Harvard University waar 724 proefpersonen aan meededen. Het doel was te ontdekken wat er nodig is voor een gelukkig leven. Uit het onderzoek kwamen drie belangrijke lessen:
1. Eenzaamheid is dodelijk en sociale relaties met anderen hebben we hard nodig. Mensen met meer sociale banden zijn niet alleen gelukkiger, maar ook gezonder en leven langer dan mensen met minder sociale banden.
2. Het gaat hierbij om kwaliteit, niet kwantiteit. Dus de kwaliteit van de sociale banden die je hebt, en niet zozeer hoeveel vrienden je hebt. Bovendien geldt dat als je een relatie hebt waar veel conflicten in voorkomen, dat erg nadelig is voor je gezondheid.
3. Goede relaties zijn goed voor ons brein (mentaal) alsook voor ons lichaam (fysiek).
Oké, we weten nu hoe belangrijk het is om een goede relatie te hebben met anderen. Maar wat is een goede relatie? We kunnen ons voorstellen dat je nu erg benieuwd bent geworden.
Een goede relatie: 9 kenmerken
Een goede relatie omvat een hoop ingrediënten. Hieronder beschrijven we negen van de belangrijkste kenmerken voor een gezonde en goede relatie.
De juiste partner
Wat is een goede relatie? Klinkt nogal vanzelfsprekend, maar dat begint bij het uitkiezen van de juiste partner.
Er zijn drie persoonlijkheidseigenschappen waar je rekening mee dient te houden bij het uitkiezen van een partner:
- Normen en waarden
- Liefdestaal
- Problemen uit de jeugd
Normen en waarden
Qua normen en waarden dienen jullie zoveel mogelijk overeen te komen. Ze hoeven niet precies hetzelfde te zijn, als ze maar niet teveel contrasteren.
Sommige mensen geloven dat tegenpolen elkaar aantrekken (‘opposites attract’). Ja, het is fijn als je elkaar kunt aanvullen. Maar het is ook belangrijk dat er voldoende raakvlakken zijn qua normen en waarden.
Liefdestaal
Gary Chapman, een Amerikaanse auteur, vond dat er vijf ‘liefdestalen’ zijn. We ‘spreken’ allemaal in ieder geval ée2n of twee van deze vijf liefdestalen:
- Positieve of lieve woorden
- Een ander een plezier doen met het vervullen van taken of doen van klusjes
- Cadeautjes geven
- ‘Quality time’, ofwel samen tijd doorbrengen waarbij de aandacht naar elkaar gaat
- Fysieke aanraking, intimiteit
Het is van belang om de liefdestaal van je partner te begrijpen en deze vervolgens te ‘spreken’. Het wordt eenvoudiger als jullie dezelfde taal of talen spreken. Ken je eigen liefdestaal en die van je partner, en probeer op die manier met elkaar te communiceren.
Misschien voel jij je het meest geliefd wanneer je ‘quality time’ met je partner doorbrengt. Maar je partner vindt het juist belangrijk dat je regelmatig tegen hem/haar zegt hoe trots je op hem/haar bent, of hoe mooi je hem/haar vindt.
In dit voorbeeld spreken jullie ieder een andere liefdestaal, maar door elkaars taal te leren spreken, zullen jullie je allebei geliefd en gehoord voelen.
Problemen uit de jeugd
Negatieve ervaringen uit onze jeugd vormen ons. Als er iets gebeurt, groot of klein, wat lijkt op iets wat je vroeger hebt meegemaakt, dan komt datzelfde, nare gevoel weer naar boven. Bijbehorende negatieve emoties zijn bijvoorbeeld denken dat je het nooit goed genoeg doet, of gevoelig zijn voor afwijzing.
Bespreek met elkaar negatieve ervaringen uit het verleden. Als één van de twee partners extreme angst heeft dat de ander vreemdgaat, terwijl de andere partner juist meer om vrijheid geeft, dan kan dat problematisch worden.
Het is belangrijk om jezelf en de ander te accepteren. Houd rekening met elkaars negatieve ervaringen. Het doel is uiteindelijk samen te leren en te ontwikkelen.
Elkaar door en door kennen
Bij een goede relatie kennen de partners elkaar door en door. Niet alleen zijn jullie op de hoogte van belangrijke gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden, maar ook weten jullie van elkaar wat jullie belangrijk vinden, leuk of niet leuk vinden, wat voor dromen jullie hebben, enz.
Jullie hebben allebei als het ware een bestandje met informatie over elkaar, en dat bestandje moet up-to-date worden gehouden.
Je gaat boodschappen doen en neemt de favoriete snacks mee van je partner. Als je partner in de ochtend de deur uit gaat, weet hij/zij ongeveer wat er op jouw planning staat en of er belangrijke meetings op de agenda staan. Het zorgt voor wederzijdse waardering en steun.
Communicatie
Wat is een goede relatie? Een relatie valt of staat met communicatie. In het bijzonder zou ‘geweldloze communicatie’ volgens Marshall Rosenberg – een Amerikaanse psycholoog – een belangrijk kenmerk zijn van een goede relatie. Hieronder lees je de stappen van deze vorm van communiceren:
- Neem waar maar oordeel niet
- Herken gevoelens en uit deze
- Neem verantwoordelijkheid voor je emoties
- Doe een helder en concreet verzoek aan de ander
Wij mensen zijn al snel geneigd om over een ander te oordelen. Een voorbeeld: je bent vaker gefrustreerd omdat je partner teveel drinkt.
Op een avond komt je partner thuis van weer een avondje in de kroeg. Je zegt: ‘Je drinkt ook altijd teveel’. Hier oordeel je dus zonder waarneming. Je partner zal zich er gefrustreerd door voelen.
Hoe je dit beter kunt doen? Zeg bijvoorbeeld: ‘Als ik je meer dan drie glazen zie drinken, maak ik me zorgen over je gezondheid’. Je oordeelt nu niet.
Bovendien is het belangrijk dat we onze emoties kunnen uiten, maar wel op de juiste manier. Gedachtes en gevoelens zijn niet hetzelfde en hier moet een onderscheid in worden gemaakt.
Een voorbeeld: ‘Ik heb het gevoel dat ik tegen een muur praat’. Je zegt ‘gevoel’, maar wat je uitspreekt, is eigenlijk meer een gedachte of oordeel. Het is niet gek dat je partner zich aangevallen voelt. Wat je bijvoorbeeld beter kunt zeggen, is: ‘Ik voel me vaak alleen’.
Zelfonderzoek
Rosenberg gelooft dat achter ieder gevoel of iedere emotie een behoefte schuilt die onvervuld is. Maar om te begrijpen wat voor behoefte dat zou kunnen zijn, moeten we zelfonderzoek uitvoeren. Bijvoorbeeld: stel dat je ergens gefrustreerd over bent.
Probeer – in plaats van je frustratie te uiten – eens op onderzoek uit te gaan. Bijvoorbeeld: Je partner komt laat thuis en jij raakt gefrustreerd.
Als je op zelfonderzoek uitgaat en niet meteen je frustraties uit, zul je er misschien achter komen dat je baalt omdat je hem/haar graag wilde spreken over iets belangrijks. Dit is dan je onvervulde behoefte.
Dus: Neem verantwoordelijkheid voor je emoties, doe zelfonderzoek en uit je behoefte of verzoek.
Hoe duidelijker en concreter we een verzoek kunnen vormen, hoe groter de kans is dat deze behoefte door de ander kan worden vervuld. Daarnaast dien je het verschil te kennen tussen een verzoek en een eis.
Als je een verzoek doet, en het antwoord van de ander daarop is ‘nee’, dan voelt dat vaak minder erg dan wanneer je een eis zou stellen. Het beste is dus concrete verzoeken te doen, en geen eisen aan elkaar te stellen.
Intimiteit en verbinding
Er is een duidelijke wisselwerking tussen verbinding en intimiteit. Bij het beantwoorden van de vraag: ‘wat is een goede relatie?’ moet er ook gekeken worden naar deze twee concepten. Want in een goede relatie is er in de eerste instantie verbinding (hechting), waaruit vervolgens intimiteit ontstaat.
Dr. Sue Johnson, grondlegster van de Emotionally Focussed Therapy (EFT), beweert dat er drie dingen nodig zijn voor een goede verbinding: toegankelijkheid, responsiviteit en emotionele betrokkenheid.
Kleine details kunnen het verschil maken. Bijvoorbeeld: Je partner heeft het moeilijk op het werk en vertelt jou wat er speelt. Door je telefoon even weg te leggen om naar je partner te luisteren, zal de ander zich gehoord voelen.
Betrokkenheid is nog belangrijker bij grotere gebeurtenissen, bijvoorbeeld wanneer er een dierbaar iemand is overleden.
Uit onderzoek is gebleken dat liefde en hechting essentieel zijn voor ons om te overleven. Vroeger kon men alleen overleven door deel uit te maken van een groep. Het zit in onze natuur. Op het moment dat we verlies van verbinding ervaren, kunnen we last krijgen van angstgevoelens.
Uit onderzoek is overigens gebleken dat er bij fysieke intimiteit oxytocine vrijkomt, ofwel een ‘gelukshormoon’. Door fysieke intiem te zijn zul je een groter gevoel van verbinding voelen met je partner.
Financieel
Ook op financieel vlak moeten partners bij elkaar passen. Geldproblemen kunnen veel stress opleveren. Volgens David Olson, professor aan de Universiteit van Minnesota, kun je via vijf vragen erachter komen of jullie op financieel gebied matchen:
- Zijn jullie het erover eens hoe jullie je geld uitgeven?
- Maak je je zorgen over hoe je partner met geld omgaat?
- Zijn jullie allebei tevreden over de manier waarop er met spaargeld wordt omgegaan?
- Kampen jullie met grote schulden?
- Hebben jullie geen moeite met het samen nemen van financiële beslissingen?
Als in ieder vier van deze zaken goed gaan, dan is de kans groter dat jullie gelukkig zijn samen.
Verder is belangrijk om:
- Open te zijn over uitgaven, zodat er geen reden is om elkaar op dit vlak te wantrouwen.
- Allebei enigszins financieel onafhankelijk te zijn, om persoonlijke uitgaven te kunnen bekostigen. Een deel is voor jullie samen, en een deel is voor jullie apart.
- In je relatie te investeren. Samen uit eten gaan of iets anders leuks doen om jullie relatie gezond en gezellig te houden.
Wat is een goede relatie? In een goede relatie houd je rekening met elkaar en maak je onderlinge afspraken.
Balans: geven en nemen
Als we iets krijgen van een ander, is het normaal dat we te maken krijgen met een soort schuldgevoel. Door iets terug te doen, zal de balans herstellen en zul je je niet meer schuldig voelen. Wat is een goede relatie? Eentje waarin geven en nemen zich afwisselt, waar een natuurlijke balans is van geven en nemen.
Ook gaat het hierbij om het delen van dagelijkse verantwoordelijkheden en voor elkaar te zorgen. Als jij regelmatig iets doet voor de ander, zal de ander dat ook voor jou doen.
Om meer balans te creëren in geven en nemen, zijn er een aantal dingen die je kunt doen:
- Samen een lijstje maken met taken en verantwoordelijkheden, en kijken hoe deze beter verdeeld kunnen worden.
- Heb je ergens hulp bij nodig? Geef het concreet aan bij je partner.
- Blijf over jullie taakverdeling communiceren. Voer veranderingen door indien nodig.
- Waardeer elkaar en geef dat ook aan. Vertel je partner dat je het erg waardeert dat hij/zij zo zijn best doet met bijvoorbeeld het huishouden.
Tijd met elkaar en tijd voor jullie zelf
Autonomie en verbinding, hoe werkt dat in een relatie?
Bij autonomie gaat het om jezelf, waarbij je geen rekening hoeft te houden met een ander. Bij verbinding gaat het júist om rekening te houden met een ander, waarbij er soms een compromis moet worden gesloten.
Ieder mens heeft behoefte aan zowel autonomie als verbinding. En ook hier moet een evenwicht in worden gevonden binnen je relatie.
Een veilige verbinding is belangrijk om zelfstandig je ding te kunnen doen. Of jouw verbinding – of hechting – inderdaad veilig is, hangt af van je hechtingsstijl. John Bowlby (kinderpsychiater) ontdekte vier hechtingsstijlen.
Hoe jij als kind bent gehecht aan je ouders of verzorgers, zal bepalen hoe jij je vervolgens hecht als volwassene.
De vier hechtingsstijlen:
- Veilig
- Angstig
- Afwijzend vermijdend
- Angstig vermijdend
Afhankelijk van je hechtingsstijl, ga je op een bepaalde manier om met problemen. Wat is een goede relatie? Er dient daardoor dus ook een gezonde balans te zijn tussen autonomie en verbinding. Dit is mogelijk, maar daarbij moet je je eigen hechtingsstijl kennen en ook die van je partner. Daarnaast moet je je bewust zijn van je copingstijl en die van je partner.
Als jij bijvoorbeeld weet dat jouw partner voornamelijk conflicten vermijdt – door zijn/haar hechtingsstijl – dan is het makkelijker om daarmee om te gaan.
Gedeelde visie voor de toekomst
Wat is een goede relatie? Je hebt al verschillende dingen kunnen lezen die bijdragen aan een goede relatie. Een andere factor is het hebben van een gezamenlijke visie voor de toekomst. Het proces dat hierbij komt kijken, is dat van creatie en het hebben van nieuwe ideeën.
Ook bij stellen die kinderen hebben, en waarbij de kinderen het huis uitgaan, is het belangrijk om een gedeelde verwachting te hebben van hoe jullie de rest van jullie leven samen gaan invullen.
Galena Rhoades, een relatie-wetenschapster aan de Universiteit van Denver, vond dat stellen die bewust hun toekomst plannen, een betere relatie hebben en ook langer in de relatie blijven, dan stellen bij wie dingen gewoon ‘gebeuren’. Het advies is: blijf met elkaar in gesprek over jullie toekomst, en maak samen beslissingen hierover.
Het gaat erom dat jullie samen het leven zin geven. Volgens de Amerikaanse psycholoog John Gottman, is zingeving onder te verdelen in vier factoren:
- Rituelen die een band creëren. Bijvoorbeeld: ‘‘s Avonds na het werk samenkomen is voor ons belangrijk’.
- Rollen. Bijvoorbeeld ‘Wij vinden het essentieel dat we allebei een inkomen hebben en samen het gezin draaiende houden’.
- Doelen. ‘Als we met pensioen gaan, zijn we het erover eens hoe we ons leven opnieuw gaan inrichten’.
- Waarde. ‘Wij vinden het bezitten van materialistische middelen onbelangrijk en hechten meer waarde aan reizen’.
Transparantie en vertrouwen
Een goede relatie betekent transparant en eerlijk te zijn tegenover elkaar. Goed nieuws met elkaar delen, maar ook het slechte nieuws.
Zelfs wanneer je denkt dat je partner er boos of verdrietig door zal worden. Als je informatie achterhoudt, zal je dat op den duur veel energie kosten. Geheimen hebben voor elkaar kan de relatie negatief beïnvloeden.
Het is niet leuk, maar helaas gebeurt het wel eens: je krijgt gevoelens voor een ander. Ga je dit achterhouden of vertellen? Als je ervoor kiest om het niet te vertellen, dan zal dit meer en meer afstand creëren tussen jou en je partner.
Echter, als jij zelf open bent tegenover je partner, zal dat automatisch ook leiden tot meer openheid vanuit je partner. Dit zal het gevoel van verbinding versterken en het vertrouwen vergroten.
Verder is het belang om afspraken te maken en jullie je ook daar aan te houden. Bovendien dienen jullie elkaars grenzen te respecteren.
Als iemand zich een keertje niet kan houden aan een afspraak, moet hierover worden gecommuniceerd. Het kan ook geen kwaad om excuses naar elkaar uit te spreken. Dit zal het vertrouwen juist vergroten.
Accepteer en inspireer elkaar
Hoe kunnen jullie ervoor zorgen dat jullie de beste versie worden van jullie zelf?
In de eerste instantie is het daarbij belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Dit is niet alleen op fysiek gebied, maar ook mentaal en emotioneel.
Als je veel stress hebt, kan je uit balans raken. Alleen wanneer jouw energievat goed is gevuld, heb je de ruimte om je te ontwikkelen. Onthoud dat het je eigen verantwoordelijkheid is om goed voor jezelf te zorgen.
‘Growth mindset’ vs ‘fixed mindset’
Ook is het belangrijk om een bepaalde mentaliteit te hebben. Denk jij dat je kunt leren van de fouten die je hebt gemaakt, en dat je jezelf in positieve zin kunt ontwikkelen? Dit heet een ‘growth mindset’. Aan de andere kant staat een ‘fixed mindset’, waarbij men de overtuiging heeft dat je niet makkelijk kunt veranderen.
In een relatie heb je de ruimte om jezelf te ontplooien. Je partner zal iedere kant van je persoonlijkheid kunnen zien en vice versa. In een relatie met een ander kom je daarom ook jezelf tegen.
Zorgen jullie goed voor jullie zelf? Hebben jullie een ‘growth mindset’, of zijn jullie vooral van mening dat het onmogelijk is om te veranderen en te groeien? Als jullie allebei geloven dat er altijd ruimte is voor verbetering en ontwikkeling, dan is dat gunstig voor de relatie.
Je ‘beste’ zelf
Wat is een goede relatie? In een gezonde en goede relatie motiveer je elkaar om de beste versie van jezelf te worden. Hiermee bedoelen we niet elkaar te veranderen.
Nee, waar het om gaat is dat je elkaar accepteert zoals jullie zijn, en vanuit daar elkaar te inspireren om goed voor jezelf te zorgen en je verder te ontplooien. Hieruit ontstaan de meest duurzame relaties.
Ten slotte willen we ook nog graag noemen dat humor en lekker veel met elkaar kunnen lachen een onmisbare factor is in gezonde relaties. Als jullie elkaar begrijpen qua humor en elkaar regelmatig kunnen laten lachen, dan komt dat jullie relatie alleen maar ten goede.
Wat is een goede relatie? Conclusie
Als je al lang in een relatie zit, hebben mensen je vast wel eens gevraagd wat jullie geheim is, of hoe jullie het zo lang samen vol kunnen houden.
Het is ook niet makkelijk, want een relatie onderhouden kost tijd en energie en gaat niet vanzelf. Als jij en je partner graag samen oud willen worden, dan moet jullie relatie dus aan een heleboel voorwaarden voldoen.
Het begint natuurlijk met het uitkiezen van de juiste partner, wat vanzelfsprekend klinkt, maar zeker niet over het hoofd moet worden gezien voor een goede start. Jullie moeten op bepaalde gebieden matchen, anders wordt het gewoon erg moeilijk.
Daarnaast zijn er nog dingen als communicatie, hoe jullie over financiën denken, en de visie die jullie hebben voor de toekomst die de kwaliteit van je relatie zullen bepalen.
We hopen dat je met dit artikel een beter beeld hebt gekregen van wat een goede relatie is, en dat je ook begrijpt waar je met je partner nog aan kunt werken.
Nogmaals: een goede relatie ontstaat niet vanzelf en vergt continu energie en tijd. Geen één relatie is perfect, en jullie zullen nu eenmaal obstakels op jullie pad tegenkomen. Maar als jullie allebei bereid zijn om ervoor te vechten, dan is dat het dubbel en dwars waard.